Αυτό το γρήγορο και εύκολο τεστ διαρκεί μόνο 30 δευτερόλεπτα αλλά μπορεί να αποκαλύψει πρώιμα σημάδια άνοιας πριν εμφανιστούν τα πιο προφανή συμπτώματα της γνωστικής έκπτωσης. Μπορεί να το κάνει ο οποιοσδήποτε άμεσα, μόνο με χαρτί και μολύβι.
Διατροφή και άνοια: Ποιες τροφές προστατεύουν τον εγκέφαλο έως και 80%
Πώς γίνεται η διάγνωση της άνοιας – Ποιο είναι το τεστ των 30 δευτερολέπτων
Σύμφωνα με άρθρο του 2025 με τίτλο «Real‑World Insights Into Dementia Diagnosis Trajectory and Clinical Practice Patterns Unveiled by Natural Language Processing», με ανάλυση ιατρικών σημειώσεων από 581 ασθενείς που ανέφεραν προβλήματα μνήμης, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μεσολαβούσαν κατά μέσο όρο 342 ημέρες – σχεδόν ένας χρόνος – από το πρώτο παράπονο μέχρι την επίσημη διάγνωση άνοιας. Ένας στους τέσσερις ξεκινούσε φαρμακευτική αγωγή για τη μνήμη προτού λάβει επίσημη διάγνωση.
Άλλες πρόσφατες καινοτομίες κάνουν τη διάγνωση της νόσου πολύ πιο γρήγορη και απλή. Για παράδειγμα, οι ερευνητές έχουν αναπτύξει μία εξαιρετικά γρήγορη μαγνητική τομογραφία που ολοκληρώνεται σε λιγότερο από επτά λεπτά αλλά εξακολουθεί να εντοπίζει με ακρίβεια τα πρότυπα άνοιας – μειώνοντας τον χρόνο απεικόνισης σχεδόν κατά τα δύο τρίτα χωρίς απώλεια ακρίβειας.
Άλλη εντυπωσιακή μέθοδος χρησιμοποιεί οφθαλμολογικές σαρώσεις OCT-A σε συνδυασμό με τεχνητή νοημοσύνη, ανιχνεύοντας πρώιμα σημάδια νόσου Αλτσχάιμερ μέσα σε δευτερόλεπτα με αξιοπιστία περίπου 90% – μετατρέποντας ουσιαστικά τον οφθαλμίατρο σε εργαλείο πρώιμης ανίχνευσης άνοιας.
Τον Μάιο του 2025, ο FDA ενέκρινε εξέταση αίματος, το οποίο μετρά δύο πρωτεΐνες – pTau217 και beta‑amyloid 1‑42 – με ακρίβεια περίπου 97% για τον αποκλεισμό της νόσου και 92% για τον εντοπισμό της. Έτσι, μία απλή αιμοληψία μπορεί πλέον να δώσει στους γιατρούς σημαντικές ενδείξεις χωρίς την ανάγκη για απεικονιστικές PET ή οσφυονωτιαία παρακέντηση.
Βρετανή δημοσιογράφος μιλά ανοιχτά για τα πρώιμα συμπτώματα που την οδήγησαν στη διάγνωση πρώιμης νόσου Αλτσχάιμερ
Η Βρετανίδα δημοσιογράφος Fiona Phillips, πρώην παρουσιάστρια των εκπομπών Loose Women και GMTV Today του ITV, αποκάλυψε τα πρώτα συμπτώματα που παρατήρησε πριν διαγνωστεί με πρώιμη νόσο Αλτσχάιμερ σε ηλικία 62 ετών. Αρχικά απέδωσε συμπτώματα όπως «ομίχλη» στη σκέψη και άγχος στην εμμηνόπαυση, όμως στη συνέχεια ανακάλυψε πως επρόκειτο για πρώιμες ενδείξεις της νόσου Αλτσχάιμερ – μιας πάθησης που επίσης υπάρχει στο οικογενειακό της ιστορικό.
Από τότε που αποκάλυψε τη διάγνωσή της τον Ιούλιο του 2023, μιλάει ανοιχτά για τις εμπειρίες της ώστε να ευαισθητοποιήσει και να στηρίξει άλλους που επηρεάζονται από αυτή την πάθηση. Παρά τις δυσκολίες, παραμένει αποφασισμένη να διατηρήσει την καθημερινότητά της και τονίζει το πόσο σημαντικό είναι να αναγνωρίζονται τα λεπτά συμπτώματα, για πιο έγκαιρη διάγνωση και φροντίδα.
Τεστ σχεδίασης ρολογιού: Απλό και χρήσιμο εργαλείο για την πρώιμη ανίχνευση της νόσου
Ο Dr Eric Berg DC περιέγραψε τη διαδικασία σε ένα από τα βίντεο του στο YouTube, που περιλαμβάνει τη σχεδίαση ενός ρολογιού που δείχνει την ώρα 11:10, μέσα σε 30 δευτερόλεπτα. Ακούγεται αρκετά απλό – και οι άνθρωποι μπορούν να αξιολογήσουν οι ίδιοι τα αποτελέσματά τους αμέσως μετά.
7 ύπουλα σημάδια που σχετίζονται με γνωστική έκπτωση
Οι συμμετέχοντες μπορούν να αξιολογήσουν το σχέδιό τους απαντώντας σε έξι συγκεκριμένες ερωτήσεις για να διαπιστώσουν αν το πέρασαν. Αυτά τα κριτήρια είναι καθοριστικά για την εκτίμηση πιθανών πρώιμων γνωστικών ελλειμμάτων που ενδέχεται να είναι ενδείξεις της νόσου:
- Υπήρχαν αριθμοί σε λάθος σειρά;
- Συμπληρώθηκαν και οι 12 αριθμοί;
- Ήταν κατανεμημένοι ομοιόμορφα;
- Ήταν οι δείκτες του ρολογιού στη σωστή κατεύθυνση;
- Ήταν οι δείκτες της ώρας και των λεπτών στο σωστό μήκος;
- Είχατε αρκετό χρόνο για να ολοκληρώσετε την εργασία;
Ο Dr Berg ανέφερε την ευαισθησία αυτής της απλής άσκησης ως «έναν από τους πιο ευαίσθητους δείκτες πρώιμων γνωστικών ελλειμμάτων», ενδεχομένως ενδεικτικών άνοιας. Επισήμανε επίσης ότι ορισμένοι νευρολόγοι πιστεύουν πως αυτή η τεχνική είναι «ακόμη πιο ακριβής από τα τεστ μνήμης», σύμφωνα με ανάρτηση του Express.
Ο χειροπράκτης συζήτησε επίσης διάφορους παράγοντες που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην εμφάνιση της νόσου με την πάροδο της ηλικίας. Τόνισε ότι η κατανάλωση ζάχαρης μπορεί να οδηγήσει σε συρρίκνωση του εγκεφάλου, επηρεάζοντας ιδιαίτερα τον ιππόκαμπο, που είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της μνήμης, σύμφωνα με το Surrey Live. Επιπλέον, αναφέρθηκε και το χρόνιο στρες ως πιθανός παράγοντας που αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης γνωστικών προβλημάτων όπως η άνοια.
Τι είναι η πρώιμη άνοια;
Η πρώιμη άνοια, γνωστή και ως άνοια νεαρής ηλικίας, είναι μία διάγνωση που δίνεται όταν τα συμπτώματα εμφανίζονται πριν την ηλικία των 65 ετών. Αν και συνδέεται συνήθως με άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, μπορεί – αν και σπάνια – να επηρεάσει και νεότερα άτομα.
Η Εταιρεία Αλτσχάιμερ εξηγεί ότι στα αρχικά στάδια της άνοιας, τα συμπτώματα είναι συχνά αρκετά ήπια και δεν γίνονται άμεσα αντιληπτά. Η άνοια μπορεί να προκληθεί από πολλές ασθένειες, όμως υπάρχουν σημαντικές διαφορές στον τρόπο που επηρεάζει τα νεότερα άτομα.
Η άνοια νεαρής ηλικίας έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να είναι κληρονομική. Ο οργανισμός επισημαίνει επίσης ότι τα νεότερα άτομα με τη νόσο είναι λιγότερο πιθανό να παρουσιάσουν απώλεια μνήμης ως αρχικό σύμπτωμα σε σύγκριση με τους ηλικιωμένους.
Για παράδειγμα, μπορεί να αντιμετωπίζουν κυρίως προβλήματα με τη γλώσσα, την όραση ή τη συμπεριφορά. Τα προβλήματα ενδέχεται επίσης να σχετίζονται με την κίνηση, την ισορροπία και τον συντονισμό.
Ποια είναι τα στάδια της νόσου;
Η νόσος γενικά εξελίσσεται σε τρία κύρια στάδια: αρχικό, μεσαίο και προχωρημένο. Αυτά τα στάδια προσφέρουν ένα βασικό πλαίσιο, αν και ο ρυθμός εξέλιξης μπορεί να διαφέρει σημαντικά μεταξύ των ατόμων.
Αρχικό στάδιο (ήπιο):
Αυτό το στάδιο μπορεί να περιλαμβάνει λεπτές αλλαγές στη μνήμη, τη σκέψη και τη συμπεριφορά, που συχνά αποδίδονται σε άλλους παράγοντες. Μερικά σημάδια περιλαμβάνουν:
- Δυσκολία στην εύρεση των κατάλληλων λέξεων.
- Περιστασιακά κενά μνήμης, όπως ξεχασμένα ραντεβού.
- Τοποθέτηση αντικειμένων σε λάθος σημεία.
- Δυσκολία σε σύνθετες εργασίες.
Μεσαίο στάδιο (μέτριο):
Τα συμπτώματα γίνονται πιο εμφανή και επηρεάζουν την καθημερινή ζωή. Το άτομο μπορεί να εμφανίσει:
- Αυξημένη σύγχυση και αποπροσανατολισμό.
- Δυσκολία σε γνώριμες εργασίες όπως το ντύσιμο ή το μπάνιο.
- Αλλαγές στην προσωπικότητα και τη διάθεση.
- Περιπλάνηση.
- Δυσκολία στην αναγνώριση οικείων προσώπων.
- Αυξημένη εξάρτηση από άλλους για φροντίδα.
Προχωρημένο στάδιο (σοβαρό):
Σε αυτό το τελικό στάδιο, οι άνθρωποι υφίστανται σημαντική γνωστική και σωματική επιδείνωση. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Απώλεια λόγου.
- Αδυναμία κατανόησης της γλώσσας.
- Πλήρης εξάρτηση από άλλους για φροντίδα.
- Μειωμένη αντίληψη του περιβάλλοντος.
- Απώλεια σωματικών ικανοτήτων.
Το σύμπτωμα της άνοιας που εμφανίζεται όταν διαβάζουμε – Δεν είναι η απώλεια μνήμης
Δεν παρουσιάζουν όλοι τα ίδια συμπτώματα ούτε προχωρούν με τον ίδιο ρυθμό στα στάδια. Η κατανόηση των σταδίων μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη προετοιμασία για τις ανάγκες φροντίδας και υποστήριξης σε κάθε φάση.
Πηγές: Express, JMIR Aging, PubMed, Nature, Alzheimer’s Association, ARXIV, ResearchGate, ResearchGate