Μπορεί η καθημερινή σας καφετιέρα να κρύβει κινδύνους για την υγεία σας; Σύμφωνα με ειδικούς και μελέτες, ο τρόπος χρήσης ή καθαρισμού της ενδέχεται να σχετίζεται με την έκθεση σε ουσίες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου. Ποιος είναι ο μηχανισμός και τι πρέπει να προσέξετε;
Πώς μπορεί η χρήση της καφετιέρας να αυξήσει τον κίνδυνο για καρκίνο
Το carbon black είναι υλικό νανοδομημένο υλικό με ποσοστό καθαρού άνθρακα μεγαλύτερο του 95%, το οποίο όταν εισπνέεται σε μορφή σκόνης ή αιωρούμενων σωματιδίων, μπορεί να έχει επιπτώσεις στην υγεία, ιδιαίτερα στο αναπνευστικό σύστημα, σύμφωνα με το Science Direct.
Τα κουζινικά σκεύη, τα ηλεκτρονικά και οι μηχανές καφέ κατασκευάζονται από ανακυκλωμένο πλαστικό που λιώνει μαζί από αντικείμενα διαφορετικών χρωμάτων, κάτι που τους δίνει ένα ακατάστατο και αντιαισθητικό χρώμα.
Ως αποτέλεσμα, οι κατασκευαστές συνήθως προσθέτουν μια βαφή γνωστή ως carbon black στα ανακυκλωμένα προϊόντα για να τα μετατρέψουν σε ένα ομοιόμορφο μαύρο χρώμα, ώστε να φαίνονται πιο κομψά και ομοιόμορφα.
Μελέτες έχουν δείξει ότι το carbon black περιέχει πολλές ενώσεις, όπως οι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAHs), που είναι καρκινογόνοι.
Ως αποτέλεσμα, η Διεθνής Υπηρεσία Έρευνας για τον Καρκίνο κατέταξε το carbon black ως καρκινογόνο το 2020, παρά τα περιορισμένα στοιχεία για τις επιπτώσεις του στην ανθρώπινη υγεία.
Για να διασφαλίσουν ότι τα πλέον μαύρα πλαστικά προϊόντα τους είναι ανθεκτικά στην ηλεκτρική υπερθέρμανση, προσθέτουν επίσης επιβραδυντές καύσης (BFRs) και οργανοφωσφορικούς επιβραδυντές (OPFRs) κατά την παραγωγή.
Διογκωμένοι λεμφαδένες, κρυολόγημα που δεν φεύγει και άλλα 8 «απρόβλεπτα» συμπτώματα του καρκίνου
Η έκθεση σε επιβραδυντές καύσης μπορεί να προκαλέσει κακό στην υγεία
Μια μελέτη του 2024 στο περιοδικό Chemosphere διαπίστωσε επίσης ότι η έκθεση σε αντικείμενα που περιέχουν υψηλά επίπεδα BFRs και OPFRs μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου, να προκαλέσει νευροτοξικότητα και διαταραχή ορμονών.
Η Megan Liu, συν-συγγραφέας της μελέτης και υπεύθυνη επιστήμης και πολιτικής στο Toxic-Free Future, δήλωσε:
«Οι εταιρείες συνεχίζουν να χρησιμοποιούν τοξικούς επιβραδυντές στα πλαστικά των ηλεκτρικών συσκευών και αυτό έχει ως αποτέλεσμα απρόσμενες και περιττές τοξικές εκθέσεις. Αυτές οι χημικές ουσίες που προκαλούν καρκίνο δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται εξαρχής, αλλά με την ανακύκλωση, εισέρχονται στο περιβάλλον και στα σπίτια μας με περισσότερους από έναν τρόπους. Τα υψηλά επίπεδα που βρήκαμε είναι ανησυχητικά».
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι αν η μαύρη πλαστική καφετιέρα σας είναι παλιά ή εκτίθεται συνεχώς σε βραστό νερό για μεγάλα χρονικά διαστήματα, οι καρκινογόνες χημικές ουσίες μπορεί να αρχίσουν να λιώνουν κατά τη διαδικασία παρασκευής καφέ και να καταλήγουν σιγα-σιγά στο φλιτζάνι σας.
Καρκίνος του δέρματος: Πώς να ξεχωρίσετε γρήγορα μια απλή ελιά από μελάνωμα
Ποιες αρνητικές συνέπειες έχει για την υγεία το carbon black;
Μόλις εισέλθουν στο σώμα, αυτές οι χημικές ουσίες λειτουργούν ως ενδοκρινικοί διαταράκτες, επηρεάζοντας το ορμονικό σύστημα του σώματος.
Αυτό προκαλεί βλάβη στα κύτταρα και μπορεί να οδηγήσει σε μεταλλάξεις που ενδέχεται να εξελιχθούν σε καρκινικές.
Αν και δεν υπάρχει κίνδυνος με περιστασιακή ή σπάνια έκθεση σε carbon black, BFRs και OPFRs και οι τρεις αυτές καρκινογόνες ουσίες μπορούν να συσσωρευτούν στο σώμα και να προκαλέσουν βλάβες σε ζωτικά όργανα όπως ο θυρεοειδής, το στήθος, οι πνεύμονες και η καρδιά.
Μια μελέτη του 2022 στο περιοδικό Environmental Pollution βρήκε ότι η μακροχρόνια έκθεση σε carbon black μπορεί να βλάψει το DNA των κυττάρων των πνευμόνων, να προκαλέσει φλεγμονή και να ανοίξει το δρόμο για την ανάπτυξη καρκίνου των πνευμόνων.
Μια μελέτη του Απριλίου 2024 που παρακολούθησε περισσότερους από 1.000 Αμερικανούς για δύο δεκαετίες, βρήκε ότι τα άτομα με υψηλά επίπεδα επιβραδυντών καύσης στο αίμα είχαν 300% υψηλότερο κίνδυνο θανάτου από καρκίνο σε σύγκριση με όσους είχαν χαμηλά επίπεδα αυτών των ουσιών.
Διαπίστωσαν επίσης ότι οι άνθρωποι ήταν πιο ευάλωτοι στην ανάπτυξη καρκίνου του θυρεοειδούς και του μαστού, οι οποίοι είναι γνωστό ότι συνδέονται με ενδοκρινικούς διαταράκτες.
Ενεργειακά ποτά: Μπορεί η ταυρίνη να προκαλέσει καρκίνο; Νέα ανατρεπτική μελέτη
Πώς επηρεάζει τη μητρότητα και την ανάπτυξη των παιδιών;
Παρομοίως, έρευνα από τη Harvard School of Public Health διαπίστωσε ότι το 80% των γυναικών που υποβάλλονταν σε εξωσωματική γονιμοποίηση για να μείνουν έγκυες, είχαν υψηλότερα επίπεδα επιβραδυντών φλόγας στα ούρα τους σε σύγκριση με όσες δεν υποβάλλονταν.
Όσες είχαν τα υψηλότερα επίπεδα χημικών στο σώμα τους δυσκολεύονταν περισσότερο να μείνουν έγκυες, να διατηρήσουν την εγκυμοσύνη και να γεννήσουν ζωντανό παιδί, σε σύγκριση με εκείνες που είχαν χαμηλότερα επίπεδα.
Πέρα από τη βλάβη στους Αμερικανούς ενήλικες, τo National Institute of Environmental Health Sciences (NIH) προειδοποιεί επίσης ότι οι επιβραδυντές φλόγας και τα παραπροϊόντα τους είναι ιδιαίτερα επιβλαβή για τα παιδιά, καθώς τα όργανά τους βρίσκονται ακόμη σε ανάπτυξη και είναι πιο πιθανό να εκτεθούν επανειλημμένα βάζοντας πλαστικά αντικείμενα στο στόμα ή παίζοντας με αυτά.
«Η υγεία των γυναικών και των παιδιών πρέπει να προηγείται των κερδών της χημικής βιομηχανίας. Χρειαζόμαστε λιγότερο δηλητηριώδες πλαστικό, πιο ασφαλή χημικά και υλικά και τέλος στην απόκρυψη των συστατικών του πλαστικού», τόνισε η Liu.
Για να αποφύγετε την έκθεση, οι ειδικοί προτείνουν να προτιμάτε πιο σύντομες, πιο δροσερές παρασκευές καφέ που είναι BPA-free και κατασκευασμένες από ανοξείδωτο ατσάλι ή γυάλινα μέρη.
Επιπλέον, προτείνουν να καθαρίζετε τη μηχανή σας και να χρησιμοποιείτε φιλτραρισμένο νερό ώστε να αποφεύγεται η συσσώρευση ορυκτών και βρωμιάς, περιορίζοντας έτσι την έκθεση.