Παρά το αυστηρό νομοθετικό πλαίσιο, η πρόσβαση των ανηλίκων σε αλκοόλ παραμένει ανεξέλεγκτη. Τα στοιχεία έρευνας αποκαλύπτουν ανεπάρκεια ελέγχων
Το τραγικό περιστατικό με την 16χρονη στο Γκάζι ανέδειξε με τον πιο οδυνηρό τρόπο τα σοβαρά κενά στην πρόληψη, την ενημέρωση και την προστασία των ανηλίκων. Η απώλεια μιας ζωής δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως μεμονωμένο γεγονός, αλλά ως καμπανάκι για την κοινωνία και την Πολιτεία. Η ανάγκη για ουσιαστικές παρεμβάσεις γύρω από την κατανάλωση αλκοόλ στους εφήβους είναι πλέον επιτακτική, ώστε να μην επαναληφθούν παρόμοιες τραγωδίες.
Ανησυχία προκαλούν τα ευρήματα της πανευρωπαϊκής έρευνας ESPAD για την κατανάλωση αλκοόλ από ανηλίκους στη χώρα μας και συναγερμός πρέπει να σημάνει για την ευκολία με την οποία οι ανήλικοι βρίσκουν αλκοόλ, παρά το αυστηρό νομοθετικό πλαίσιο που ψηφίστηκε το καλοκαίρι.
Άδωνις Γεωργιάδης: Ποινική ευθύνη και σε σερβιτόρους που θα δίνουν αλκοόλ σε ανήλικο
Το 92% των 16χρονων στην Ελλάδα δηλώνει πως μπορεί εύκολα να προμηθευτεί αλκοόλ, γεγονός που αποκαλύπτει την ανεπάρκεια των ελέγχων και την ευκολία πρόσβασης των ανηλίκων σε ποτά, παρά την απαγόρευση της πώλησης σε ανήλικους.
Η Ελλάδα βρίσκεται πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο σε όλους σχεδόν τους δείκτες που αφορούν την κατανάλωση αλκοόλ . Διαχρονικά, τα ποσοστά στην Ελλάδα είναι αυξημένα στην υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ (5+ ποτά στη σειρά στην ίδια περίσταση) και τη μέθη.
Τα αποτελέσματα της έρευνας
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, το 2024, σχεδόν εννέα στους 10 (86%) έχουν καταναλώσει οινοπνευματώδη. Μέσα στις 30 τελευταίες ημέρες κατανάλωση αλκοόλ αναφέρουν οι τρεις στους πέντε, ποσοστό 59%. Το ίδιο χρονικό διάστημα τουλάχιστον ένας στους τρεις, ποσοστό 37% έχει πιει υπερβολικά, δηλαδή πάνω από πέντε αλκοολούχα ποτά σε μία περίσταση.
Ένας στους οκτώ, ποσοστό 13%, έχει μεθύσει κατά την ίδια περίοδο.
Σε παρόμοιο ποσοστό αγόρια και κορίτσια στην Ελλάδα αναφέρουν το 2024 ότι έχουν καταναλώσει αλκοόλ (86% και 87%, αντίστοιχα), συμπεριλαμβανομένης της πολύ πρόσφατης (τρέχουσας) κατανάλωσης (60% και 59%, αντίστοιχα). Τα αγόρια τείνουν να αναφέρουν σε υψηλότερο ποσοστό από τα κορίτσια υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ σε μια περίσταση (39% και 35%, αντίστοιχα). Είναι αξιοσημείωτο ότι, διαχρονικά, σε εύρος 25ετίας, έχει σήμερα σχεδόν εξαλειφθεί η «ψαλίδα» στα ποσοστά υπέρ των αγοριών σε δείκτες όπως η πολύ πρόσφατη κατανάλωση αλκοόλ, η υπερβολική κατανάλωση και η μέθη
Το πρόβλημα είναι διαχρονικό
Παρά την μείωση που παρατηρείται στην κατανάλωση αλκοόλ μεταξύ των εφήβων τα ποσοστά παραμένουν υψηλά.
Το 2024 συνεχίστηκε η μείωση που είχε αρχίσει να παρατηρείται ήδη από το 2019 στο (υψηλό) ποσοστό των 16χρονων που στην Ελλάδα αναφέρουν ότι έχουν καταναλώσει αλκοόλ (από 94% το 2015, σε 89% το 2019 και ακολούθως 86% το 2024), καταγράφοντας τα χαμηλότερα επίπεδα της 25ετίας.
Επίσης, συνεχίστηκε η μείωση που είχε αρχίσει να παρατηρείται ήδη από το 2015 και στο (επίσης υψηλό) ποσοστό της τρέχουσας (πολύ πρόσφατης) κατανάλωσης αλκοόλ (από 72% το 2011, σε 66% το 2015, 62% το 2019 και 59% το 2024), φτάνοντας και σε αυτήν την περίπτωση στα χαμηλότερα επίπεδα της 25ετίας (Γ20). Συνολικά σε εύρος 25ετίας, παρά τις μικρές διακυμάνσεις στα ενδιάμεσα έτη, ο επιπολασμός της κατανάλωσης αλκοόλ στην ηλικία αυτή έχει τάση μείωσης.
Ωστόσο, σημαντικά αυξημένο εμφανίζεται το 2024 το ποσοστό των εφήβων που έχουν πολύ πρόσφατα πιει διαδοχικά, σε μία περίσταση, πάνω από πέντε οινοπνευματώδη ποτά (από 32% το 2019 σε 37% το 2024), ανακόπτοντας την έως τότε μειούμενη πορεία του . Αυξημένο εμφανίζεται το 2024 και το ποσοστό της πολύ πρόσφατης μέθης (από 10% το 2019 σε 13% το 2024 ).
Τι προβλέπει το νομοθετικό πλαίσιο
- Η χορήγηση αλκοόλ σε ανηλίκους γίνεται πλημμέλημα από διοικητική παράβαση.
- Ρητή υποχρέωση του πωλητή όχι απλώς στην διασκέδαση και εστίαση αλλά φυσικά και στα mini / super markets, και στα περίπτερα να ζητάει ταυτότητα, ώστε να πιστοποιείται η ηλικία του πελάτη.
- Σε περίπτωση παράβασης του νόμου προβλέπονται κυρώσεις ποινικές και διοικητικές.
- Αναλαμβάνει κύριο ελεγκτικό ρόλο η ΕΛΑΣ. Συνεπικουρείται από την Δημοτική Αστυνομία, το Λιμενικό και την Εθνική Αρχή Διαφάνειας.
- Απαγορεύεται η είσοδος ανηλίκων σε κέντρα διασκέδασης. Διοργανώσεις ιδιωτικές που γίνονται σε αυτά αναγγέλλονται υποχρεωτικά στην ΕΛΑΣ.