Νιώθετε τα χέρια και τα πόδια σας μουδιασμένα; Έχετε μυρμηγκιάσματα όταν κάνει κρύο; Μάθετε πότε το σύμπτωμα μπορεί να σημαίνει κάτι περισσότερο από μια φυσιολογική αντίδραση στον καιρό.
Τα απολυμαντικά χεριών συνδέονται με καρκίνο; Υπό εξέταση η αιθανόλη από την ΕΕ
Ο γιατρός εξηγεί γιατί τα χέρια και τα πόδια σας μπορεί να αλλάζουν χρώμα όταν έχει κρύο
Όταν η θερμοκρασία πέφτει, εάν τα χέρια και τα πόδια σας αλλάζουν χρώμα, αυτό θα μπορούσε να δείχνει ότι δεν κρυώνετε απλά. Σύμφωνα με τον Dr O’Donovan, ειδικός στη γήρανση και την υγεία, η κατάσταση, γνωστή ως φαινόμενο Raynaud, προκαλεί ορισμένα μέρη του σώματος όπως τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών να μουδιάζουν και να παγώνουν όταν εκτίθενται σε χαμηλές θερμοκρασίες ή στρες.
«Στο φαινόμενο Raynaud’s, οι μικρότερες αρτηρίες που παρέχουν αίμα στο δέρμα στενεύουν ως απόκριση σε ερεθίσματα όπως ο κρύος καιρός — αυτό περιορίζει τη ροή του αίματος στις επηρεαζόμενες περιοχές, κάτι που ονομάζεται αγγειόσπασμος και στη συνέχεια οδηγεί σε συμπτώματα του Raynaud. Με την πάροδο του χρόνου, οι μικρές αρτηρίες μπορεί να παχύνουν ελαφρώς και αυτό μπορεί να περιορίσει περαιτέρω τη ροή του αίματος», είπε σύμφωνα με το Express.
Ένα από τα πρώτα προειδοποιητικά σημάδια είναι ότι «οι περιοχές του δέρματός σας μπορεί να γίνουν λευκές και στη συνέχεια μπλε, ανάλογα με το χρώμα του δέρματός σας».
Κοινοί λόγοι που τα χέρια και τα πόδια αλλάζουν χρώμα σε χαμηλότερες θερμοκρασίες
Όταν τα χέρια ή τα πόδια σας αλλάζουν χρώμα στον κρύο καιρό, είναι συνήθως ο τρόπος του σώματός σας να διατηρεί τη ζέστη προσαρμόζοντας τη ροή του αίματος. Σε κρύες συνθήκες, τα αιμοφόρα αγγεία στενεύουν για να διατηρηθεί η θερμότητα, κάτι που μπορεί να κάνει το δέρμα να φαίνεται χλωμό ή μπλε – και μετά να ξανανοίγουν όταν θερμανθείτε, προκαλώντας ερυθρότητα.
Σύμφωνα με έρευνα του 2025 με τίτλο «Impact of Season, Environmental Temperature, and Humidity on Raynaud Phenomenon in an Australian Systemic Sclerosis Cohort», οι χαμηλότερες θερμοκρασίες και η αυξημένη υγρασία επιδείνωσαν τα συμπτώματα του Raynaud σε άτομα με συστηματική σκλήρυνση. Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι αυτά τα επεισόδια σχετίζονταν με χαμηλότερη ποιότητα ζωής για τους ασθενείς. Άλλες πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι αυτή η αντίδραση είναι φυσιολογική, αλλά μπορεί να διαφέρει ανάλογα με παράγοντες όπως η υγεία, η ηλικία και η συχνότητα έκθεσης στο κρύο.
Οι αλλαγές στο χρώμα των άκρων μπορεί να προκληθούν από:
- Μειωμένη ροή αίματος: Το κρύο προκαλεί αγγειοσύσπαση (στένωση των αγγείων), μειώνοντας τη θερμοκρασία του δέρματος και κάνοντας τα χέρια ή τα πόδια να φαίνονται χλωμά ή μπλε.
- Επαναιμάτωση: Όταν τα αγγεία ξανανοίγουν, το αίμα επιστρέφει απότομα, κάνοντας το δέρμα να κοκκινίζει.
- Φυσιολογική νευρική αντίδραση: Το συμπαθητικό νευρικό σύστημα καθοδηγεί αυτή τη διαδικασία για να προστατεύσει τη θερμότητα του σώματος.
- Επαναλαμβανόμενη έκθεση στο κρύο: Με τον καιρό, η συχνή επαφή με το κρύο μπορεί να αλλάξει τον ρυθμό επιστροφής του αίματος στα άκρα.
- Διαφορές στην κυκλοφορία: Τα χέρια και τα πόδια δεν αντιδρούν πάντα με τον ίδιο τρόπο στο στρες από το κρύο.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτές οι αλλαγές χρώματος είναι ακίνδυνες — αλλά εάν είναι έντονες, επώδυνες ή αργούν να επανέλθουν, μπορεί να είναι ένδειξη υποκείμενου προβλήματος κυκλοφορίας που αξίζει να ελεγχθεί από γιατρό.
Το φαινόμενο Raynaud’s μπορεί να ευθύνεται για τις αλλαγές στο χρώμα του δέρματος στο κρύο
«Αυτές οι αλλαγές στο χρώμα μπορεί να είναι πιο δύσκολες ή πιο εύκολες να γίνουν αντιληπτές – μπορεί επίσης να παρατηρήσετε ότι τα δάχτυλα των χεριών ή των ποδιών σας είναι ιδιαίτερα κρύα ή να εντοπίσετε άλλες αλλαγές στην αίσθηση των χεριών ή των ποδιών σας, όπως ένα αίσθημα μουδιάσματος, μυρμηγκιάσματος ή καυστικού πόνου».
«Τώρα, όταν το δέρμα ζεσταθεί και η ροή του αίματος βελτιωθεί, οι επηρεαζόμενες περιοχές μπορεί να αλλάξουν ξανά χρώμα – μπορεί να πάλλονται, να μυρμηγκιάζουν ή να πρηστούν. Παρόλο που επηρεάζει κυρίως τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών, μπορεί στην πραγματικότητα να επηρεάσει και άλλα μέρη του σώματος, όπως τη μύτη, τα χείλη και τα αυτιά. Ακόμη και αφού ζεσταθείτε, μπορεί να χρειαστούν έως και 15 λεπτά για να επανέλθει η ροή του αίματος στην περιοχή».
Ο γιατρός εξήγησε ότι οι ειδικοί «δεν καταλαβαίνουν πλήρως» τι προκαλεί τα επεισόδια Raynaud’s, αν και «τα αιμοφόρα αγγεία στα χέρια και τα πόδια φαίνεται να αντιδρούν υπερβολικά στις χαμηλές θερμοκρασίες ή το στρες». Επισήμανε ότι οι κρύες συνθήκες είναι συνήθως ο «πιο πιθανός» παράγοντας για την πρόκληση ενός επεισοδίου, φέρνοντας παραδείγματα όπως το να βάλετε τα χέρια σας σε κρύο νερό, να πιάσετε κάτι από την κατάψυξη ή να βγείτε στον κρύο αέρα. Ανέφερε ότι, για ορισμένους, ακόμη και το συναισθηματικό στρες μπορεί να πυροδοτήσει ένα επεισόδιο.
Η απλή κίνηση που προστατεύει από τα μικρόβια
«Θα πρέπει να δείτε τον γιατρό σας εάν έχετε συμπτώματα του φαινομένου Raynaud που είναι πολύ σοβαρά ή επιδεινώνονται, εάν επηρεάζει την καθημερινότητά σας, αν τα συμπτώματα εμφανίζονται μόνο στη μία πλευρά του σώματος ή εάν έχετε επίσης πόνο στις αρθρώσεις, εξανθήματα ή μυϊκή αδυναμία», συνέστησε ο ειδικός. Ο γενικός ιατρός συνιστά επίσης να συμβουλευτείτε γιατρό εάν «είστε άνω των 30 ετών και εμφανίζετε συμπτώματα Raynaud’s για πρώτη φορά ή αν το παιδί σας είναι κάτω των 12 ετών και παρουσιάζει συμπτώματα Raynaud’s».
Παρά το γεγονός ότι το Raynaud είναι συχνά μια αθώα καλοήθης κατάσταση, σπανίως μπορεί να συνοδεύει ή να προηγείται σοβαρών νοσημάτων (π.χ. αυτοάνοσα νοσήματα), για αυτό η παθολογική εξέταση από έμπειρο ειδικό παθολόγο με κλινική εμπειρία είναι απαραίτητη.
Πηγές: Express, PMC, Springer Nature Link, ResearchGate, BMC Journal of Physiological Anthropology, PMC, American College of Rheumatology