Το μπαχαρικό της θεάς Δήμητρας είναι αρωματικό, πικάντικο και γεμάτο ζεστασιά και χαρίζει γεύση στα πιάτα μας εδώ και αιώνες. Τώρα, η σύγχρονη έρευνα αποκαλύπτει ότι αυτή μπορεί να ενισχύσει και την υγεία μας – από το να καταπραΰνει το στομάχι μέχρι το να προστατεύσει την καρδιά. Ποιο είναι;
Ποιο είναι το μπαχαρικό της θεάς Δήμητρας και ποια τα οφέλη του για την υγεία
Από τα ζεστά χειμωνιάτικα τσάγια μέχρι τα πικάντικα stir-fries, έχει εκτιμηθεί στις κουζίνες Ευρώπης και Ασίας εδώ και αιώνες. Πέρα από τη γεύση και το άρωμά του, κατέχει σημαντική θέση στην παραδοσιακή ιατρική, και η επιστήμη τώρα αποκαλύπτει το γιατί. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι ακόμα και το αιθέριο έλαιο έχει χρήσεις σε μαγειρική και φυτικά σκευάσματα, αν και μπορεί να διαφέρει η ποιότητα, η ισχύς και τα οφέλη του για την υγεία, ανάλογα με το πού και πώς καλλιεργείται.
Τοπικές εφαρμογές του χυμού ή του αιθέριου ελαίου
Σύμφωνα με εργασία του 2022 με τίτλο «Essential Oil of Ginger: Effect of Cultivation and Uses», το αιθέριο έλαιο τζίντζερ (zingiber officinale) χρησιμοποιείται ευρέως στη μαγειρική, στην παραδοσιακή ιατρική και σε εμπορικά προϊόντα. Η μελέτη έδειξε ότι το πού και πώς καλλιεργείται το τζίντζερ επηρεάζει την ποσότητα, τη μυρωδιά, το χρώμα, την ισχύ και τα οφέλη του ελαίου για την υγεία.
Άλλες πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι ο χυμός και το αιθέριο έλαιο τζίντζερ μπορούν να είναι ευεργετικά για το δέρμα, ειδικά για την καταπράυνση φλεγμονών και την υποστήριξη της επούλωσης. Οι ερευνητές τα έχουν δοκιμάσει με διάφορους τρόπους, με ενθαρρυντικά αποτελέσματα:
- Ανακουφίζει από την ψωρίαση — Ένα ειδικό τζελ δέρματος με εκχύλισμα τζίντζερ βοήθησε τις πληγές να επουλωθούν πιο γρήγορα και μείωσε την ερυθρότητα και το πρήξιμο σε δοκιμές σε ζώα.
- Καταπραΰνει τις φλεγμονές — Ένα μείγμα ελαίου τζίντζερ και ελαίου phlai μείωσε τις ουσίες που προκαλούν φλεγμονή στο δέρμα έως και 76% σε εργαστηριακές δοκιμές.
- Προστατεύει το δέρμα — Το αιθέριο έλαιο τζίντζερ βοήθησε στην προστασία του βλεννογόνου του σώματος σε μελέτες σε ζώα, υποδηλώνοντας ότι θα μπορούσε επίσης να προστατεύει το δέρμα.
Οφέλη για την υγεία
1. Ανακουφίζει από τη ναυτία
Κλινικές δοκιμές δείχνουν σταθερά ότι το τζίντζερ μπορεί να μειώσει τη ναυτία και τον εμετό καλύτερα από ένα εικονικό φάρμακο, και το NHS συνιστά τρόφιμα ή τσάγια με τζίντζερ για αυτόν τον σκοπό. Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό για τη ναυτία που σχετίζεται με την εγκυμοσύνη και θεωρείται ασφαλής επιλογή για όσους δεν ανταποκρίνονται στις τυπικές θεραπείες.
Τα στοιχεία δείχνουν επίσης οφέλη για τη ναυτία που προκαλείται από χημειοθεραπεία, αν και τα αποτελέσματα είναι ανάμεικτα για τη ναυτία από κίνηση και τη ναυτία μετά από χειρουργική επέμβαση. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι δρα μπλοκάροντας τους υποδοχείς σεροτονίνης, επηρεάζοντας τόσο το στομάχι όσο και τον εγκέφαλο, και μειώνοντας τα αέρια και το φούσκωμα.
2. Αντιφλεγμονώδη οφέλη
Το τζίντζερ περιέχει βιοενεργές ενώσεις όπως η gingerol και η shogaol, με ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση. Πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι μία εβδομάδα καθημερινής λήψης συμπληρωμάτων διατροφής με τζίντζερ μείωσε τη δραστηριότητα των ουδετεροφίλων — λευκών αιμοσφαιρίων που συνδέονται με αυτοάνοσες παθήσεις όπως ο λύκος, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και το αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο — μειώνοντας τον υπερβολικό σχηματισμό εξωκυττάριων παγίδων (NET).
Αν και δεν είναι γνωστό αν το φρέσκο τζίντζερ ή το τσάι έχουν την ίδια επίδραση, τα ευρήματα δείχνουν πιθανά οφέλη για αυτοάνοσες παθήσεις. Το τζίντζερ έχει επίσης αντιμικροβιακές ιδιότητες, βοηθώντας στην καταπολέμηση βακτηρίων, ιών και άλλων μικροβίων, οι οποίες, σε συνδυασμό με την αντιφλεγμονώδη δράση του, μπορεί να ανακουφίσουν συμπτώματα κρυολογήματος και γρίπης, όπως οι πονόλαιμοι.
3. Διαχείριση πόνου
Η έρευνα για το τζίντζερ όσον αφορά την ανακούφιση από τον πόνο είναι πολλά υποσχόμενη αλλά όχι οριστική. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι το εκχύλισμα τζίντζερ μπορεί να μειώσει τον πόνο και τη δυσκαμψία στο γόνατο σε άτομα με οστεοαρθρίτιδα, ειδικά στην αρχή της θεραπείας, αν και τα αποτελέσματα διαφέρουν.
Για την μυϊκή ενόχληση, η λήψη δύο γραμμαρίων την ημέρα για 11 ημέρες μείωσε τον πόνο μετά την άσκηση σε μελέτη. Το τζίντζερ μπορεί επίσης να βοηθήσει στον πόνο της εμμήνου ρύσεως, με ορισμένες έρευνες να δείχνουν ότι δρα εξίσου αποτελεσματικά με την ιβουπροφαίνη. Η δράση του θεωρείται ότι οφείλεται στο μπλοκάρισμα χημικών ουσιών που προκαλούν φλεγμονή και στην ενεργοποίηση οδών του νευρικού συστήματος που μειώνουν τα σήματα πόνου.
4. Υγεία καρδιάς και υποστήριξη στον διαβήτη
Ανασκόπηση του 2022 σε 26 κλινικές δοκιμές διαπίστωσε ότι τα συμπληρώματα διατροφής με τζίντζερ μπορούν να βελτιώσουν το λιπιδαιμικό προφίλ — μειώνοντας τα τριγλυκερίδια, τη συνολική χοληστερίνη και την LDL, ενώ αυξάνουν την HDL — και μπορεί επίσης να μειώσουν την αρτηριακή πίεση.
Για άτομα με διαβήτη τύπου 2, ανασκόπηση δέκα μελετών βρήκε ότι 1–3 γρ. ημερησίως για 4–12 εβδομάδες βελτίωσαν τόσο τη χοληστερίνη όσο και τον έλεγχο του σακχάρου, πιθανώς μέσω βελτίωσης της ευαισθησίας στην ινσουλίνη, αύξησης της πρόσληψης γλυκόζης, μείωσης του οξειδωτικού στρες και μείωσης της φλεγμονής.
Πρώιμη έρευνα επίσης δείχνει πιθανά οφέλη για τη σεξουαλική υγεία, με μελέτες σε ζώα να δείχνουν αυξημένη τεστοστερόνη, καλύτερη ροή αίματος και βελτιωμένη σεξουαλική συμπεριφορά. Αν και τα στοιχεία σε ανθρώπους είναι περιορισμένα, η κυκλοφορική, ορμονική και αντιφλεγμονώδης δράση του τζίντζερ μπορεί να έχει υποστηρικτικό ρόλο.
5. Υγεία εγκεφάλου και έρευνα για τον καρκίνο
Νέες εργαστηριακές μελέτες δείχνουν ότι οι ενώσεις του τζίντζερ μπορούν να προστατεύσουν τα εγκεφαλικά κύτταρα από οξειδωτική βλάβη που συνδέεται με το Αλτσχάιμερ και να επιβραδύνουν την ανάπτυξη ορισμένων καρκινικών κυττάρων, αν και λείπουν ακόμη στοιχεία από μελέτες σε ανθρώπους.
Το τζίντζερ είναι γενικά ασφαλές ως τρόφιμο ή σε τσάι, αλλά δόσεις άνω των 4 γρ. ημερησίως μπορεί να προκαλέσουν ήπιες παρενέργειες όπως καούρα, φούσκωμα, διάρροια ή ερεθισμό του στόματος. Όσοι παίρνουν αντιπηκτικά ή φάρμακα για τον διαβήτη ή την αρτηριακή πίεση πρέπει να είναι προσεκτικοί, καθώς το τζίντζερ μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αιμορραγίας ή να μειώσει υπερβολικά το σάκχαρο ή την πίεση.
Οι έγκυες πρέπει να συμβουλεύονται γιατρό πριν από τη χρήση υψηλών δόσεων. Για τους περισσότερους ανθρώπους, η κατανάλωση τζίντζερ σε γεύματα ή τσάι είναι ένας ασφαλής τρόπος για να αποκομίσουν τα οφέλη του, αλλά η λήψη συμπληρωμάτων πρέπει να συζητείται με ειδικό.
Πηγές: The Conversation, PMC, JCI Insight, PMC, PubMed, PMC, ARXIV, PMC, ScienceDirect