Υπάρχουν 3 κοινές τροφές που, σύμφωνα με ειδικό, μπορεί να επιδεινώνουν την κατάσταση και να προκαλούν σοβαρή βλάβη στο συκώτι. Μάθετε ποιες είναι και γιατί αξίζει να τις περιορίσετε.
5 φυτικά συμπληρώματα διατροφής που μπορούν να βλάψουν το συκώτι σας
Η διατροφή μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το συκώτι
Η διατροφή είναι καθοριστική για την υποστήριξη της λειτουργίας του ήπατος και στην πρόληψη των επιπλοκών σε ασθενείς με χρόνια ηπατική νόσο. Το ήπαρ συμμετέχει στον μεταβολισμό πρωτεϊνών, λιπών και υδατανθράκων και στην αποθήκευση μικροθρεπτικών συστατικών. Επομένως, η βλάβη του οδηγεί σε κακή θρέψη, σαρκοπενία και μειωμένη αντοχή.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύεται στο Nutrients, η συνιστώμενη διατροφή είναι μια ισορροπημένη, πλούσια σε πρωτεΐνες και ενέργεια με έμφαση σε τροφές χωρίς υπερ-επεξεργασμένα συστατικά, χαμηλή κατανάλωση ζάχαρης, λίπους και χωρίς αλκοόλ. Για την εύρυθμη λειτουργία του προτείνονται τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνες, γεύματα με συχνότητα 5–6 φορές ημερησίως και βραδινό σνακ, καθώς και συμπληρώματα όπως BCAA, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία όπως ψευδάργυρος, βιταμίνη D και προβιοτικά. Στόχος είναι η διατήρηση του σωματικού βάρους και των μυϊκών αποθεμάτων, με βελτίωση της ηπατικής λειτουργίας και πρόληψη επιπλοκών.
Είναι γνωστό ότι το συκώτι μας φιλτράρει επιβλαβείς τοξίνες και απόβλητα, καθώς και παλιά ερυθρά αιμοσφαίρια. Ωστόσο, εκτελεί επίσης πολυάριθμες λειτουργίες που συνήθως περνούν απαρατήρητες, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής της χολής που βοηθά στην πέψη της τροφής, του μεταβολισμού πρωτεϊνών, υδατανθράκων και λιπών και της βοήθειας στην πήξη του αίματος, σύμφωνα με τη Cleveland Clinic.
Πιθανόν να γνωρίζετε ήδη ότι το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ μπορούν να διαταράξουν αυτές τις ζωτικές λειτουργίες, αλλά σύμφωνα με τον Saurabh Sethi, MD, γαστρεντερολόγο και επεμβατικό ενδοσκόπο, το τι τρώτε μπορεί επίσης να επηρεάσει αρνητικά την υγεία του ήπατός σας.
Τι συμβαίνει στο συκώτι σας αν πίνετε καφέ κάθε μέρα – Πρέπει να το γνωρίζετε
3+1 τροφές που πρέπει να αποφεύγουμε για ένα υγιές συκώτι
Εδώ, λοιπόν, μας εξηγεί τι χρειάζεται να αποφύγουμε.
1. Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε φρουκτόζη
Σε ένα βίντεο στο TikTok, ο Sethi εξηγεί ότι, ως ειδικός στο ήπαρ, αποφεύγει τρεις συγκεκριμένες κατηγορίες τροφών, με πρώτη αυτές που περιέχουν πολλή φρουκτόζη.
«Η φρουκτόζη βρίσκεται συνήθως σε ζαχαρούχα ποτά και επεξεργασμένα σνακ, και μεταβολίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου από το ήπαρ», αναφέρει.
Όπως εξηγεί το Harvard Health, η μέση αμερικανική διατροφή παλαιότερα περιείχε περίπου 15 γραμμάρια φρουκτόζης την ημέρα, γνωστή και ως ζάχαρη φρούτων, από φυσικά φρούτα και λαχανικά. Ωστόσο, σήμερα, όπως σημειώνουν, «καταναλώνουμε τέσσερις έως πέντε φορές περισσότερη, σχεδόν αποκλειστικά από εξευγενισμένα σάκχαρα που χρησιμοποιούνται στην παρασκευή δημητριακών πρωινού, γλυκών, αναψυκτικών, φρουτοποτών και άλλων γλυκών τροφών και ροφημάτων».
Ο Sethi λέει ότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συσσώρευση λίπους στην κοιλιά, αυξάνοντας τον κίνδυνο λιπώδους νόσου του ήπατος, η οποία συμβαίνει όταν συσσωρεύονται πάρα πολλά λιποκύτταρα στο ήπαρ.
Στο ίδιο πλαίσιο, μια μελέτη του 2008 διαπίστωσε ότι η υπερβολική κατανάλωση φρουκτόζης στη διατροφή αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο λιπώδους νόσου του ήπατος.
Επιπλέον, μια μελέτη του 2020 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η υπερβολική πρόσληψη φρουκτόζης προκαλεί φθορά του εντερικού φραγμού. «Αυτός ο φραγμός εμποδίζει τα βακτήρια και τις τοξίνες να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος», διευκρινίζει το National Institutes of Health (NIH).
Τα σημάδια στο στόμα και στο δέρμα που δείχνουν πρόβλημα στο συκώτι – Τι πρέπει να προσέξετε
2. Βιομηχανικά έλαια από σπόρους
Στη συνέχεια, ο Sethi αναφέρει ότι αποφεύγει τα βιομηχανικά έλαια από σπόρους με υψηλή περιεκτικότητα σε ωμέγα-6 λιπαρά, όπως το σογιέλαιο, το καλαμποκέλαιο και το ηλιέλαιο: «Όταν καταναλώνονται σε υπερβολή, μπορούν να ενισχύσουν τη φλεγμονή και το οξειδωτικό στρες, τα οποία είναι και τα δύο επιβλαβή για το ήπαρ».
Η διατροφολόγος Kimberly Gomer, MS, RD/LDN, είχε εξηγήσει παλαιότερα στο Best Life ότι «αυτά τα έλαια από σπόρους είναι ασταθή, οξειδώνονται εύκολα και περιέχουν επιβλαβή πρόσθετα. Προέρχονται από γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες (GMO)».
«Όταν αυτά τα έλαια θερμαίνονται επανειλημμένα, δημιουργούνται ακόμα πιο τοξικά παραπροϊόντα», πρόσθεσε. «Επίσης ερεθίζουν το έντερο, καθώς είναι προφλεγμονώδη, και μπορεί να ευθύνονται για συμπτώματα όπως φούσκωμα και αέρια».
3. Φρουτοχυμοί
Τελευταίος στη λίστα του Sethi είναι ο χυμός φρούτων.
«Ακόμη και οι φυσικοί, 100% χυμοί περιέχουν μεγάλη ποσότητα φρουκτόζης και καθόλου φυτικές ίνες», επισημαίνει. «Αυτός ο συνδυασμός προκαλεί απότομη αύξηση του σακχάρου στο αίμα, που μπορεί να οδηγήσει σε αποθήκευση λίπους στο ήπαρ».
Μάλιστα, πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι μια αποτοξίνωση με χυμούς μπορεί να καταστρέψει το μικροβίωμα του εντέρου μέσα σε λίγες μόνο ημέρες.
Οι αποχυμώσεις αφαιρούν το μεγαλύτερο μέρος των αδιάλυτων φυτικών ινών από τα ολόκληρα φρούτα και λαχανικά, ενώ τα φυσικά σάκχαρα συγκεντρώνονται. Η εύθραυστη ισορροπία των βακτηρίων στο έντερο και το στόμα εξαρτάται από τις ίνες για να διατηρηθεί. Με την έλλειψη ινών, τα νέα ευρήματα δείχνουν ότι οι αποτοξινώσεις με χυμούς μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές διαταραχές στο μικροβίωμα μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Λίπος στο συκώτι: Τι να τρώτε για να το μειώσετε χωρίς φάρμακα -Τροφές που πρέπει να αποφεύγετε
4. Ένα δημοφιλές συμπλήρωμα μπορεί επίσης να βλάψει το ήπαρ
Ολοένα και αυξάνονται τα επιστημονικά στοιχεία που δείχνουν πως τα συμπληρώματα κουρκουμά μπορεί να προκαλέσουν ηπατική τοξικότητα καθώς και ηπατίτιδα, μια κατάσταση που προκύπτει από φλεγμονή στο ήπαρ.
Τα συμπληρώματα είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα όταν περιέχουν μαύρο πιπέρι, καθώς αυτό το συστατικό αυξάνει σημαντικά την απορρόφηση του κουρκουμά από το σώμα, οδηγώντας σε ανθυγιεινά επίπεδα.
Μια μελέτη του 2024 κατέγραψε έξι βότανα/συμπληρώματα που μπορούν δυνητικά να προκαλέσουν βλάβη στο ήπαρ. Ο κουρκουμάς βρέθηκε στην κορυφή της λίστας.
Πηγές: Jama, Cleveland Clinic, Journal of Hepatology, Nature Metabolism, NIH, Nutrients, Best Life