Τρεις καινοτόμες ψηφιακές υπηρεσίες για την αντιμετώπιση του προβλήματος της διάθεσης καπνού, αλκοόλ και προϊόντων ηλεκτρονικού τσιγάρου σε ανήλικα άτομα, ανακοινώθηκαν κατά τη διάρκεια από κοινού δημοσιογραφικής διάσκεψης των Υπουργείων Υγείας, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Προστασίας του Πολίτη.
Οι ψηφιακές αυτές λύσεις εντάσσονται σε ένα νέο σχέδιο δράσης που στοχεύει στην πιο αποτελεσματική επιτήρηση και στον περιορισμό της δυνατότητας των ανηλίκων να έχουν πρόσβαση σε βλαβερά είδη, μέσω του συνδυασμού ψηφιακών εργαλείων, ενισχυμένης παρακολούθησης και συντονισμένης δράσης μεταξύ υπηρεσιών.
Τρεις εφαρμογές για την αντιμετώπιση των παραβάσεων σε αλκοόλ και καπνό από ανήλικους
Η πρώτη εφαρμογή αφορά ένα ψηφιακό αρχείο στο οποίο θα πρέπει να καταχωρούνται εκ των προτέρων όλες οι ιδιωτικές εκδηλώσεις που διοργανώνονται από επιχειρήσεις και στις οποίες παρευρίσκονται ανήλικοι. Η διαδικασία θα πραγματοποιείται μέσω του gov.gr από τον υπεύθυνο της επιχείρησης που φιλοξενεί την εκδήλωση και θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει πληροφορίες όπως το είδος της εκδήλωσης, είτε πρόκειται για απόκριες, γενέθλια ή πάρτι αποφοίτων, καθώς και την ημέρα που θα πραγματοποιηθεί.
Με την υποβολή της δήλωσης, την οποία θα πρέπει να επικυρώσει και ο διοργανωτής της εκδήλωσης, θα δημιουργείται αυτοματοποιημένα ιδιωτικό συμβόλαιο μεταξύ των δύο πλευρών. Με αυτόν τον μηχανισμό θα γίνονται πιο εύκολοι οι στοχευμένες επιθεωρήσεις και θα περιοριστεί το πρόβλημα των καταστημάτων που διαθέτουν οινοπνευματώδη ποτά και δέχονται αιφνιδίως ανηλίκους στο πλαίσιο μη δηλωθεισών ιδιωτικών συγκεντρώσεων, με αποτέλεσμα σε συγκεκριμένες περιπτώσεις να εντοπίζεται καταστρατήγηση της νομοθεσίας.
Το δεύτερο εργαλείο αποτελεί ένα ηλεκτρονικό αρχείο καταγραφής για προϊόντα καπνού και οινοπνευματωδών ποτών. Κάθε επιχείρηση που διακινεί καπνικά είδη ή αλκοολούχα είδη θα χρειαστεί να καταγράψει, μέσω μιας απλοποιημένης και γρήγορης διαδικασίας στο gov.gr, τις κατηγορίες των ειδών που διαθέτει, όπως για παράδειγμα τσιγάρα και προϊόντα θερμαινόμενου καπνού. Αμέσως μετά την καταχώριση θα εκδίδεται ένα πιστοποιητικό με ξεχωριστό κωδικό QR, το οποίο θα επιβεβαιώνει την καταχώριση στο σύστημα και τα είδη που δηλώθηκαν. Με τον τρόπο αυτό θα καταγραφούν σε εθνικό επίπεδο όλα τα σημεία διάθεσης καπνικών ειδών και αλκοολούχων ποτών και θα καθίστανται εφικτές οι απλές επιθεωρήσεις, αφού οι ελεγκτικοί υπάλληλοι θα γνωρίζουν ποια προϊόντα έχει δηλώσει ότι πουλά το κάθε κατάστημα. Η τελευταία ημερομηνία καταχώρισης ορίζεται η 31η Ιανουάριου 2026.
Το τρίτο σύστημα αποτελεί έναν ασφαλή τρόπο επιβεβαίωσης της ηλικίας καταναλωτή που επιθυμεί να προμηθευτεί καπνικά είδη ή οινοπνευματώδη από οποιοδήποτε παραδοσιακό κατάστημα λιανικής πώλησης. Στηρίζεται στον μηχανισμό επιβεβαίωσης που έχει ήδη αναπτυχθεί για το KidsWallet. Ο έλεγχος θα διενεργείται απλά από τον υπάλληλο πωλήσεων, που θα σκανάρει έναν QR κωδικό μέσω των εφαρμογών Gov.gr Wallet και KidsWallet και θα παίρνει άμεσα πληροφορία σχετικά με το αν ο ενδιαφερόμενος αγοραστής είναι ανήλικος, με πλήρη προστασία των ατομικών δεδομένων κάθε πολίτη. Στις ηλεκτρονικές αγορές θα λειτουργεί αυτόματα ο ίδιος μηχανισμός ελέγχου, στην ιστοσελίδα του πωλητή θα παρουσιάζεται ο QR κωδικός και ο αγοραστής θα τον σαρώνει με την κινητή του συσκευή, μέσω των Wallets Gov.gr και Kids.
Ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης δήλωσε: «Μετά την ψήφιση του νόμου μας το καλοκαίρι, όπου αυστηροποιήσαμε το πλαίσιο για την κυκλοφορία των καπνικών προϊόντων και του αλκοόλ και την απαγόρευση στους ανηλίκους, σε συνεργασία με τα δύο συναρμόδια Υπουργεία, το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, ολοκληρώνουμε τη μεταρρύθμιση γρήγορα με τις ειδικές ηλεκτρονικές πλατφόρμες που θα επιτρέψουν τον έλεγχο σε πραγματικό χρόνο, ώστε να εξασφαλίσουμε ότι οι ανήλικοι δεν θα έχουν πρόσβαση σε αυτά τα προϊόντα που απαγορεύεται να καταναλώνουν».
Ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρης Παπαστεργίου τόνισε: «Η προστασία των παιδιών μας από την αγορά καπνικών προϊόντων και πώλησης αλκοόλ είναι ευθύνη όλων και είναι κάτι το οποίο περνάει και από ψηφιακές λύσεις». Υπογράμμισε επίσης ότι από σήμερα είμαστε απολύτως έτοιμοι να εφαρμόσουμε το μηχανισμό για επιβεβαίωση ηλικίας και στα social media.
Ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Τάξης, Παναγιώτης Στάθης, αναφέρθηκε στο γεγονός ότι οι υποθέσεις παραμέλησης εποπτείας ανηλίκων έχουν αυξηθεί κατά 50% φτάνοντας τις 1680. Συμπλήρωσε ότι από τον Ιούλιο 2025 όπου και ψηφίστηκε ο νόμος για την απαγόρευση αλκοόλ καπνού και καπνικών προϊόντων σε ανήλικους η Ελληνική Αστυνομία έκανε 35.018 ελέγχους και 101 αφορούσαν τη διάθεση αλκοόλ σε ανήλικους. Η Ελληνική Αστυνομία αναλαμβάνει και αυτή, μαζί με τις υπόλοιπες υπηρεσίες, ελέγχους σε όλα τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος για την παροχή αλκοόλ σε ανήλικους.
Από την πλευρά του, ο υφυπουργός Υγείας Δημήτρης Βαρτζόπουλος σημείωσε ότι ο τελικός σκοπός είναι η συνειδητοποίηση του προβλήματος και οι τεράστιες επιπτώσεις στην υγεία των παιδιών. «Η συνειδητοποίησα πρόσθεσε πρέπει να γίνει από τον κλάδο εστίασης και την οικογένεια και αυτή θα οδηγήσει σε αλλαγή της στάσης της νέας γενιάς».