Αυτή είναι η μία από τις 10 παγκόσμιες απειλές που αντιμετωπίζουμε!

Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι η μικροβιακή αντοχή στα βακτήρια προκάλεσε περίπου 1,27 εκατομμύρια θανάτους το 2019 ¹.

Τα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτήρια είναι επικίνδυνα για όλους μας διότι προκαλούν λοιμώξεις οι οποίες είναι δύσκολο να θεραπευθούν. Η επανειλημμένη ή εσφαλμένη λήψη αντιβιοτικών συμβάλλει στην αύξηση των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηρίων, τα οποία θεωρούνται ένα από τα πιο επείγοντα προβλήματα δημόσιας υγείας στον κόσμο.
Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της δραστικότητάς τους όταν εσείς, τα παιδιά σας ή άλλοι συγγενείς σας τα χρειαστούν κάποια στιγμή στο μέλλον.

H αυτοθεραπεία με αντιβιοτικά οδηγεί στη μικροβιακή αντοχή

Πολλοί λαμβάνουν χωρίς να ρωτήσουν τον γιατρό τους αντιβιοτικά για να μειώσουν τα συμπτώματα κάποιας πάθησης τους. Είτε χρησιμοποιούν αντιβιοτικά που έχουν περισσέψει από προηγούμενες θεραπείες είτε τα αγοράζουν από το φαρμακείο χωρίς ιατρική συνταγή. Ωστόσο η αυτοθεραπεία με αντιβιοτικά δεν αποτελεί υπεύθυνη χρήση των αντιβιοτικών.

Πώς πρέπει να λαμβάνετε τα αντιβιοτικά;

1. Τα αντιβιοτικά συνταγογραφούνται μόνο από γιατρό που σας έχει εξετάσει. Πολλές ασθένειες που εκδηλώνονται κατά τη χειμερινή περίοδο, αν και προκαλούν τα ίδια συμπτώματα, μπορεί να μην χρειάζονται την ίδια θεραπεία. Όταν έχουμε τα ίδια συμπτώματα με προηγούμενη ασθένεια την οποία θεραπεύσαμε με κάποιο αντιβιοτικό συμβαίνει συχνά να θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε το ίδιο αντιβιοτικό. Παρόλα αυτά, ο μόνος που μπορεί να αποφασίσει εάν κάποια χειμερινή ασθένεια απαιτεί θεραπεία με αντιβιοτικά είναι ο γιατρός που σας παρακολουθεί.

Γι’ αυτό:
• Μην προσπαθείτε να αγοράσετε αντιβιοτικά χωρίς ιατρική συνταγή.
• Μην διατηρείτε αντιβιοτικά για να τα χρησιμοποιήσετε αργότερα.
• Μην χρησιμοποιείτε αντιβιοτικά που έχουν περισσέψει από προηγούμενες
θεραπείες.
• Μη δίνετε αντιβιοτικά που σας έχουν περισσέψει σε άλλους.
• Μη διατηρείτε αντιβιοτικά που έχουν περισσέψει από κάποια θεραπεία.

Εάν έχετε στη διάθεσή σας περισσότερες δόσεις αντιβιοτικού (π.χ. δισκία, καψάκια ζελατίνης) από αυτές που αναφέρει η συνταγή σας, συμβουλευτείτε τον φαρμακοποιό σας για τη διάθεση της ποσότητας που περίσσεψε.

2. Τα αντιβιοτικά δεν είναι παυσίπονα και δεν μπορούν να θεραπεύσουν κάθε ασθένεια Τα αντιβιοτικά δεν δρουν όπως τα παυσίπονα και δεν ανακουφίζουν από πονοκεφάλους, πόνους ή πυρετό. Είναι αποτελεσματικά μόνο ενάντια στις βακτηριακές λοιμώξεις και δεν μπορούν να σας βοηθήσουν να αναρρώσετε από λοιμώξεις που προκαλούνται από ιούς, όπως το κοινό κρυολόγημα ή η γρίπη.

3. Η λήψη αντιβιοτικών για λάθος λόγους, όπως για το κρυολόγημα ή τη γρίπη, δεν έχει κανένα όφελος για εσάς και μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες Τα αντιβιοτικά δεν δρουν κατά των ιογενών λοιμώξεων. Εξάλλου, τα αντιβιοτικά μπορεί να προκαλέσουν διάφορες δυσάρεστες παρενέργειες όπως διάρροια, ναυτία ή δερματικά εξανθήματα.

Η λήψη αντιβιοτικών για την καταπολέμηση ήπιων βακτηριακών λοιμώξεων, όπως η παραρρινοκολπίτιδα, ο πονόλαιμος, η βρογχίτιδα ή η ωτίτιδα, είναι συχνά άσκοπη καθώς, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, το ανοσοποιητικό σας σύστημα είναι σε θέση να καταπολεμήσει μόνο του αυτές τις ήπιες λοιμώξεις.
Τα περισσότερα συμπτώματα υποχωρούν με μη συνταγογραφούμενα φάρμακα. Τα αντιβιοτικά δεν μειώνουν την ένταση των συμπτωμάτων σας ούτε σας ανακουφίζουν γρηγορότερα.
Εάν τα συμπτώματά σας επιμένουν ή ανησυχείτε για την κατάστασή σας, πρέπει οπωσδήποτε να απευθύνεστε σε γιατρό. Εάν έχετε προσβληθεί από κάποια σοβαρή λοίμωξη όπως η βακτηριακή πνευμονία, ο γιατρός σας θα σας συνταγογραφήσει αντιβιοτικά.

Πρέπει να ζητάτε άμεση ιατρική βοήθεια:

• εάν είστε άνω των 65 ετών
• εάν έχετε άσθμα ή διαβήτη
• εάν πάσχετε από κάποια πάθηση των πνευμόνων (π.χ. χρόνια βρογχίτιδα, εμφύσημα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια)
• εάν έχετε καρδιακά προβλήματα (π.χ. ιστορικό καρδιακής προσβολής, στηθάγχης, χρόνιας καρδιακής ανεπάρκειας)
• εάν αντιμετωπίζετε κάποιο πρόβλημα καταστολής του ανοσοποιητικού σας συστήματος ή
• εάν λαμβάνετε φάρμακα τα οποία καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα (π.χ. στεροειδή, αντικαρκινική χημειοθεραπεία, ορισμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την καταστολή των λειτουργιών του θυρεοειδούς αδένα).

4. Δώστε χρόνο στον εαυτό σας να αναρρώσει Η προσπάθειά σας να αντεπεξέλθετε στις απαιτήσεις της καθημερινότητας μπορεί να σας καταπονήσει, ιδίως εάν παρουσιάζετε κάποια συμπτώματα για πρώτη φορά. Η επίσκεψή σας σε κάποιον γιατρό την κατάλληλη στιγμή μπορεί να είναι δύσκολη, χρονοβόρα και δαπανηρή διαδικασία. Ένας τρόπος για να διαχειριστείτε καλύτερα την ασθένειά σας είναι να γνωρίζετε το πώς θα αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα σας. Μάθετε τρόπους για να φροντίζετε τον εαυτό σας χωρίς να παίρνετε αντιβιοτικά.

Οι περισσότερες χειμερινές ασθένειες υποχωρούν μετά από δύο εβδομάδες.

• Ωτίτιδα έως 4 ημέρες
• Πονόλαιμος έως 1 εβδομάδα
• Κοινό κρυολόγημα έως 1 1⁄2 εβδομάδα
• Γρίπη έως 2 εβδομάδες
• Καταρροή ή ρινική συμφόρηση έως 1 1⁄2 εβδομάδα
• Βήχας (συχνά μετά από κρυολόγημα) έως 3 εβδομάδες

5. Συμβουλευθείτε τον φαρμακοποιό σας: υπάρχουν και άλλα φάρμακα που μπορούν να ανακουφίσουν τα συμπτώματά σας Ο φαρμακοποιός σας μπορεί να σας συστήσει μη συνταγογραφούμενα φάρμακα για να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματά σας. Μην παραλείπετε να ζητάτε τη συμβουλή του, ιδίως εάν λαμβάνετε φάρμακα για άλλες παθήσεις.

• Τα παυσίπονα ανακουφίζουν από τον πόνο και τον πυρετό.
• Τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα όπως τα σπρέι ή οι παστίλιες για τον λαιμό διευκολύνουν την κατάποση.
• Τα αποχρεμπτικά απομακρύνουν τις εκκρίσεις από τους αεραγωγούς.
• Τα ρινικά εκνεφώματα και τα αποσυμφορητικά διευκολύνουν την αναπνοή.
• Τα αντιισταμινικά ανακουφίζουν από τη δύσπνοια, το φτάρνισμα και τη φαγούρα στη μύτη.
• Η κατανάλωση άφθονων υγρών και η ανάπαυση μπορούν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα οποιασδήποτε χειμερινής ασθένειας.

Βιβλιογραφία

Bell BG, Schellevis F, Stobberingh E, Goossens H, Pringle M. A systematic review and meta-analysis of the effects of antibiotic consumption on antibiotic
resistance. BMC Infect Dis 2014;14:13. [open access link]

ChungA,PereraR,BrueggemannAB,ElaminAE,HarndenA,Mayon-White R, et al. Effect of antibiotic prescribing on antibiotic resistance in individual children in primary care: prospective cohort study. BMJ 335(7617):429. [open access link]

Donnan PT, Wei L, Steinke DT, et al. Presence of bacteriuria caused by trimethoprim resistant bacteria in patients prescribed antibiotics: multilevel model with practice and individual patient data. BMJ 2004;328(7451):1297- 301. 

 London N, Nijsten R, Mertens P, van den Bogaard A, Stobberingh E. Effect of antibiotic therapy on the antibiotic resistance of faecal Escherichia coli in patients attending general practitioners. J Antimicrob Chemother 1994;34(2):239-46. [link]

Malhotra-Kumar S, Lammens C, Coenen S, Van Herck K, Goossens H. Effect of azithromycin and clarithromycin therapy on pharyngeal carriage of macrolide-resistant streptococci in healthy volunteers: a randomised, double-blind, placebo-controlled study. Lancet 2007;369(9560):482-90. [open access link]

NasrinD,CollignonPJ,RobertsL,WilsonEJ,PilottoLS,DouglasRM.Effect of β lactam antibiotic use in children on pneumococcal resistance to penicillin:
prospective cohort study. BMJ 2002; 324(7328):28-30. [open access link].

Daneman N, McGeer A, Green K, Low DE; for the Toronto Invasive Bacterial Diseases Network. Macrolide resistance in bacteremic pneumococcal disease: implications for patient management. Clin Infect Dis 2006;43(4):432- 8. [open access link]

GrigoryanL, Burgerhof JG, Haaijer-RuskampFM,etal.Isself-medicationwith antibiotics in Europe driven by prescribed use? J Antimicrob Chemother 2007;59(1):152-6. [open access link]
Arroll B, Kenealy T. Antibiotics for the common cold and acute purulent rhinitis. Cochrane Database Systematic Reviews 2013 Jun 4;6:CD000247. [open access link]

Arroll B, Kenealy T, Falloon K. Are antibiotics indicated as an initial treatment for patients with acute upper respiratory tract infections? A review. NZ Med J 2008;121(1284):64-70. [link]

Heikkinen T, Järvinen A. The common cold. Lancet 2003;361(9351):51-9. [open access link]

Mäkelä MJ, Puhakka T, Ruuskanen O, et al. Viruses and bacteria in the etiology of the common cold. J Clin Microbiol 1998;36(2):539-42. [open access link]

Keeney KM, Yurist-Doutch S, Arrieta MC, Finlay BB. Effects of antibiotics on human microbiota and subsequent disease. Annu Rev Microbiol 2014 Jun 2. [Epub ahead of print]

Shehab N, Patel PR, Srinivasan A, Budnitz DS. Emergency department visits for antibiotic-associated adverse events. Clin Infect Dis 2008;47(6):735-43. [open access link]

Smith SM, Fahey T, Smucny J, Becker LA. Antibiotics for acute bronchitis. Cochrane Database of Systematic Reviews 2014, Issue 3. Art. No.: CD000245. [link]

Coker TR, Chan LS, Newberry SJ, et al. Diagnosis, microbial epidemiology, and antibiotic treatment of acute otitis media in children: a Systematic review. JAMA 2010;304(19):2161-9. [open access link]
.Spinks A, Glasziou P, Del Mar CB. Antibiotics for sore throat. Cochrane Database Systematic Reviews 2013 Nov 5;11:CD000023. [link]

Young J, De Sutter A, Merenstein D, et al. Antibiotics for adults with clinicallydiagnosed acute rhinosinusitis: a meta-analysis of individual patient data. Lancet 2008;371(9616):908-14. [open access link]

Van Vugt SF, Butler CC, Hood K, et al. Predicting benign course and prolonged illness in lower respiratory tract infections: a 13 European country study. Fam Pract 2012;29 (2):131-8. [open access link]