Ο διαβήτης αναπτύσσεται συνήθως σιωπηρά, αλλά υπάρχουν κάποια συμπτώματα που μπορεί να γίνουν αντιληπτά. Εκτός από τις πληγές που αργούν να επουλωθούν υπάρχουν και άλλα 4 συμπτώματα που μπορεί να σχετίζονται με τον διαβήτη. Ποια είναι;
Τι συμβαίνει στο σάκχαρό σας όταν τρώτε γλυκοπατάτες
Ποια είναι τα πρώιμα συμπτώματα που μπορεί να σχετίζονται με διαβήτη
Ο διαβήτης είναι μια χρόνια πάθηση που επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο το σώμα διαχειρίζεται το σάκχαρο (γλυκόζη αίματος). Η αναγνώριση των πρώιμων συμπτωμάτων είναι σημαντική, επειδή μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό του προβλήματος πριν εξελιχθεί. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν με διαβήτη αυξήθηκε από 200 εκατομμύρια το 1990 σε 830 εκατομμύρια το 2022 – και συνεχίζει να αυξάνεται.
Παράγοντες κινδύνου για διαβήτη
Σύμφωνα με μελέτη του 2025 με τίτλο «Analysis of the global burden of diabetes and attributable risk factor in children and adolescents across 204 countries and regions from 1990 to 2021», τα περιστατικά διαβήτη σε νέους σχεδόν διπλασιάστηκαν παγκοσμίως μεταξύ 1990 και 2021. Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι, ενώ συνολικά οι θάνατοι και η αναπηρία από διαβήτη μειώθηκαν, οι θάνατοι και η αναπηρία που σχετίζονται ειδικά με τον διαβήτη τύπου 2 σε παιδιά και εφήβους αυξήθηκαν.
Άλλες πρόσφατες μελέτες τονίζουν ότι ο διαβήτης τύπου 2 αναπτύσσεται μέσα από έναν συνδυασμό παραγόντων ηλικίας, τρόπου ζωής, μεταβολικής υγείας και γενετικής. Μεγάλες πληθυσμιακές μελέτες των τελευταίων δύο ετών δείχνουν ότι τόσο μη τροποποιήσιμοι παράγοντες (όπως η ηλικία ή η εθνικότητα) όσο και τροποποιήσιμοι (όπως το βάρος, το επίπεδο φυσικής δραστηριότητας και η αρτηριακή πίεση) δρουν αθροιστικά για να αυξήσουν τον κίνδυνο. Η έρευνα επιβεβαιώνει επίσης ότι άτομα με προδιαβήτη εξελίσσονται ταχύτερα προς τον διαβήτη όταν συνυπάρχουν πολλαπλοί παράγοντες κινδύνου, ενώ υγιεινές συνήθειες, όπως η τακτική άσκηση και η καλύτερη μεταβολική ρύθμιση, προσφέρουν ισχυρή προστασία.
5 συμπτώματα που μπορεί να δείχνουν ότι έχετε διαβήτη
1. Αργή επούλωση πληγών
Η αργή επούλωση πληγών είναι ένα λιγότερο προφανές αλλά σημαντικό πρώιμο σημάδι διαβήτη. Το υψηλό σάκχαρο στο αίμα βλάπτει τα αιμοφόρα αγγεία, περιορίζει τη ροή οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών και αποδυναμώνει τα λευκά αιμοσφαίρια, επιβραδύνοντας τη φυσική διαδικασία επούλωσης του σώματος και αυξάνοντας τη φλεγμονή. Αυτές οι πληγές εμφανίζονται συνήθως πρώτα στα πόδια και, λόγω της νευροπάθειας που μειώνει την αίσθηση, οι τραυματισμοί μπορεί να μην γίνουν αντιληπτοί μέχρι να επιδεινωθούν.
Οι πληγές που δεν έχουν αποστειρωθεί και περιποιηθεί μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές λοιμώξεις και ακόμη και σε ακρωτηριασμούς σε προχωρημένες περιπτώσεις. Οποιαδήποτε επίμονη πληγή που δεν επουλώνεται θα πρέπει να οδηγήσει σε έλεγχο για διαβήτη, ειδικά σε άτομα με παράγοντες κινδύνου όπως η παχυσαρκία ή το οικογενειακό ιστορικό. Η έγκαιρη διάγνωση, η σωστή φροντίδα των ποδιών και η τακτική ιατρική παρακολούθηση είναι καθοριστικής σημασίας για την πρόληψη επιπλοκών.
Διαβήτης: 10 σημάδια που μπορεί να δείχνουν ότι το σάκχαρό σας είναι εκτός ελέγχου
2. Υψηλά επίπεδα σακχάρου νηστείας
Τα υψηλά επίπεδα σακχάρου νηστείας μπορεί να είναι πρώιμες ενδείξεις ότι η γλυκόζη αίματος δεν είναι σε ισορροπία. Φυσιολογικά επίπεδα είναι συνήθως κάτω από 100 mg/dL, ενώ επίπεδα 100–125 mg/dL υποδηλώνουν προδιαβήτη και τιμές 126 mg/dL ή πάνω δείχνουν διαβήτη. Αν και μία μεμονωμένη υψηλή μέτρηση μπορεί να είναι προσωρινή, επαναλαμβανόμενες αυξήσεις θα πρέπει να αξιολογούνται από ειδικό.
3. Συχνή ούρηση και έντονη δίψα
Η πολυδιψία (υπερβολική δίψα) και η πολυουρία (συχνή ούρηση) είναι κλασικά πρώιμα σημάδια διαβήτη και προκαλούνται από την προσπάθεια του σώματος να διαχειριστεί την αυξημένη γλυκόζη στο αίμα. Όταν τα επίπεδα γλυκόζης αυξάνονται υπερβολικά, οι νεφροί δεν μπορούν πλέον να την επαναπορροφήσουν – έτσι η περίσσεια σακχάρου αποβάλλεται στα ούρα και παρασύρει μαζί της νερό, προκαλώντας αφυδάτωση. Η πολυουρία μπορεί να αποτελεί ένδειξη μη διαγνωσμένου διαβήτη, προδιαβήτη ή και διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2. Αν ουρείτε πιο συχνά από το συνηθισμένο ή νιώθετε έντονη δίψα παρά την κατανάλωση αρκετού νερού, συνιστάται έλεγχος σακχάρου.
4. Χρόνια κόπωση
Σε κυτταρικό επίπεδο, ο διαβήτης διαταράσσει τον ρόλο της ινσουλίνης στην είσοδο της γλυκόζης στα κύτταρα, οδηγώντας σε μη αποτελεσματική παραγωγή ενέργειας. Αυτή η συνεχής έλλειψη ενέργειας εκδηλώνεται ως κόπωση. Σε αντίθεση με τη συνηθισμένη κούραση που υποχωρεί με την ξεκούραση, η κόπωση που σχετίζεται με τον διαβήτη μπορεί να είναι εξουθενωτική και διαρκής.
Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Diabetes αναγνώρισε ότι η κόπωση στον διαβήτη σχετίζεται με μεταβολική ανισορροπία και οξειδωτικό στρες λόγω της χρόνιας υπεργλυκαιμίας. Η αντίσταση στην ινσουλίνη επηρεάζει περαιτέρω τον μεταβολισμό των μυών, ενισχύοντας το αίσθημα αδυναμίας και ληθάργου. Η αναγνώριση αυτού του συμπτώματος είναι σημαντική, επειδή οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και οι κατάλληλες θεραπευτικές προσαρμογές μπορούν να βελτιώσουν εντυπωσιακά τα επίπεδα ενέργειας.
5. Μούδιασμα και μυρμήγκιασμα σε χέρια και πόδια
Η διαβητική νευροπάθεια εμφανίζεται όταν το επίμονα υψηλό σάκχαρο στο αίμα προκαλεί βλάβες στα νεύρα – συχνά ξεκινώντας από τα πόδια και τα χέρια – και προκαλεί μυρμήγκιασμα, κάψιμο, μούδιασμα ή πόνο. Έρευνα από το περιοδικό Diabetes και δηλώσεις της American Diabetes Association δείχνουν ότι η νευροπάθεια μπορεί να ξεκινήσει ακόμη και στο στάδιο του προδιαβήτη και επιδεινώνεται χωρίς θεραπεία.
Μπορεί το άτμισμα να προκαλέσει διαβήτη; Ανησυχητική νέα μελέτη
Πέρα από την ενόχληση, η νευρική βλάβη καθιστά δύσκολη την αντίληψη τραυματισμών, αυξάνοντας τον κίνδυνο λοιμώξεων και άλλων επιπλοκών. Ο έγκαιρος έλεγχος του σακχάρου και η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή μπορούν να βοηθήσουν στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νευροπάθειας.
Πηγές: Times of India, Nature Scientific Reports, Springer Nature Link, BMC Public Health, Frontiers, ScienceDirect, Frontiers