Τείνουμε να πιστεύουμε πως η ευτυχία ακολουθεί την επιτυχία — ότι μόλις «τα καταφέρουμε», η χαρά θα εμφανιστεί φυσικά. Όμως δεκαετίες ερευνών δείχνουν το αντίθετο: είναι η ευτυχία που πυροδοτεί το κίνητρο, χτίζει ανθεκτικότητα και τελικά οδηγεί στην επιτυχία.
Μπορεί η επιτυχία να φέρει την ευτυχία ή πρέπει να είμαστε ευτυχισμένοι για να πετύχουμε;
Τείνουμε να πιστεύουμε πως η επιτυχία φέρνει την ευτυχία – ότι αν ξεκινήσουμε μια επιχείρηση, προοδεύουμε επαγγελματικά, αγοράζουμε σπίτι ή πετυχαίνουμε έναν στόχο, τότε η χαρά θα ακολουθήσει. Η συνηθισμένη «φόρμουλα» λέει πως η σκληρή δουλειά και οι θυσίες οδηγούν στην επιτυχία και η ευτυχία είναι το έπαθλο. Αυτή η νοοτροπία του «πρώτα το ένα, μετά το άλλο» σημαίνει αναβολή της απόλαυσης – να αποταμιεύσετε για να επενδύσετε, να δουλέψετε σκληρότερα για την προαγωγή ή να προπονείστε ασταμάτητα για τον τερματισμό.
Αν και αυτές οι επιλογές μπορούν να σας βοηθήσουν να πετύχετε τους στόχους σας, η έρευνα δείχνει πως η εξίσωση μπορεί να είναι αντίστροφη. Ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε στο Psychological Bulletin, η οποία εξέτασε πάνω από 200 μελέτες για την ευτυχία, διαπίστωσε ότι η ευτυχία είναι αυτή που οδηγεί στην επιτυχία – και όχι το αντίθετο.
Τι σχέση έχει η ευτυχία με την επιτυχία
Σύμφωνα με έρευνα του 2021 με τίτλο «Differences Between Success and Happiness», η επιτυχία ορίζεται από την επίτευξη, τις δεξιότητες και τα κίνητρα, ενώ η ευτυχία προκύπτει από την απόλαυση και τη σημασία που δίνει κάποιος σε αυτά τα επιτεύγματα. Η μελέτη εξηγεί πως οι άνθρωποι νιώθουν πιο ευτυχισμένοι όταν αξιοποιούν τις δυνάμεις τους και επιδιώκουν στόχους που έχουν νόημα – και όχι μόνο εξωτερικές ανταμοιβές.
Άλλες πρόσφατες μελέτες υποστηρίζουν το ότι η ευτυχία δεν είναι μόνο το αποτέλεσμα της επιτυχίας – αλλά μπορεί να είναι η αιτία της. Εκείνοι που νιώθουν πιο ευτυχισμένοι, τείνουν να αποδίδουν καλύτερα στη δουλειά, να χτίζουν ισχυρότερες σχέσεις και να διαχειρίζονται τις δυσκολίες πιο αποτελεσματικά.
Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι:
- Η ευτυχία ενισχύει την απόδοση: Οι εργαζόμενοι που νιώθουν πιο ευτυχισμένοι παρουσιάζουν μεγαλύτερη παραγωγικότητα και δημιουργικότητα.
- Η ευημερία ενισχύει την επιτυχία των επιχειρήσεων: Οι εταιρείες με πιο ευτυχισμένους εργαζόμενους τα πηγαίνουν συνολικά καλύτερα.
- Τα θετικά συναισθήματα χτίζουν μακροπρόθεσμους πόρους: Οι ευτυχισμένοι άνθρωποι αναπτύσσουν ισχυρότερες δεξιότητες, σχέσεις και ανθεκτικότητα.
- Συνήθως η ευτυχία προηγείται: Μελέτες δείχνουν πως η ευτυχία συχνά προβλέπει μελλοντική επαγγελματική επιτυχία.
- Οι πιο πρόσφατες ανασκοπήσεις επιβεβαιώνουν τη σύνδεση: Συστηματικές ανασκοπήσεις εντοπίζουν ισχυρά παγκόσμια δεδομένα για το φαινόμενο «η ευτυχία οδηγεί στην επιτυχία».
Η έξυπνη «ματιά» που σας κάνει να παίρνετε αυτό που θέλετε χωρίς να το ζητήσετε, σύμφωνα με ειδικούς
Τι δείχνει η μελέτη
«Τα χαρακτηριστικά που σχετίζονται με τη θετική συναισθηματική κατάσταση περιλαμβάνουν την αυτοπεποίθηση, την αισιοδοξία και την αυτο-αποτελεσματικότητα, τη συμπάθεια και τη θετική στάση προς τους άλλους, την κοινωνικότητα, τη δραστηριότητα και την ενέργεια, τη φιλοκοινωνική συμπεριφορά, την ανοσία και τη σωματική ευεξία, την αποτελεσματική διαχείριση των προκλήσεων και του στρες, καθώς και την πρωτοτυπία και ευελιξία. Αυτό που έχουν κοινό όλα αυτά τα χαρακτηριστικά είναι πως ενισχύουν την ενεργή ενασχόληση με την επίτευξη στόχων. Η επιτυχία των ευτυχισμένων βασίζεται σε δύο βασικούς παράγοντες. Πρώτον, επειδή βιώνουν συχνά θετικές διαθέσεις, έχουν περισσότερες πιθανότητες να εργαστούν ενεργά για την επίτευξη νέων στόχων ενώ βρίσκονται σε αυτές τις διαθέσεις. Δεύτερον, οι ευτυχισμένοι διαθέτουν δεξιότητες και πόρους που έχουν αναπτύξει με την πάροδο του χρόνου κατά τη διάρκεια προηγούμενων ευχάριστων καταστάσεων», συμπέραναν οι ερευνητές, σύμφωνα με το Inc.
Πώς μπορεί η ευτυχία να ενισχύσει την απόδοση, με αποτέλεσμα να οδηγήσει και στην επιτυχία
Η έρευνα δείχνει πως η ευτυχία μπορεί να πυροδοτήσει έναν αυτοτροφοδοτούμενο κύκλο — η ευτυχία οδηγεί στην επιτυχία, η οποία με τη σειρά της ενισχύει την ευτυχία. Μελέτη στο Journal of Happiness Studies παρακολούθησε πάνω από 900.000 στρατιώτες για επτά χρόνια και διαπίστωσε ότι τα υψηλά επίπεδα θετικής συναισθηματικής κατάστασης, τα χαμηλά επίπεδα αρνητικής διάθεσης και η ισχυρή αισιοδοξία προέβλεπαν βραβεύσεις για απόδοση και ηρωισμό.
Με απλά λόγια, οι ευτυχισμένοι αποδίδουν καλύτερα. Οι πιο θετικοί και αισιόδοξοι στρατιώτες είχαν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να βραβευθούν σε σύγκριση με τους λιγότερο θετικούς συναδέλφους τους. Αν και η απόδοση μπορεί επίσης να επηρεάσει την ευτυχία, τα δεδομένα έδειξαν πως η αρνητική διάθεση προέβλεπε χειρότερη απόδοση — επιβεβαιώνοντας ότι η ευτυχία από μόνη της βοηθά στην επίτευξη επιτυχίας.
Γιατί το να αναζητάτε την επιτυχία δεν θα σας κάνει πιο χαρούμενους
Η έρευνα δείχνει ότι η επιτυχία από μόνη της οδηγεί σε διαρκή ευτυχία σπάνια. Το να βγάζει κανείς περισσότερα χρήματα μπορεί να βελτιώσει τη συναισθηματική ευεξία μέχρι ένα σημείο, αλλά πέρα από αυτό, το αποτέλεσμα σταθεροποιείται. Μελέτη του 2018, που δημοσιεύτηκε στο Nature: Human Behavior, διαπίστωσε ότι τα ετήσια εισοδήματα μεταξύ $60.000 και $75.000 (ή αναλογικά για Ελλάδα 56.500 ευρώ) είναι ιδανικά για τη «συναισθηματική ευημερία», ενώ η προηγούμενη μελέτη του Daniel Kahneman είχε τοποθετήσει το όριο στα $75.000.
Αντίστοιχα, η έρευνα στο Journal of Positive Psychology έδειξε ότι οι άνθρωποι «υπερβάλλουν σημαντικά» ως προς το πόσο επηρεάζει το εισόδημα την ευτυχία. Με άλλα λόγια, ο πλούτος – ένας συνηθισμένος δείκτης επιτυχίας – είναι κακός προγνωστικός δείκτης συναισθηματικής ικανοποίησης.
Αντίθετα, οι ισχυρές κοινωνικές σχέσεις έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο. Μελέτη του 2013 στο PLOS One διαπίστωσε ότι ο διπλασιασμός των στενών φίλων είναι εξίσου ικανοποιητικός όσο και μια αύξηση στο εισόδημα της τάξης του 50%. Η προσφορά βοήθειας σε άλλους αυξάνει επίσης την ευτυχία, τόσο για τον αποδέκτη όσο και για αυτόν που προσφέρει. Επιπλέον, η ενεργή ή κοινωνική ψυχαγωγία — όπως η άσκηση, ο χρόνος με αγαπημένα πρόσωπα ή τα χόμπι — αυξάνει την ευτυχία περισσότερο από τις παθητικές δραστηριότητες όπως η περιήγηση στο κινητό, σύμφωνα με μελέτη του 2017 στο PLOS One.
Οι 8 συνήθειες που θα σας κάνουν να πετύχετε τους στόχους σας
Το συμπέρασμα: η πραγματική ευτυχία πηγάζει από ουσιαστικές σχέσεις, δραστηριότητες με σκοπό και γενναιοδωρία. Αυτά όχι μόνο κάνουν τη ζωή πιο πλήρη, αλλά δημιουργούν και τη βάση για αυθεντική επιτυχία — και διαρκή ευτυχία.
Πηγές: Inc, PubMed, University of Oxford Wellbeing Research Centre, PMC, Journal of Career Assessment, ResearchGate, Springer Nature Link, ResearchGate