Αναρωτηθήκατε ποτέ τι πραγματικά ξεχωρίζει τους ανθρώπους που πετυχαίνουν τα πάντα από όλους τους άλλους; Η ψυχολογία αποκαλύπτει μια χούφτα κρυφές νοητικές συνήθειες που δίνουν τη δύναμη σε ορισμένους ανθρώπους να ευδοκιμήσουν—συνήθειες που μπορείτε να αρχίσετε να εφαρμόζετε σήμερα. Από τον τρόπο που διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους έως τις επιλογές που κάνουν όταν προκύπτουν αμφιβολίες, αυτές οι λεπτές αλλαγές νοοτροπίας ανοίγουν τον δρόμο για διαρκή επιτυχία. Είστε περίεργοι αν ήδη προηγείστε από τον μέσο όρο; Συνεχίστε να διαβάζετε για να μάθετε.
Jeff Bezos: Η περίεργη αλλά πανέξυπνη ερώτηση που κάνει όταν προσλαμβάνει κάποιον
Ποια είναι η κρυφή νοοτροπία πίσω από την επιτυχία που διαρκεί – Είστε πιο επιτυχημένοι από τον μέσο άνθρωπο;
Αυτό που ξεχωρίζει πραγματικά τους επιτυχημένους ανθρώπους δεν είναι μόνο το ταλέντο και η σκληρή δουλειά—είναι ο τρόπος που σχετίζονται με τον δικό τους νου. Καλλιεργώντας συνήθειες που κρατούν τα συναισθήματα υπό έλεγχο, τις σκέψεις καθαρές και τις προσδοκίες ρεαλιστικές, αποφεύγουν τις κοινές παγίδες στις οποίες πέφτουν οι περισσότεροι. Ας δούμε ποια είναι τα επτά ψυχολογικά σημάδια που αποκαλύπτουν αν ήδη σκέφτεστε σαν επιτυχημένος.
Πώς βλέπουμε τον εαυτό μας ως μέρος της κοινωνίας, σύμφωνα με την έρευνα
Η κατανόηση του πώς βλέπουμε τον εαυτό μας σε έναν κοινωνικό κόσμο είναι το κλειδί για να εξηγήσουμε τις στάσεις, τα κίνητρα και τις συμπεριφορές μας. Δεκαετίες έρευνας έχουν εξετάσει πώς μαθαίνουμε για τον εαυτό μας από τις πράξεις μας, τους πολιτισμικούς «φακούς» που διαμορφώνουν την εικόνα του εαυτού μας και τις ελπίδες και αξίες που καθορίζουν την αίσθηση της αξίας μας.
Η έρευνα για το πώς διαμορφώνουμε την εικόνα του εαυτού μας στην κοινωνία συνοψίζεται σε τρεις σαφείς ιδέες:
- Το να μαθαίνουμε από τις πράξεις μας: Όταν δεν είμαστε σίγουροι τι σκεφτόμαστε ή τι νιώθουμε, κοιτάμε τι κάνουμε. Αυτό παρουσιάστηκε αρχικά στο άρθρο με τίτλο Self‑Perception: An Alternative Interpretation of Cognitive Dissonance Phenomena και επιβεβαιώθηκε από τη μελέτη με τίτλο Testing the Self‑Perception Explanation of Dissonance Phenomena.
- Το να βλέπουμε τον εαυτό μας μέσα από τα μάτια άλλου: Ορισμένοι πολιτισμοί δίνουν έμφαση στο να βλέπει κανείς τον εαυτό του ως ανεξάρτητο, άλλοι ως μέλος ομάδας. Οι Markus & Kitayama το εξήγησαν στο άρθρο τους. Άλλες μελέτες στη συνέχεια έδειξαν ότι αυτές οι αντιλήψεις μπορούν να ποικίλουν και να ενεργοποιούνται ή να απενεργοποιούνται ανάλογα με την περίσταση.
- Το να έχουμε φιλοδοξίες και να δίνουμε αξία: Φανταζόμαστε μελλοντικούς εαυτούς για να θέσουμε στόχους, τείνουμε να βλέπουμε τους εαυτούς μας θετικά, και νιώθουμε καλά ή άσχημα για τον εαυτό μας βάσει της επιτυχίας σε τομείς που εκτιμούμε.
Μαζί, αυτά τα ευρήματα δείχνουν ότι η αυτοαντίληψή μας είναι ένας συνδυασμός του τι κάνουμε, των πολιτισμικών «γυαλιών» που φοράμε και των ελπίδων και προτεραιοτήτων μας.
Η σχέση με τον εαυτό μας είναι το «κλειδί» για την επιτυχία
Οι επιτυχημένοι τείνουν να «τα έχουν καλά» με το μυαλό τους. Μπορεί κι εσείς όταν έχετε γνωρίσει κάποιον επιτυχημένο να εκλάβατε ότι είναι πιο πιθανό να έχουν μια θετική αντίληψη για τον εαυτό τους.
Φυσικά, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που είναι πολύ επιτυχημένοι παρά το γεγονός ότι δεν έχουν καλή σχέση με τον εαυτό τους. Όμως η εξαίρεση δεν αποδεικνύει τον κανόνα. Όταν κοιτάξει κανείς προσεκτικά ανθρώπους που έχουν πετύχει και έχουν διατηρήσει ένα επίπεδο ουσιαστικής επιτυχίας στη ζωή τους, ένας από τους κρυφούς παράγοντες πίσω από αυτή την επιτυχία είναι ότι δεν σαμποτάρονται και δεν εκτροχιάζονται από τις σκέψεις, τις πεποιθήσεις και τα συναισθήματά τους.
Τα 7 σημάδια ότι είστε πιο επιτυχημένοι από τον μέσο άνθρωπο, σύμφωνα με την ψυχολογία
1. Αναγνωρίζετε νωρίς τα συναισθήματά σας
Είναι πολύ εύκολο να αφήσετε τον φόβο, τη θλίψη και τον θυμό να εισχωρήσουν μέχρι να μοιάζουν αδύνατο να διαχειριστούν—κι όταν αυτό συμβεί, όλα τα άλλα στη ζωή επηρεάζονται. Η έρευνα δείχνει ότι το κλειδί για να παραμείνετε σε σωστή πορεία δεν είναι να απωθείτε αυτά τα συναισθήματα, αλλά να τα παρατηρείτε και να τα αποδέχεστε τη στιγμή που εμφανίζονται.
Δοκιμάστε την εξής προσέγγιση:
- Εντοπίστε τα γρήγορα: Ελέγχετε τον εαυτό σας μέσα στη μέρα. Ένα σύντομο διάλειμμα για να ρωτήσετε «Τι νιώθω τώρα;» κάνει τεράστια διαφορά.
- Ονομάστε και αποδεχτείτε: Μόλις παρατηρήσετε ένα συναίσθημα, ονομάστε το σιωπηλά («Νιώθω άγχος») και υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι είναι εντάξει να νιώθετε έτσι.
- Αντισταθείτε στην παρόρμηση να ξεφύγετε: Οι περισπασμοί μπορεί να βοηθήσουν στιγμιαία, αλλά αφήνουν τα μικρά συναισθήματα να γίνουν καταιγίδες. Η έγκαιρη αντιμετώπισή τους τα κρατά υπό έλεγχο.
Καθιερώνοντάς το να αναγνωρίζετε τα συναισθήματά σας και να τα αποδέχεστε ως συνήθεια, θα διατηρήσετε μια πιο σταθερή συναισθηματική ισορροπία—και θα απελευθερώσετε νοητική ενέργεια για να επικεντρωθείτε στους στόχους σας.
2. Σκέφτεστε τις σκέψεις σας
Οι σκέψεις μας μπορούν ασυναίσθητα να πυροδοτήσουν έντονα συναισθήματα—το να ανησυχείτε ή να επικρίνετε τον εαυτό σας στον αυτόματο διατηρεί το στρες και τη χαμηλή διάθεση. Για να κρατήσετε τα συναισθήματά σας υπό έλεγχο, ξεκινήστε παρατηρώντας πώς σκέφτεστε.
- Παρατηρήστε τις νοητικές σας συνήθειες: Δώστε προσοχή όταν πιάνετε τον εαυτό σας σε κύκλους όπως:
◦ Χρόνια ανησυχία → επίμονο άγχος
◦ Ατελείωτη ανακύκλωση σκέψεων → υποβόσκων θυμός
◦ Σκληρή αυτοκριτική → χαμηλή αυτοπεποίθηση - Παύση και ονομασία: Την επόμενη φορά που θα εντοπίσετε μια επαναλαμβανόμενη σκέψη («Δεν μπορώ να το διαχειριστώ», «Κι αν…;»), πάρτε μια ανάσα και ονομάστε την.
- Αμφισβητήστε και αλλάξτε: Ρωτήστε αν αυτή η σκέψη είναι χρήσιμη ή αληθινή και, στη συνέχεια, αντικαταστήστε την με μια πιο ισορροπημένη προοπτική.
Αναλογιστείτε τις σκέψεις σας αντί να τις αφήνετε ανεξέλεγκτες. Έτσι θα σπάσετε τον κύκλο που μετατρέπει μικρές ανησυχίες σε κατακλυσμικά συναισθήματα—και θα παραμείνετε πιο ήρεμοι, καθαροί και με αυτοέλεγχο.
Οι 10 συνήθειες που έχουν τα Σαββατοκύριακα όσοι είναι επιτυχημένοι
3. Είστε συμπονετικοί με τα λάθη σας
Υπάρχουν δύο τύποι επιτυχημένων ανθρώπων:
- Ένας τύπος είναι εξωτερικά επιτυχημένος, αλλά δυστυχισμένος εσωτερικά.
- Ο άλλος τύπος είναι εξωτερικά επιτυχημένος και έχει επίσης μια σχετικά ήρεμη και σίγουρη εσωτερική ζωή.
Η βασική τους διαφορά είναι ότι το πώς φέρονται στον εαυτό τους μετά από ένα λάθος. Αυτοί που είναι δυστυχισμένοι μέσα τους τείνουν να:
- Κρίνουν αυστηρά κάθε λάθος
- Εστιάζουν στο τι πήγε στραβά στο παρελθόν
- Ανησυχούν εμμονικά για μελλοντικές αποτυχίες
Αντίθετα, όσοι συνδυάζουν την επιτυχία με την εσωτερική ηρεμία ασκούν αυτοσυμπόνια:
- Αναγνωρίζουν απαλά τα λάθη αντί να αυτοτιμωρούνται
- Εστιάζουν στα μαθήματα που πήραν και όχι στις προσωπικές αδυναμίες
- Προχωρούν γρήγορα, διατηρώντας την αυτοπεποίθησή τους
Αντικαθιστώντας την αυτοκριτική με καλοσύνη προς τον εαυτό σας, δεν θα αισθάνεστε μόνο καλύτερα—αλλά θα παραμείνετε πιο ανθεκτικοί και αποτελεσματικοί μακροπρόθεσμα.
4. Ακούτε τα συναισθήματά σας — αλλά σπάνια τα εμπιστεύεστε
Η σχέση των περισσότερων ανθρώπων με τα συναισθήματά τους ανήκει σε ένα από τα δύο άκρα:
- Είναι απορριπτικοί και αποφεύγουν τα συναισθήματά τους. Ως αποτέλεσμα, δεν τα γνωρίζουν καλά ούτε το πόσο τα επηρεάζουν έξω από τη συνείδησή τους (και τα επηρεάζουν!).
- Είναι εμμονικοί και υπερβολικά προσηλωμένοι στα συναισθήματά τους. Ως αποτέλεσμα, συχνά χάνονται μέσα σε αυτά και λαμβάνουν αποφάσεις κυρίως βάσει συναισθημάτων.
Από την άλλη, οι άνθρωποι που τείνουν να είναι επιτυχημένοι συχνά έχουν μια πιο ισορροπημένη προσέγγιση στα συναισθήματά τους: είναι ενήμεροι και ευαίσθητοι απέναντί τους αλλά δεν τους δείχνουν τυφλή εμπιστοσύνη. Αντίθετα, βλέπουν τα συναισθήματα ως μία πιθανή πηγή χρήσιμων πληροφοριών—αλλά όχι ως απόλυτη αλήθεια. Και όταν τα πράγματα δυσκολεύουν, τείνουν να χρησιμοποιούν τις αξίες τους και όχι τα συναισθήματα για να πάρουν σημαντικές αποφάσεις.
5. Ανανεώνουν συχνά τις προσδοκίες τους
Οι προσδοκίες είναι υποκείμενες πεποιθήσεις για το πώς «θα έπρεπε» να πάνε τα πράγματα—αλλά όταν δεν τις επανεξετάζουμε, μπορεί να μας απομακρύνουν από τις αξίες και τους στόχους μας. Παλιές, μη ρεαλιστικές προσδοκίες (συχνά κληρονομημένες από την παιδική ηλικία) ενεργοποιούν σιωπηρά αυτοσαμποτάζ και κακές συνήθειες.
Όσοι είναι επιτυχημένοι σπάνε αυτό το μοτίβο με το να:
- Επανεξετάζουν και ανανεώνουν τις προσδοκίες τους τακτικά ώστε να συμβαδίζουν με την πραγματικότητα και να στηρίζουν τους στόχους τους
- Απελευθερώνονται από ξεπερασμένα πρότυπα που δεν τους εξυπηρετούν πλέον
Κρατώντας τις προσδοκίες σας ρεαλιστικές και ευθυγραμμισμένες με τους τωρινούς σας στόχους, θα παίρνετε πιο καθαρές αποφάσεις και θα παραμένετε σε πορεία.
6. Παίρνουν σοβαρά την αυτοφροντίδα
Το να διατηρείτε το μυαλό σας σε εγρήγορση απαιτεί την ίδια φροντίδα που δίνουν οι αθλητές στο σώμα τους και οι μηχανικοί στις μηχανές τους—αλλά οι περισσότεροι από εμάς παραλείπουμε τη «νοητική συντήρηση». Η διαχείριση συναισθημάτων, η καθαρή σκέψη, οι ευέλικτες πεποιθήσεις και οι υγιείς προσδοκίες είναι απαιτητική δουλειά, και χωρίς υποστηρικτικές ρουτίνες, θα κολλήσετε.
Δοκιμάστε αυτές τις συνήθειες αντί για γρήγορες λύσεις:
- Δείτε την αυτοφροντίδα ως προπόνηση και όχι ως επιβράβευση: Προγραμματίστε ποιοτικό ύπνο, τακτική σωματική δραστηριότητα και σύντομες παύσεις για να ανακτήσετε τη συγκέντρωσή σας.
- Επενδύστε σε “ρυθμίσεις” του νου: Χρησιμοποιήστε πρακτικές όπως η καταγραφή σκέψεων ή ο διαλογισμός για να επεξεργαστείτε τις δυσκολίες, να ανανεώσετε παλιές πεποιθήσεις και να κρατήσετε υπό έλεγχο τις προσδοκίες σας.
Η πραγματική αυτοφροντίδα δεν αφορά την απόλαυση—αφορά την οικοδόμηση καθημερινών συνηθειών που κρατούν το μυαλό σας ανθεκτικό, καθαρό και έτοιμο να οδηγήσει την επιτυχία σας.
7. Είναι διατεθειμένοι να είναι συναισθηματικά ευάλωτοι
Οι περισσότεροι απορρίπτουν τη συναισθηματική ευαλωτότητα ως κάτι αδύναμο—αλλά η προθυμία να μοιραστείτε τι πραγματικά αισθάνεστε είναι θεμέλιο για υγιείς σχέσεις και βιώσιμη επιτυχία. Όταν μιλάτε ανοιχτά για δύσκολα συναισθήματα, εσείς:
- Εμβαθύνετε την εμπιστοσύνη δείχνοντας στους άλλους ότι είναι ασφαλές να είναι ειλικρινείς.
- Ενθαρρύνετε τον ανοιχτό διάλογο, ώστε οι ομάδες και οι συνεργασίες να παραμένουν ευθυγραμμισμένες και ανθεκτικές.
Penélope Cruz: «Έκλαιγα στην τουαλέτα αλλά τελικά στάθηκα στα πόδια μου» – Τι αποκάλυψε η ηθοποιός
Δείχνοντας γνήσια αυτοέκφραση, όχι μόνο φροντίζετε την προσωπική σας ευημερία, αλλά ενδυναμώνετε και όλους γύρω σας να φέρουν τον αυθεντικό εαυτό τους—και την καλύτερή τους δουλειά—στο τραπέζι.
Πηγές: Your Tango, PMC, PMC (2), PsycNet, PsycNet (2), PsycNet (3), PsycNet (4), PsycNet (5), PsycNet (6), Sage Journals, PsycNet (7)