Όταν τρώτε ζάχαρη, μέσα στο στόμα σας συμβαίνουν αλλαγές που δεν φαίνονται, αλλά επηρεάζουν την υγεία των δοντιών. Μικροβιολόγοι εξηγούν ότι η ζάχαρη τροφοδοτεί συγκεκριμένα βακτήρια, τα οποία αρχίζουν να παράγουν οξέα που φθείρουν το σμάλτο.
Τι προειδοποιεί ειδικός του Harvard για όσους πίνουν τσάι
Τι συμβαίνει στο στόμα μας όταν τρώμε ζάχαρη;
Η υπερβολική κατανάλωση ελεύθερων σακχάρων συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας, διαβήτη τύπου 2, καρδιαγγειακών παθήσεων, μη αλκοολικής λιπώδους νόσου ήπατος, μεταβολικού συνδρόμου και εγκεφαλικού επεισοδίου, ενώ επηρεάζει αρνητικά και τη γνωστική λειτουργία μέσω μηχανισμών όπως η δυσλιπιδαιμία, η φλεγμονή, η αντίσταση στην ινσουλίνη και η αύξηση του λίπους στο ήπαρ, σύμφωνα με το Nutrients.
Ενώ επίσης πιθανό να γνωρίζετε ότι η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης μπορεί να προκαλέσει τερηδόνα, δηλαδή φθορά των δοντιών. Ίσως, όμως, δεν είστε εξοικειωμένοι με το πώς τα βακτήρια χρησιμοποιούν τη ζάχαρη για να δημιουργήσουν ένα κολλώδες φιλμ που ονομάζεται πλάκα στα δόντια σας, μόλις πάρετε την πρώτη σας γλυκιά μπουκιά.
Μια ομάδα μικροβιολόγων, που αποτελείται από τους José Lemos, Καθηγητής Στοματικής Βιολογίας, University of Florida και Jacqueline Abranches, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Στοματικής Βιολογίας, University of Florida, μελετά πώς τα βακτήρια του στόματος προκαλούν τερηδόνα. Δείτε τι ακριβώς συμβαίνει στο στόμα σας τη στιγμή που η ζάχαρη περνά τα χείλη σας και πώς να προστατεύσετε τα δόντια σας.
Το ρόφημα που μπορεί να βλάψει το συκώτι και πρέπει να το αποφεύγουμε, σύμφωνα με ειδικούς
Μια όξινη βουτιά
Μέσα σε δευτερόλεπτα από την πρώτη μπουκιά ή γουλιά κάποιου γλυκού, τα βακτήρια που ζουν στο ανθρώπινο στόμα αρχίζουν να χρησιμοποιούν αυτές τα διατροφικά σάκχαρα για να αναπτυχθούν και να πολλαπλασιαστούν. Κατά τη μετατροπή αυτών των σακχάρων σε ενέργεια, τα βακτήρια παράγουν μεγάλες ποσότητες οξέων.
Ως αποτέλεσμα, μόλις ένα ή δύο λεπτά μετά την κατανάλωση τροφών ή ποτών με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, η οξύτητα στο στόμα σας αυξάνεται σε επίπεδα που μπορούν να διαλύσουν την αδαμαντίνη, δηλαδή τα μέταλλα που σχηματίζουν την επιφάνεια των δοντιών σας.
Η αδαμαντίνη αποτελεί την επιφάνεια του δοντιού.
Ευτυχώς, το σάλιο έρχεται να βοηθήσει πριν αυτά τα οξέα αρχίσουν να διαβρώνουν την επιφάνεια των δοντιών σας. Ξεπλένει τα περίσσεια σάκχαρα ενώ ταυτόχρονα εξουδετερώνει τα οξέα στο στόμα σας.
Το στόμα σας φιλοξενεί επίσης και άλλα βακτήρια που ανταγωνίζονται τα βακτήρια που δημιουργούν τερηδόνα για πόρους και χώρο, καταπολεμώντας τα και επαναφέροντας την οξύτητα του στόματος σε επίπεδα που δεν είναι επιβλαβή για τα δόντια.
Ωστόσο, η συχνή κατανάλωση γλυκών και ζαχαρούχων ποτών μπορεί να υπερτρέφει τα επιβλαβή βακτήρια με τρόπο που ούτε το σάλιο ούτε τα ωφέλιμα βακτήρια μπορούν να αντιμετωπίσουν.
Είναι όντως το μέλι πιο υγιεινό από τη ζάχαρη; Οι ειδικοί απαντούν
Επίθεση στην αδαμαντίνη
Τα βακτήρια που προκαλούν τερηδόνα χρησιμοποιούν επίσης τα διατροφικά σάκχαρα για να δημιουργήσουν ένα κολλώδες στρώμα που ονομάζεται βιοφίλμ, το οποίο λειτουργεί σαν ένα φρούριο κολλημένο στα δόντια. Τα βιοφίλμ είναι πολύ δύσκολο να αφαιρεθούν χωρίς μηχανική παρέμβαση, όπως το τακτικό βούρτσισμα των δοντιών ή ο καθαρισμός στον οδοντίατρο.
Επιπλέον, τα βιοφίλμ δημιουργούν ένα φυσικό φράγμα που περιορίζει το τι μπορεί να τα διαπεράσει, με αποτέλεσμα το σάλιο να μην μπορεί πλέον να επιτελέσει σωστά τον ρόλο του στην εξουδετέρωση των οξέων. Για να γίνει ακόμα χειρότερο, ενώ τα τερηδονογόνα βακτήρια μπορούν να επιβιώσουν στις όξινες αυτές συνθήκες, τα ωφέλιμα βακτήρια που τα καταπολεμούν δεν μπορούν.
Μέσα σε αυτά τα προστατευμένα φρούρια, τα κακά βακτήρια συνεχίζουν να πολλαπλασιάζονται, διατηρώντας υψηλά τα επίπεδα οξύτητας στο στόμα και προκαλώντας περαιτέρω απώλεια μεταλλικών στοιχείων των δοντιών, μέχρι που γίνεται εμφανής ή επώδυνη μια κοιλότητα.
Πόση ζάχαρη μπορούμε να φάμε μέσα στην ημέρα; Ειδικός του Cleveland απαντά
Πώς να προστατεύσετε τα δόντια σας
Πριν φάτε το επόμενο γλυκό σας, υπάρχουν κάποια μέτρα που μπορείτε να λάβετε για να κρατήσετε τα βακτήρια που προκαλούν τερηδόνα μακριά και να διατηρήσετε τα δόντια σας ασφαλή.
Πρώτα, προσπαθήστε να μειώσετε την ποσότητα ζάχαρης που καταναλώνετε και προτιμήστε να τρώτε τα γλυκά σας κατά τη διάρκεια ενός γεύματος. Έτσι, η αυξημένη παραγωγή σάλιου που συμβαίνει κατά το φαγητό μπορεί να βοηθήσει στο ξέπλυμα των σακχάρων και την εξουδετέρωση των οξέων στο στόμα σας.
Επιπλέον, αποφύγετε το τσιμπολόγημα γλυκών και την κατανάλωση ζαχαρούχων ποτών καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, ειδικά εκείνων που περιέχουν επιτραπέζια ζάχαρη ή σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης. Η συνεχής έκθεση του στόματός σας σε ζάχαρη διατηρεί τα επίπεδα οξύτητας υψηλά για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα.
Οι καλύτεροι και οι χειρότεροι χυμοί: Ποιοι είναι superfoods και ποιοι παγίδα ζάχαρης;
Τέλος, θυμηθείτε να βουρτσίζετε τακτικά, ειδικά μετά τα γεύματα, για να αφαιρείτε όσο το δυνατόν περισσότερη οδοντική πλάκα. Το καθημερινό νήμα βοηθά επίσης στην απομάκρυνση της πλάκας από περιοχές που η οδοντόβουρτσα δεν μπορεί να φτάσει.