Φανταστείτε να μπορούσατε να μειώσετε τη χοληστερίνη σας με μία μόνο ένεση — χωρίς στατίνες και θεραπείες εφ’ όρου ζωής. Πρωτοποριακό γονιδιακό φάρμακο με την ονομασία VERVE-102 δείχνει ότι μπορεί να αλλάξει τον τρόπο αντιμετώπισης της υψηλής χοληστερίνης, με τα αποτελέσματα των δοκιμών να αποκαλύπτουν μείωση έως και 69%.
Στατίνες: Παρενέργειες και οφέλη – Πώς προστατεύουν τον εγκέφαλο
VERVE-102: Η γονιδιακή θεραπεία σε μορφή μίας ένεσης που μπορεί να αλλάξει την αντιμετώπιση της υψηλής χοληστερίνης
Μία μόνο ένεση που θα μπορούσε να μειώσει τη χοληστερίνη έως και 69% ενδέχεται σύντομα να αλλάξει τον τρόπο που προλαμβάνουμε τις καρδιοπάθειες. Σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα από μια πρωτοποριακή κλινική δοκιμή, το γονιδιακό φάρμακο VERVE-102 προσφέρει λύση μίας φοράς για άτομα με επικίνδυνα υψηλή LDL χοληστερόλη — πιθανόν αντικαθιστώντας την ανάγκη για καθημερινή λήψη στατινών και ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο στην φροντίδα καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Τέλος οι στατίνες; Νέες εξελίξεις και επαναστατική θεραπεία για τη μείωση της χοληστερίνης
Σύμφωνα με την ερευνητική δημοσίευση του 2020 «Heart Disease and Stroke Statistics—2020 Update», οι καρδιοπάθειες παραμένουν η κύρια αιτία θανάτου στις ΗΠΑ, και η υψηλή χοληστερίνη αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου — με πάνω από 95 εκατομμύρια ενήλικες να έχουν συνολική χοληστερίνη 200 mg/dL ή και περισσότερο. Η μελέτη επισημαίνει επίσης ελπιδοφόρες νέες θεραπείες, όπως οι γονιδιακές θεραπείες τύπου VERVE-102, που ενδέχεται να προσφέρουν μελλοντικά μια μόνιμη λύση για τη μείωση της επιβλαβούς χοληστερίνης.
Σήμερα, υπάρχουν πολλοί αποτελεσματικοί τρόποι διαχείρισης της υψηλής χοληστερίνης, και οι πρόσφατες εξελίξεις ξεπερνούν κατά πολύ τις παραδοσιακές στατίνες:
- Οι αναστολείς PCSK9 (όπως alirocumab και evolocumab) είναι ενέσεις που βοηθούν το σώμα να απομακρύνει περισσότερη «κακή» LDL χοληστερίνη από το αίμα.
- Το inclisiran είναι μια άλλη ένεση που χρειάζεται μόνο δύο φορές τον χρόνο.
- Το βεμπεδοϊκό οξύ είναι χάπι που μειώνει τη χοληστερίνη και είναι χρήσιμο για άτομα που δεν ανέχονται τις στατίνες.
- Το obicetrapib, όταν συνδυάζεται με ezetimibe, έχει αποδειχθεί ότι μειώνει την LDL χοληστερίνη σχεδόν κατά 50%.
- Το evinacumab είναι θεραπεία για άτομα με σπάνια κληρονομική μορφή πολύ υψηλής χοληστερίνης.
- Νέα φάρμακα που μειώνουν τη λιποπρωτεΐνη(α) — έναν διαφορετικό τύπο χοληστερίνης που συνδέεται με καρδιακές παθήσεις — περιλαμβάνουν τα lepodisiran και muvalaplin, και τα δύο έχουν δείξει ισχυρά αποτελέσματα σε πρώιμες δοκιμές.
- Οι επιστήμονες αναπτύσσουν επίσης γονιδιακές θεραπείες όπως το VERVE-101, με στόχο να προσφέρουν μια μόνιμη, μοναδική λύση για τη μείωση της LDL χοληστερίνης.
Μελέτες δείχνουν ότι ο συνδυασμός θεραπειών λειτουργεί καλύτερα από την αντιμετώπιση της υψηλής χοληστερίνης αποκλειστικά και μόνο με στατίνες, και η διατήρησή της σε υγιή επίπεδα με την πάροδο του χρόνου μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο καρδιοπάθειας, εγκεφαλικού και πρόωρου θανάτου.
Υψηλή χοληστερίνη: Το σύμπτωμα στο σεξ που δείχνει αν κινδυνεύετε από βουλωμένες αρτηρίες
Η επαναστατική γονιδιακή θεραπεία που μπορεί να καταργήσει τα καθημερινά χάπια για τη χοληστερίνη, «μία κι έξω»
Μία και μόνο δόση ενός νέου φαρμάκου μπορεί να μειώσει τα επίπεδα χοληστερίνης έως και κατά 69%, σύμφωνα με τα αρχικά αποτελέσματα μιας κλινικής δοκιμής που δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί από ομοτίμους. Η θεραπεία, που ονομάζεται VERVE-102, θα μπορούσε να μεταμορφώσει το μέλλον της πρόληψης εμφραγμάτων μειώνοντας δραστικά τα επίπεδα LDL χοληστερόλης — της λεγόμενης «κακής» χοληστερίνης — με μία μόνο ένεση.
Ενώ οι στατίνες μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα χοληστερίνης με παρόμοια ποσοστά, αυτές συνήθως πρέπει να λαμβάνονται καθημερινά. «Αυτό είναι το μέλλον», δήλωσε ο Βρετανός Prof Riyaz Patel – ακαδημαϊκός καρδιολόγος στο University College London και ιατρός στο Barts Health NHS Trust, που συμμετείχε στη δοκιμή, σύμφωνα με το BBC Science Focus. «Αυτό είναι πραγματικότητα. Δεν είναι επιστημονική φαντασία. Το κάνουμε ήδη. Είχα ασθενείς μου να συμμετέχουν στη δοκιμή και να λάβουν αυτή τη θεραπεία μίας φοράς, και θα αλλάξει το τοπίο της διαχείρισης της χοληστερίνης από εδώ και πέρα».
Αντί να διαχειρίζεται τη χοληστερίνη με την πάροδο του χρόνου όπως οι στατίνες, το VERVE-102 στοχεύει να παρέχει μια λύση μίας φοράς με το να «απενεργοποιεί» ένα συγκεκριμένο γονίδιο, γνωστό ως PCSK9, στο ήπαρ. Αυτό το γονίδιο παίζει βασικό ρόλο στη ρύθμιση του πόση LDL χοληστερίνη μπορεί να ανιχνεύει και να απομακρύνει το ήπαρ από την κυκλοφορία του αίματος. Ουσιαστικά, λιγότερο PCSK9 σημαίνει λιγότερη LDL στο αίμα.
«Βλέπουμε κάποια θεαματικά αποτελέσματα», είπε ο Patel. «Αυτό το φάρμακο απενεργοποιεί ένα μικροσκοπικό τμήμα του DNA, και η LDL χοληστερίνη σας μειώνεται κατά 50% για το υπόλοιπο της ζωής σας. Αυτό ήταν. Μία και έξω. Αυτό πρόκειται να είναι επαναστατικό».
Η χοληστερίνη μπορεί να συσσωρεύεται στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων, σχηματίζοντας αρτηριακή πλάκα που ενδέχεται τελικά να σπάσει και να εμποδίσει τη ροή του αίματος. Υψηλά επίπεδα LDL χοληστερίνης αυξάνουν τον κίνδυνο αυτής της συσσώρευσης, γι’ αυτό εκατομμύρια άνθρωποι λαμβάνουν καθημερινά φάρμακα όπως οι στατίνες για να διατηρούν τα επίπεδα της χοληστερίνης τους υπό έλεγχο.
Κλινικές δοκιμές του γονιδιακού φαρμάκου VERVE-102 δείχνουν έως 69% μείωση της LDL σε ασθενείς υψηλού κινδύνου
Η κλινική δοκιμή του VERVE-102 περιέλαβε 14 συμμετέχοντες με οικογενή υπερχοληστεριναιμία: μια γενετική πάθηση που προδιαθέτει σε καρδιαγγειακές παθήσεις, εμφράγματα και εγκεφαλικά, λόγω πολύ υψηλών επιπέδων LDL χοληστερίνης. Τα αρχικά αποτελέσματα της ένεσης VERVE-102 δείχνουν ότι όλοι οι συμμετέχοντες ανταποκρίθηκαν καλά στο φάρμακο, χωρίς σοβαρές παρενέργειες.
Διαφορετικές δόσεις οδήγησαν σε διαφορετικές αντιδράσεις. Τα τέσσερα άτομα που έλαβαν τη χαμηλότερη δόση του VERVE-102 παρουσίασαν μέτρια μείωση της LDL χοληστερίνης κατά 21%, ενώ η μεσαία ομάδα είχε μειώσεις 41%, και η υψηλότερη δόση οδήγησε σε μειώσεις κατά 53%. Ωστόσο, ένας συμμετέχων, στην ομάδα υψηλής δόσης, μείωσε την LDL χοληστερίνη του κατά 69% μετά τη λήψη του VERVE-102.
Ο Αυστριακο-Αμερικανός καρδιολόγος Dr Eugene Braunwald – Επίτιμος Καθηγητής Ιατρικής Hersey στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, που δεν συμμετείχε προσωπικά στη μελέτη – πρόσθεσε ότι τα αρχικά δεδομένα της δοκιμής ήταν «ενθαρρυντικά» και δείχνουν «την πιθανότητα μιας νέας εποχής στη θεραπεία των καρδιαγγειακών νοσημάτων».
Πώς συνδέονται οι στατίνες με τον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο του αίματος; Τι δείχνει νέα μελέτη
Η εταιρεία Verve στρατολογεί επί του παρόντος συμμετέχοντες σε επόμενο στάδιο της κλινικής δοκιμής, οι οποίοι θα λάβουν ακόμη υψηλότερη δόση του VERVE-102, στο Ηνωμένο Βασίλειο, τον Καναδά, το Ισραήλ, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία. Αναμένεται να ανακοινώσει τα τελικά αποτελέσματα στο δεύτερο εξάμηνο του 2025.
Πηγές: BBC Science Focus, Verve Therapeutics, Health, AJMC, Nature, Cleveland Clinic, Mount Sinai, AHAIASA