Μια μελέτη υποδεικνύει ότι ο πολύς ελεύθερος χρόνος μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις, σχεδόν αντίστοιχες με την έλλειψή του, επηρεάζοντας την ψυχική υγεία και την καθημερινή ισορροπία.
Πόσα χρήματα μπορούν να φέρουν την ευτυχία; Έρευνες μπορεί να δίνουν την απάντηση
Τα οφέλη του ελεύθερου χρόνου – Πότε μας κάνει κακό;
Ο ελεύθερος χρόνος με ευχάριστες δραστηριότητες, όπως χόμπι, αθλήματα, κοινωνικές συναντήσεις ή χρόνος στη φύση, βελτιώνει την ψυχική και σωματική υγεία. Συγκεκριμένα, όσοι συμμετέχουν συχνά σε τέτοιες δραστηριότητες έχουν καλύτερη διάθεση, λιγότερο στρες και κατάθλιψη, χαμηλότερη πίεση, λιγότερο λίπος στην κοιλιά και καλύτερη φυσική λειτουργία του σώματος, σύμφωνα με το Lancet Psychiatry. Αυτές οι δραστηριότητες λειτουργούν σαν «ανάπαυλα» από το στρες και βοηθούν στην αποκατάσταση των δυνάμεων.
Συνεπώς, καθώς αυξάνεται ο ελεύθερος χρόνος ενός ατόμου, αυξάνεται και το αίσθημα ευημερίας του, αλλά αυτό, όπως μαθαίνουμε τώρα, πάει μέχρι ένα σημείο. Πολύς ελεύθερος χρόνος μπορεί επίσης να έχει αρνητικές συνέπειες, σύμφωνα με νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε από την American Psychological Association.
«Οι άνθρωποι συχνά παραπονιούνται ότι είναι υπερβολικά απασχολημένοι και εκφράζουν την επιθυμία να έχουν περισσότερο χρόνο. Αλλά είναι ο περισσότερος χρόνος πράγματι συνδεδεμένος με μεγαλύτερη ευτυχία; Βρήκαμε ότι η έλλειψη ελεύθερων ωρών μέσα στην ημέρα οδηγεί σε αυξημένο άγχος και χαμηλότερη υποκειμενική ευημερία», δήλωσε η Marissa Sharif, PhD, επίκουρη καθηγήτρια μάρκετινγκ στο The Wharton School και κύρια συγγραφέας της μελέτης.
«Ωστόσο, ενώ ο πολύ λίγος χρόνος είναι κακός, το να έχει κανείς περισσότερο χρόνο δεν είναι πάντα καλύτερο».
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Journal of Personality and Social Psychology.
Όλα τα πειράματα έδειξαν μειωμένη ευημερία όταν ο ελεύθερος χρόνος αυξανόταν
Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από 21.736 Αμερικανούς που συμμετείχαν στην American Time Use Survey μεταξύ 2012 και 2013. Οι συμμετέχοντες έδωσαν λεπτομερή καταγραφή του τι έκαναν το προηγούμενο 24ωρο, αναφέροντας την ώρα και τη διάρκεια κάθε δραστηριότητας και δήλωσαν την αίσθηση ευημερίας τους. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι καθώς αυξανόταν ο ελεύθερος χρόνος, αυξανόταν και η ευημερία, αλλά σταθεροποιούνταν περίπου στις δύο ώρες και άρχιζε να μειώνεται μετά τις πέντε ώρες. Οι συσχετίσεις και προς τις δύο κατευθύνσεις ήταν στατιστικά σημαντικές.
Οι ερευνητές ανέλυσαν επίσης δεδομένα από 13.639 εργαζόμενους Αμερικανούς που συμμετείχαν στη National Study of the Changing Workforce μεταξύ 1992 και 2008. Ανάμεσα στις πολλές ερωτήσεις της έρευνας, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να απαντήσουν για την ποσότητα του ελεύθερου χρόνου που διαθέτουν (π.χ., «Κατά μέσο όρο, τις ημέρες που εργάζεστε, πόσες ώρες [ή λεπτά] περνάτε σε προσωπικές δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου;») και για την υποκειμενική τους ευημερία, η οποία μετρήθηκε ως ικανοποίηση από τη ζωή (π.χ., «Λαμβάνοντας υπόψη όλα, πώς αισθάνεστε για τη ζωή σας αυτή την περίοδο; Θα λέγατε ότι αισθάνεστε 1=πολύ ικανοποιημένοι, 2=κάπως ικανοποιημένοι, 3=κάπως δυσαρεστημένοι ή 4=πολύ δυσαρεστημένοι;»)
Και πάλι, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι υψηλότερα επίπεδα ελεύθερου χρόνου συσχετίζονταν σημαντικά με υψηλότερα επίπεδα ευημερίας, αλλά μόνο μέχρι ένα σημείο. Μετά από αυτό, ο υπερβολικός ελεύθερος χρόνος δεν συσχετιζόταν με μεγαλύτερη ευημερία.
Για να εμβαθύνουν στο φαινόμενο, οι ερευνητές διεξήγαγαν δύο διαδικτυακά πειράματα με τη συμμετοχή πάνω από 6.000 συμμετεχόντων. Στο πρώτο πείραμα, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να φανταστούν ότι διαθέτουν συγκεκριμένη ποσότητα ελεύθερου χρόνου κάθε μέρα για τουλάχιστον έξι μήνες. Οι συμμετέχοντες επιλέχθηκαν τυχαία για να έχουν χαμηλή (15 λεπτά/ημέρα), μέτρια (3,5 ώρες/ημέρα) ή υψηλή (7 ώρες/ημέρα) ποσότητα ελεύθερου χρόνου. Ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να αναφέρουν σε ποιον βαθμό θα ένιωθαν απόλαυση, ευτυχία και ικανοποίηση.
Οι συμμετέχοντες τόσο στη χαμηλή όσο και στην υψηλή ομάδα ελεύθερου χρόνου ανέφεραν χαμηλότερη ευημερία σε σύγκριση με την ομάδα με τη μέτρια ποσότητα χρόνου. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι εκείνοι με λίγο ελεύθερο χρόνο ένιωθαν περισσότερο στρες, γεγονός που συνέβαλε στη μειωμένη ευημερία, ενώ εκείνοι με πολύ ελεύθερο χρόνο ένιωθαν λιγότερο παραγωγικοί από την ομάδα με μέτριο χρόνο, κάτι που επίσης οδήγησε σε χαμηλότερη ευημερία.
Η φαντασία μάς καλεί να ξαναπαίξουμε χωρίς κανόνες – Γιατί μάθαμε να ζούμε μηχανικά;
Σημασία έχει πώς χρησιμοποιεί κανείς τον ελεύθερο του χρόνο
Στο δεύτερο πείραμα, οι ερευνητές εξέτασαν τον πιθανό ρόλο της παραγωγικότητας. Ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να φανταστούν ότι διαθέτουν είτε μέτριο (3,5 ώρες) είτε υψηλό (7 ώρες) ποσό ελεύθερου χρόνου ημερησίως, αλλά επίσης να φανταστούν ότι περνούν αυτόν τον χρόνο είτε σε παραγωγικές (π.χ. γυμναστική, χόμπι ή τρέξιμο) είτε σε μη παραγωγικές δραστηριότητες (π.χ. παρακολούθηση τηλεόρασης ή χρήση υπολογιστή).
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι συμμετέχοντες με περισσότερο ελεύθερο χρόνο ανέφεραν χαμηλότερα επίπεδα ευημερίας όταν ασχολούνταν με μη παραγωγικές δραστηριότητες. Ωστόσο, όταν συμμετείχαν σε παραγωγικές δραστηριότητες, εκείνοι με περισσότερο ελεύθερο χρόνο ένιωθαν παρόμοια με εκείνους που είχαν μέτρια ποσότητα ελεύθερου χρόνου.
«Αν και η έρευνά μας επικεντρώθηκε στη σχέση μεταξύ της ποσότητας του ελεύθερου χρόνου και της υποκειμενικής ευημερίας, η επιπλέον διερεύνηση του πώς οι άνθρωποι περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους αποδείχθηκε αποκαλυπτική», δήλωσε η Sharif.
4 σημάδια ότι έχετε αρνητική ενέργεια – Τι να κάνετε
«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι το να έχει κάποιος ολόκληρες ημέρες ελεύθερες για να τις γεμίσει όπως θέλει, μπορεί να τον αφήσει εξίσου δυστυχισμένο. Οι άνθρωποι θα πρέπει να επιδιώκουν να έχουν μέτρια ποσότητα ελεύθερου χρόνου, τον οποίο να περνούν όπως επιθυμούν. Σε περιπτώσεις όπου οι άνθρωποι βρίσκονται με υπερβολική ποσότητα ελεύθερου χρόνου, όπως στη συνταξιοδότηση ή μετά από παραίτηση από εργασία, τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι αυτοί οι άνθρωποι θα επωφελούνταν αν αξιοποιούσαν τον νέο τους χρόνο με σκοπό και νόημα».