Οι φραγμένες αρτηρίες συχνά δεν εμφανίζουν προειδοποιητικά σημάδια μέχρι να είναι πολύ αργά, καθιστώντας τις μια σιωπηλή αλλά επικίνδυνη απειλή. Καρδιολόγος αποκαλύπτει τέσσερις απλές εξετάσεις που μπορούν να εντοπίσουν το πρόβλημα έγκαιρα και να βοηθήσουν στην πρόληψη σοβαρών καρδιακών επιπλοκών.
Φραγμένες αρτηρίες: Τα συμπτώματα που δείχνουν ότι υπάρχει κίνδυνος για ακρωτηριασμό
4 εξετάσεις που μπορεί να δείξουν ότι κάποιος έχει φραγμένες αρτηρίες
Οι φραγμένες αρτηρίες είναι ένα αυξανόμενο πρόβλημα υγείας, ειδικά σε όσους έχουν στένωση (είτε ακ φύσεως είτε λόγω αρτηριακής πλάκας). Αυτή η στένωση καθιστά τις αρτηρίες πιο επιρρεπείς σε πρώιμες αποφράξεις – ωστόσο τα συμπτώματα συχνά παραμένουν σιωπηλά ή δύσκολα να αναγνωριστούν, μέχρι να εμφανιστούν σοβαρές επιπλοκές όπως ένα έμφραγμα.
Σύμφωνα με τον Αμερικανό καρδιοχειρουργό, Dr Jeremy London, η έγκαιρη ανίχνευση είναι το κλειδί, και υπάρχουν τέσσερις απλές μη επεμβατικές εξετάσεις που μπορούν να βοηθήσουν στην παρακολούθηση της υγείας των αρτηριών και στη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών επεισοδίων.
Συμπτώματα φραγμένων αρτηριών
Σύμφωνα με εργασία του 2023 με τίτλο «Peripheral arterial disease: A small and large vessel problem», το πιο κοινό προειδοποιητικό σημάδι για φραγμένες αρτηρίες στα πόδια είναι ο πόνος ή οι κράμπες κατά το περπάτημα που υποχωρούν με την ξεκούραση (γνωστό ως διαλείπουσα χωλότητα). Η μελέτη εξηγεί επίσης ότι πολλοί άνθρωποι δεν έχουν ξεκάθαρα συμπτώματα, ενώ σε σοβαρές περιπτώσεις η απόφραξη των αρτηριών μπορεί να προκαλέσει συνεχή πόνο, πληγές που δεν επουλώνονται ή ακόμα και γάγγραινα στα πόδια και τα πέλματα.
Άλλες πρόσφατες έρευνες της τελευταίας διετίας, δείχνουν ότι οι αποφράξεις αρτηριών μπορούν να εμφανιστούν σε διαφορετικά σημεία του σώματος και να προκαλέσουν ποικίλα συμπτώματα. Κάποιοι μπορεί αρχικά να μην έχουν καθόλου ενδείξεις, αλλά καθώς μειώνεται η ροή του αίματος, εμφανίζονται προειδοποιητικά σημάδια ανάλογα με το σημείο της απόφραξης.
Κύρια συμπτώματα φραγμένων αρτηριών περιλαμβάνουν:
- Καρδιά (στεφανιαίες αρτηρίες): πίεση ή πόνος στο στήθος, δύσπνοια, κόπωση, ναυτία, εφίδρωση
- Πόδια (περιφερειακές αρτηρίες): πόνος ή κράμπες στο περπάτημα, κρύα ή χλωμά πόδια, πληγές που δεν επουλώνονται
- Εγκέφαλος (καρωτίδες): ξαφνική αδυναμία, μούδιασμα, δυσκολία στην ομιλία, προβλήματα όρασης (σημάδια παροδικού ισχαιμικού επεισοδίου ή εγκεφαλικού)
- Μάτια (κεντρική αρτηρία αμφιβληστροειδούς): ξαφνική ανώδυνη απώλεια όρασης στο ένα μάτι
- Χέρια (κερκιδική αρτηρία, μετά από επεμβάσεις): συχνά χωρίς συμπτώματα, αλλά μπορεί να προκαλέσουν ψυχρότητα, μούδιασμα ή αδυναμία στα χέρια
Χοληστερίνη και συσσώρευση πλάκας στις αρτηρίες – Πώς προλαμβάνεται και αντιμετωπίζεται
4 εξετάσεις που μπορεί να δείξουν ότι οι αρτηρίες είναι φραγμένες
1. Τακτικοί έλεγχοι της αρτηριακή πίεσης
Ο Dr Jeremy εξηγεί ότι η αρτηριακή πίεση επηρεάζεται εύκολα από αλλαγές στον τρόπο ζωής. Η υψηλή αρτηριακή πίεση είναι ένας «σιωπηλός δολοφόνος» που αυξάνει τον κίνδυνο για φραγμένες αρτηρίες, καθώς καταστρέφει τα τοιχώματα των αρτηριών και οδηγεί σε συσσώρευση λιπαρών εναποθέσεων. Η παρακολούθηση της πίεσης είναι κρίσιμη για την πρώιμη ανίχνευση και μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο αρτηριακής απόφραξης.
2. Εξειδικευμένες αιματολογικές για την καρδιά
Ένας εξειδικευμένος καρδιολογικός αιματολογικός έλεγχος δεν περιλαμβάνει μόνο τις αιματολογικές του ετησίου τσεκ-απ. Είναι ένα σύνολο εξετάσεων που εντοπίζει τους κρυφούς κινδύνους της αθηροσκλήρωσης ή της συσσώρευσης πλάκας στις αρτηρίες.
Ενώ ένας βασικός αιματολογικός έλεγχος μετρά συνήθως χοληστερίνη και σάκχαρο, οι εξειδικευμένες αιματολογικές για την καρδιά αποκαλύπτει τον αριθμό και τον τύπο των σωματιδίων χοληστερίνης, τη φλεγμονή στα αιμοφόρα αγγεία και την τάση δημιουργίας θρόμβων στο αίμα. Οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι ακόμη κι αν τα επίπεδα χοληστερίνης είναι χαμηλά, κάποιος μπορεί να αναπτύξει φραγμένες αρτηρίες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφράγματος.
3. DEXA Scan – μετρά το «επικίνδυνο» λίπος στο σώμα
Το σπλαχνικό λίπος ή αλλιώς το «επικίνδυνο» λίπος γύρω από τα εσωτερικά όργανα της κοιλιακής περιοχής αποτελεί παράγοντα κινδύνου για αρτηριακή απόφραξη. Ο καρδιοχειρουργός Dr London περιγράφει το σπλαχνικό λίπος ως «παραγωγό φλεγμονής». Η τρίτη εξέταση που συνιστά είναι το DEXA Scan (Απορροφησιομετρία Ακτίνων Χ διπλής ενέργειας). Το DEXA Scan αποκαλύπτει το επίπεδο του σπλαχνικού λίπους στο σώμα. Η αναγνώριση αυτού του λίπους είναι καθοριστική, καθώς εκκρίνει φλεγμονώδεις πρωτεΐνες στην κυκλοφορία του αίματος που βλάπτουν το ενδοθήλιο – την εσωτερική επένδυση των αρτηριών.
Κοινό υποκατάστατο ζάχαρης αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά – Προειδοποίηση από τους ειδικούς
4. VO2 Max test – «ο ισχυρότερος δείκτης μακροζωίας»
Η τέταρτη εξέταση που συνιστά ο Dr London και περιγράφει ως τον ισχυρότερο δείκτη μακροζωίας είναι το τεστ VO2 Max. Η μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου μετρά την αποδοτικότητα του καρδιαγγειακού συστήματος και αντανακλά την αερόβια φυσική κατάσταση. Αν και οι αθλητές είναι εξοικειωμένοι με το τεστ VO2, οι καρδιολόγοι επίσης το συνιστούν, καθώς τα πρώιμα σημάδια χαμηλού VO2 max μπορεί να οδηγήσουν σε φραγμένες αρτηρίες.
Πηγές: Times of India, NIH, MDPI, PMC, AHAIASA Journals Circulation, NIH, PMC, Cleveland Clinic, ScienceDirect, ARXIV, ScienceDirect