Η αυξημένη χοληστερίνη συχνά αποκαλείται «σιωπηρός δολοφόνος», όμως ειδικοί προειδοποιούν ότι μπορεί περιστασιακά να αφήνει μικρές ενδείξεις που πολλοί παραβλέπουν. Ποια είναι τα δύο σημάδια που μπορεί να εμφανιστούν στο πρόσωπο;
Οι ενδείξεις στο πρόσωπο που συνδέονται με κληρονομική υψηλή χοληστερίνη
Η αυξημένη χοληστερίνη συχνά αποκαλείται «σιωπηρός δολοφόνος» επειδή συνήθως δεν προκαλεί εμφανή συμπτώματα – όμως ειδικοί λένε ότι δύο λεπτά προειδοποιητικά σημάδια μπορεί να εμφανιστούν στο πρόσωπο. Αν και η ιατρική πάθηση αναπτύσσεται όταν συσσωρεύεται χοληστερίνη στο αίμα, οι περισσότεροι δεν αντιλαμβάνονται ποτέ ότι την έχουν μέχρι να γίνει εξέταση αίματος ή να προκύψει κάποιο σχετικό πρόβλημα υγείας.
«Συνήθως η αυξημένη χοληστερίνη δενεμφανίζει συμπτώματα. Ωστόσο, αν μείνει χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή ανακοπή ή εγκεφαλικό», λέει το British Heart Foundation (BHF), σύφμωνα με το Mirror. «Συχνά αποτελεί έναν κρυφό παράγοντα κινδύνου, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να συμβεί χωρίς να το γνωρίζουμε, μέχρι να είναι πολύ αργά. Γι’ αυτό είναι τόσο σημαντικό να ελέγχετε τακτικά τα επίπεδα χοληστερίνης σας». Σε ορισμένες περιπτώσεις, ειδικά όταν η υψηλή χοληστερίνη είναι κληρονομική, ο οργανισμός αναφέρει ότι μπορεί να εμφανιστούν ορισμένα σημάδια στο πρόσωπο – και η αναγνώρισή τους θα μπορούσε να βοηθήσει στην αναγνώριση αυτού του κρυφού κινδύνου.
Παράγοντες κινδύνου χοληστερίνης
Σύμφωνα με άρθρο του 2025 με τίτλο «Beyond Cholesterol: Emerging Risk Factors in Atherosclerosis», η καρδιοπάθεια και η νόσος των αρτηριών δεν προκαλούνται μόνο από υψηλή χοληστερίνη – συνδέονται επίσης με μακροχρόνια φλεγμονή, αλλαγές στα βακτήρια του εντέρου, οξειδωτικό στρες και περιβαλλοντική ρύπανση. Σύμφωνα με το ίδιο άρθρο, ουσίες που παράγονται από τα μικρόβια του εντέρου (όπως το TMAO) και βλάβες από ρύπους ή οξειδωτικό στρες μπορούν να ερεθίσουν τα αιμοφόρα αγγεία και να προάγουν τη συσσώρευση πλάκας, ακόμη και όταν τα επίπεδα χοληστερίνης δεν είναι πολύ υψηλά.
Άλλες πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι ο κίνδυνος αυξημένης χοληστερίνης δεν αφορά μόνο τα επίπεδα LDL χοληστερόλης – αρκετοί νέοι παράγοντες παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο. Σύμφωνα με έρευνα της τελυταίες διετίας, η φλεγμονή, οι συνήθειες τρόπου ζωής και ακόμη και το μικροβίωμα του εντέρου μπορούν να επηρεάσουν έντονα τον καρδιαγγειακό κίνδυνο που σχετίζεται με τη χοληστερίνη. Αυτά τα ευρήματα δείχνουν ότι η προστασία της καρδιάς απαιτεί να κοιτάμε πέρα από τους παραδοσιακούς αριθμούς χοληστερίνης.
5 σημάδια ότι μπορεί να έχετε χοληστερίνη και πρέπει να κάνετε λιπιδαιμικό έλεγχο
Βασικά σημεία από πρόσφατα άρθρα:
- Φλεγμονή και μικροβίωμα: Ανασκόπηση του 2025 τονίζει ότι η χρόνια φλεγμονή, το οξειδωτικό στρες και οι αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου αυξάνουν τον κίνδυνο αθηροσκλήρωσης, όχι μόνο τα επίπεδα LDL.
- Ο τρόπος ζωής αυξάνει τη χοληστερόλη: Άρθρο του 2025 στο Lancet δείχνει ότι το κάπνισμα, η χαμηλή φυσική δραστηριότητα και η ανθυγιεινή διατροφή αυξάνουν έντονα τη remnant cholesterol – έναν ακόμη σημαντικό παράγοντα κινδύνου.
- Πολύ υψηλή HDL μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο: Μελέτη του 2025 αναφέρει ότι εξαιρετικά υψηλή HDL (>80 mg/dL) συνδέεται με μεγαλύτερη θνησιμότητα στους άνδρες, αμφισβητώντας την ιδέα ότι «περισσότερη HDL είναι πάντα καλύτερη».
- Τόσο η υπερβολικά υψηλή όσο και υπερβολικά χαμηλή LDL μπορεί να είναι επιβλαβείς: Μελέτη του 2024 στο Nature βρήκε μια καμπύλη σχήματος U – ακραία επίπεδα LDL (υψηλά ή πολύ χαμηλά) μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο θνησιμότητας σε άτομα με στεφανιαία νόσο.
Συμπτώματα χοληστερίνης που μπορεί να εμφανιστούν στο πρόσωπο
- Ξανθελάσματα – μικρά, κίτρινα εξογκώματα χοληστερίνης κοντά στην εσωτερική γωνία του ματιού σας
- Arcus senilis – αυτό είναι ένας ανοιχτόχρωμος λευκός δακτύλιος γύρω από το χρωματιστό μέρος του ματιού σας, την ίριδα
1. Ξανθελάσματα
Αυτά είναι «αβλαβή» κίτρινα μορφώματα που εμφανίζονται πάνω ή δίπλα στις γωνίες των βλεφάρων σας, δίπλα στη μύτη σας. «Οι εναποθέσεις χοληστερίνης συσσωρεύονται κάτω από το δέρμα σας και σχηματίζουν ξανθελάσματα», αναφέρει το Cleveland Clinic.
Περίπου οι μισοί από όσους αναπτύσσουν ξανθελάσματα έχουν αυξημένα επίπεδα χοληστερίνης. Ωστόσο, τα ξανθελάσματα θα μπορούσαν να είναι ενδείξεις μιας άλλης ιατρικής πάθησης, όπως:
- Διαβήτης
- Προβλήματα θυρεοειδούς
2. Arcus senilis
Αυτό εμφανίζεται ως γκρίζο ή λευκό τόξο ορατό στο μάτι πάνω και κάτω από τον εξωτερικό κερατοειδή. «Τελικά, το τόξο μπορεί να γίνει ένας πλήρης δακτύλιος γύρω από την ίριδα. Η ίριδα είναι το χρωματιστό τμήμα του ματιού», είπε ο καρδιολόγος Francisco Lopez-Jimenez, σύμφωνα με το Mayo Clinic. Πρόσθεσε ότι δεν επηρεάζει την όρασή σας ούτε χρειάζεται θεραπεία. Αλλά αν παρατηρήσετε αυτό το σημάδι, θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον προσωπικό σας ιατρό σας.
Συμβουλές για πρόληψη
Για να προλάβετε την αυξημένη χοληστερίνη ή να μειώσετε τα επίπεδά της ο Εθνικός Οργανισμός Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου, NHS, συνιστά:
- Τρώτε λιγότερα κορεσμένα λιπαρά
- Να τρώτε μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή
- Να ασκείστε τακτικά
- Να σταματήσετε το κάπνισμα
- Να μειώσετε την πρόσληψη αλκοόλ
Αν ανησυχείτε για τη χοληστερίνη σας θα πρέπει να μιλήσετε σε έναν γιατρό.
Πηγές: Mirror, MDPI, The Lancet, Frontiers, Nature Scientific Reports