Η χρόνια παρειακή αναμάσηση μπορεί να προκαλέσει ερεθισμούς, πόνο και δυσφορία στο στόμα. Αν και συχνά θεωρείται μια απλή συνήθεια, συνδέεται με άγχος και επηρεάζει την καθημερινότητα. Σε αυτό το άρθρο θα δούμε γιατί κάποιοι δαγκώνουν τα μάγουλά τους, ποιοι είναι οι τύποι της παρειακής αναμάσησης, ποιες οι αιτίες και ποιες οι θεραπείες που βοηθούν στην αντιμετώπισή της.
Τα σημάδια στο στόμα και στο δέρμα που δείχνουν πρόβλημα στο συκώτι – Τι πρέπει να προσέξετε
Χρόνια παρειακή αναμάσηση: Τι σημαίνει όταν δαγκώνουμε τα μάγουλα και πώς αντιμετωπίζεται
Η χρόνια συνήθεια του να δαγκώνουμε τα μάγουλα, γνωστή ιατρικά ως παρειακή αναμάσηση ή στα αγγλικά morsicatio buccarum, περιλαμβάνει το επανειλημμένο δάγκωμα ή μάσημα της εσωτερικής επένδυσης του στόματος, όπως των παρειών, των χειλιών και της γλώσσας. Κατατάσσεται ως επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά εστιασμένη στο σώμα (body-focused repetitive behavior – BFRB) στο DSM-5, και ξεπερνά το περιστασιακό δάγκωμα που μπορεί να εμφανιστεί σε περιόδους στρες, όπως στην εφηβεία ή την εγκυμοσύνη.
Σε αντίθεση με τις σύντομες συνήθειες, οι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές εστιασμένες στο σώμα επιμένουν παρά τις προσπάθειες διακοπής και συχνά προκαλούν τραυματισμούς και δυσφορία. Συνήθως ξεκινούν στα τέλη της παιδικής ηλικίας και μπορεί να συνεχιστούν στην ενήλικη ζωή, επηρεάζοντας περίπου 750 άτομα ανά 1 εκατομμύριο. Ποιοι είναι οι διαφορετικοί τύποι της παρειακής αναμάσησης, ποιες οι αιτίες και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτή η επίμονη συμπεριφορά.
Δάγκωμα των παρειών: Επιπλοκές και σύγχρονες θεραπείες
Η χρόνια συνήθεια του να δαγκώνετε τα μάγουλά σας μπορεί να προκαλέσει προβλήματα όπως ερεθισμούς, λευκές και κόκκινες περιοχές μέσα στο στόμα, καθώς και πόνο ή δυσκολία στη γνάθο. Συχνά οφείλεται σε αιχμηρά δόντια ή σε κακές οδοντιατρικές εργασίες και μπορεί να προκαλέσει άγχος και δυσφορία.
Σύμφωνα με την εργασία του 2020 με τίτλο “Escaping the mouth‑trap: Recovery from long‑term pathological lip/cheek biting (morsicatio buccarum, cavitadaxia) using decoupling”, μια ασθενής που υπέφερε επί δεκαετίες από καταναγκαστικό δάγκωμα των παρειών σταμάτησε πλήρως τη συμπεριφορά μέσα σε δύο ημέρες από την εφαρμογή της τεχνικής αποσύζευξης. Η βαθμολογία των συμπτωμάτων της έπεσε από 28/36 στο μηδέν, γεγονός που δείχνει ότι ακόμη και βαθιά ριζωμένες σωματικά εστιασμένες επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές μπορούν να διακοπούν άμεσα μέσω απλών γνωσιακών-συμπεριφορικών παρεμβάσεων.
Θεραπείες
- Επισκευή ή διόρθωση των δοντιών και των οδοντιατρικών εργασιών που προκαλούν ερεθισμό.
- Εκπαίδευση για να μάθετε να σταματάτε τη συνήθεια, όπως η Εκπαίδευση Αντιστροφής Συνήθειας (HRT) και η νέα μέθοδος Decoupling in sensu (DC-is).
- Ψυχολογική βοήθεια με θεραπείες που βοηθούν στη διαχείριση του άγχους και της συμπεριφοράς.
- Φάρμακα που μπορεί να βοηθήσουν σε περιπτώσεις που υπάρχει και ψυχική δυσκολία.
- Διαδικτυακά προγράμματα που βοηθούν στην αλλαγή της συμπεριφοράς.
Διαφορετικοί τύποι καταναγκαστικού δαγκώματος
Υπάρχουν πέντε βασικοί τύποι δαγκώματος των παρειών:
- Περιοδικό ακούσιο: Αναφέρεται στο περιστασιακό, ακούσιο δάγκωμα της παρειάς. Δεν αποτελεί λόγο ανησυχίας, αλλά μπορεί να προκαλέσει έλκος στο στόμα.
- Τακτικό ακούσιο: Αν δαγκώνετε ακούσια τις παρειές σας συχνά και περισσότερο από όσο θα θέλατε, μπορεί να υπάρχει πρόβλημα στη σύγκλειση των δοντιών ή στη γνάθο σας. Ο οδοντίατρος μπορεί να βοηθήσει με λύσεις όπως τα σιδεράκια.
- Κατά τη διάρκεια του ύπνου: Είναι πιθανό να δαγκώνετε την παρειά σας στον ύπνο, όπως συμβαίνει με το τρίξιμο των δοντιών. Η χρήση νάρθηκα στόματος μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή επαφής των δοντιών με την παρειά.
- Συνήθεια: Πρόκειται για μια ημι-συνειδητή δραστηριότητα που μπορεί να αντικατασταθεί με μια λιγότερο βλαβερή συμπεριφορά.
- BFRD (επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά εστιασμένη στο σώμα): Είναι η εμμονική συνήθεια δαγκώματος που συνεχίζεται παρά τις προσπάθειες διακοπής και μοιάζει με άλλες καταναγκαστικές συμπεριφορές όπως το δάγκωμα των νυχιών ή το τράβηγμα των μαλλιών.
Τι προκαλεί το δάγκωμα των παρειών;
Η χρόνια συνήθεια δαγκώματος των παρειών συνήθως σχετίζεται με αισθήματα στρες ή άγχους. Όπως και άλλες επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές εστιασμένες στο σώμα, είναι συχνά υποσυνείδητη συμπεριφορά, και μπορεί να μην αντιλαμβάνεστε ότι δαγκώνετε τα μάγουλά σας όταν βαριέστε, σκέφτεστε βαθειά ή κοιμάστε.
Κάποιοι δαγκώνουν επανειλημμένα μια συγκεκριμένη περιοχή της παρειάς, προκαλώντας τραυματισμό και τραχιά επιφάνεια. Αυτό μπορεί να προκαλέσει την ανάγκη να λειάνουν την πληγείσα περιοχή, δημιουργώντας έναν κύκλο τραυματισμού.
Πιθανοί λόγοι περιλαμβάνουν:
- Ομιλία κατά το μάσημα
- Άθληση επαφής
- Ανάπτυξη φρονιμίτων
- Προβλήματα με οδοντιατρικές συσκευές, όπως νάρθηκας που δεν εφαρμόζει σωστά
Ανασκόπηση του 2013 αναφέρει ότι τα παιδιά μπορεί να δαγκώνουν τις παρειές τους για να τραβήξουν την προσοχή. Μελέτη του 2019 βρήκε ότι 1 στις 10 εγκύους έκανε παρειακή αναμάσηση.
Miley Cyrus: Τα μυστικά πίσω από τη μεταμόρφωση του προσώπου της, σύμφωνα με πλαστικούς χειρουργούς
Είναι το δάγκωμα των παρειών μια συμπεριφορά stimming;
Το stimming αναφέρεται σε επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές που κάνει ένα άτομο για να διεγερθεί, και συνδέεται συχνά με τη διαταραχή του φάσματος του αυτισμού. Αν και η έρευνα είναι περιορισμένη, το δάγκωμα των παρειών μπορεί να χαρακτηριστεί ως stimming, επειδή είναι μια επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά που βοηθά στην ανακούφιση του στρες, του άγχους και των έντονων συναισθημάτων.
Επιπλοκές
Η χρόνια συνήθεια δαγκώματος προκαλεί φλεγμονή, βλάβες και εξογκώματα μέσα στο στόμα που μπορεί να οδηγήσουν σε έλκη και πληγές. Αυτές οι βλάβες αυξάνουν τον κίνδυνο λοιμώξεων και ουλών, οι οποίες μπορεί να είναι επώδυνες και ενοχλητικές. Η χρόνια συνήθεια μπορεί να προκαλέσει ψυχολογικές και συναισθηματικές επιπλοκές, όπως αισθήματα ενοχής και ντροπής, που μπορεί να οδηγήσουν σε κοινωνική απομόνωση.
Μπορεί να προκαλέσει καρκίνο;
Το χρόνιο μάσημα στα μάγουλα μπορεί να προκαλέσει σοβαρή βλάβη στην εσωτερική επένδυση του στόματος, γνωστή ως χρόνιος μηχανικός ερεθισμός (CMI). Μελέτη του 2017 έδειξε ότι ο χρόνιος μηχανικός ερεθισμός από τα δόντια δεν προκαλεί καρκίνο του στόματος, αλλά αν υπάρχει καρκίνος από άλλη αιτία, μπορεί να προωθήσει και να επιδεινώσει την ανάπτυξή του.
Πώς να σταματήσετε αυτή τη συμπεριφορά
Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία και τη συχνότητα του δαγκώματος. Συνήθως μπορεί να αντιμετωπιστεί με καθοδήγηση, αυτοπειθαρχία και υπομονή. Η απόσπαση της προσοχής είναι το πιο σημαντικό στοιχείο. Μερικές τεχνικές είναι:
- Μασήστε τσίχλα
- Καταναλώστε υγιεινά, τραγανά σνακ
- Πιείτε πολλά υγρά
- Πάρτε βαθιές ανάσες όταν νιώθετε την ανάγκη να δαγκώσετε
- Αναγνωρίστε τα ερεθίσματα που προκαλούν αυτή τη συνήθεια και αντικαταστήσετέ τα με άλλη δραστηριότητα, όπως το σφίξιμο μιας μπάλας ή το τύλιγμα των δακτύλων με ταινία
Η θεραπεία για το επαναλαμβανόμενο δάγκωμα πρέπει να εστιάζει στη μείωση του στρες και στην αλλαγή της συμπεριφοράς, με προτεινόμενα βήματα όπως:
- Μείωση του στρες και του άγχους
- Θεραπείες ενσυνειδητότητας, όπως γιόγκα και διαλογισμός
- Συμβουλευτική, όπως η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία
- Θεραπεία αντιστροφής συνήθειας, όπως εκπαίδευση επίγνωσης και εκπαίδευση αντίδρασης
Βελονισμός προσώπου: Τι είναι το «φυσικό Botox» που κάνουν η Kim Kardashian και η Gwyneth Paltrow
Αν αυτές οι μέθοδοι δεν βοηθήσουν, ο γιατρός μπορεί να προτείνει οδοντιατρικές συσκευές όπως νάρθηκα στόματος ή, σε κάποιες περιπτώσεις, χειρουργική επέμβαση.
Πηγές: Healthline, JHDS, Psychiatrist, Oxford Academic, CDS Journal, ScienceDirect