Ένας 35χρονος άνδρας αποκάλυψε πως, παρότι νέος, έδειχνε 20 χρόνια μεγαλύτερος, ενώ ταυτόχρονα είχε χάσει τη λίμπιντό του και πήρε αρκετό βάρος. Ποιο απρόσμενο πρόβλημα επηρέασε την υγεία και την εμφάνισή του;
Διάσειση: Μια «ήπια» κάκωση με σοβαρές και μακροχρόνιες συνέπειες
Ο γολγοθάς ενός 35χρονου μέχρι να εντοπίσει την πηγή του προβλήματος
Μια διάσειση μπορεί να προκληθεί από άμεσο ή έμμεσο χτύπημα στο κεφάλι, ή από τραυματικές δυνάμεις σε άλλα μέρη του σώματος που προκαλούν ταχεία επιτάχυνση ή επιβράδυνση του εγκεφάλου μέσα στο κρανίο, σύμφωνα με το StatPearls. Συχνά αίτια περιλαμβάνουν τροχαία ατυχήματα, πτώσεις, χτυπήματα από αντικείμενα, επίθεση και συμμετοχή σε αθλήματα επαφής, όπως το ποδόσφαιρο και η πυγμαχία.
Οι επιπτώσεις που μπορεί να εμφανιστούν μετά από διάσειση περιλαμβάνουν επίμονα συμπτώματα, γνωστά ως σύνδρομο μετα-διάσεισης, τα οποία διαρκούν εβδομάδες ή και μήνες, όπως υποστηρίζει η Mayo Clinic. Συχνές εκδηλώσεις είναι οι πονοκέφαλοι, ζάλη, προβλήματα συγκέντρωσης και μνήμης, κόπωση, διαταραχές ύπνου, ευερεθιστότητα, άγχος και κατάθλιψη.
Οι περισσότεροι εμφανίζουν τα συμπτώματα εντός των πρώτων ημερών μετά τον τραυματισμό, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να διαρκέσουν πάνω από ένα έτος και να μειώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής. Αξίζει να σημειωθεί ότι η σοβαρότητα της αρχικής διάσεισης δεν σχετίζεται πάντα με τον κίνδυνο ανάπτυξης σύνδρομου μετα-διάσεισης
Ο Oliver Bradshaw, εργαζόμενος στον τομέα ψυχικής υγείας, βρισκόταν σε μια αποκριάτικη έξοδο στο Nottingham με μια ομάδα ασθενών, όταν ένας από αυτούς μπήκε σε έναν λαβύρινθο.
Καθώς ο Oliver τον ακολούθησε για να σιγουρευτεί ότι δεν θα χαθεί, ένα βαρύ ηχείο PA έπεσε πάνω στο κεφάλι του. Υπέστη μια θλάση, μώλωπα στον εγκέφαλο και στη συνέχεια διάσειση, ένα κοινό σύμπτωμα μετά από θλάση.
Έμεινε δύο ημέρες στα επείγοντα και άλλες πέντε στη νευροχειρουργική μονάδα του Queen’s Medical Centre.
Όταν πήρε εξιτήριο, ο Oliver δεν ένιωθε καθόλου ο εαυτός του και παρουσίαζε προβλήματα όρασης και πονοκεφάλους.
«Ένιωθα χάλια», αναφέρει ο Oliver, που τότε ήταν 32 ετών και ζούσε στο Derby.
«Είχα θολή όραση και μια αύρα σε σχήμα ζιγκ-ζαγκ, και το κεφάλι μου πονούσε συνεχώς. Ένιωθα αποκομμένος από τον κόσμο γύρω μου, σαν να ήμουν εκτός πραγματικότητας. Είχα κάνει αξονικές του κεφαλιού μου, αλλά δεν έδειξαν κάτι ανησυχητικό».
Εκτός από τα συμπτώματα στο κεφάλι, είχε ταχυπαλμίες και κάποια στιγμή ο παλμός του έφτασε το 200 (ενώ το φυσιολογικό είναι 60–100).
Τους επόμενους τρεις μήνες, τα συμπτώματά του επιδεινώθηκαν και η αποσύνδεση από την πραγματικότητα έγινε τόσο έντονη που, σε συνδυασμό με την πολύ χαμηλή ενέργεια, δεν μπορούσε ούτε να μαγειρέψει ούτε να καθαρίσει.
«Είχα έντονη πνευματική σύγχυση, ένιωθα σαν αυτοκίνητο χωρίς βενζίνη – χωρίς ζωή, χωρίς ενδιαφέρον, καταθλιπτικός», αναφέρει.
Άρχισε επίσης να νιώθει θυμό, κάτι που δεν ήταν χαρακτηριστικό του, και τον Μάρτιο του 2020, έξι μήνες μετά τον τραυματισμό του, ο γιατρός του τον παρέπεμψε σε ομάδα αποκατάστασης στο τοπικό νοσοκομείο.
«Ο πρώτος γιατρός που είδα με απέπεμψε λέγοντας “είσαι μια χαρά”», θυμάται. «Τους επόμενους μήνες είδα τόσους πολλούς γιατρούς και ειδικούς, ιδιωτικά και μέσω του NHS, συμπεριλαμβανομένου ενός νευρολόγου. Υποψιάζονταν ότι είχα λύκο [μια πάθηση του συνδετικού ιστού], ή ινομυαλγία λόγω της έντονης κόπωσης, ή σύνδρομο χρόνιας κόπωσης – αλλά οι περισσότεροι μου έλεγαν ότι είμαι καλά. Ένιωθα ότι με θεωρούσαν υποκριτή».
Ο Oliver έπεσε σε βαθιά κατάθλιψη και προσπάθησε να αυτοκτονήσει τρεις φορές. «Δεν έβλεπα καμία διέξοδο», τόνισε στο Good Health. «Ένας γιατρός μου είπε εκνευρισμένος ότι είχα περισσότερα ραντεβού και θεραπείες από οποιονδήποτε άλλο ασθενή». Τρία χρόνια μετά τον τραυματισμό του, το 2022, εισήχθη σε ψυχιατρική κλινική και του χορηγήθηκε φαρμακευτική αγωγή για διπολική διαταραχή.
Τι είναι ο κανόνας «πέντε την ημέρα» που χαρίζει υγεία; Τι έδειξε νέα μελέτη με χρήση AI
Το πρόβλημα με τη μύτη
Στην πραγματικότητα, ο Oliver έπασχε από μετατραυματικό υποφυσισμό (PTHP), που προκαλείται από βλάβη στην υπόφυση, έναν μικρό αδένα που βρίσκεται πίσω από τη μύτη.
Ένας τραυματισμός στο κεφάλι, όπως ένα χτύπημα ή πτώση, μπορεί να προκαλέσει ρήξη ή διάταση του μίσχου που τροφοδοτεί την υπόφυση με αίμα ή να προκαλέσει κραδασμό του ίδιου του αδένα μέσα στο κρανίο.
Το PTHP μπορεί επίσης, πιο σπάνια, να προκληθεί από όγκο, χειρουργική επέμβαση, ακτινοθεραπεία ή διαταραχές στην αιμάτωση του αδένα (π.χ. από αντιπηκτικά φάρμακα), σύμφωνα με το The Pituitary Foundation, έναν οργανισμό υποστήριξης ασθενών.
Η υπόφυση είναι ο «κυρίαρχος αδένας» του σώματος, που ρυθμίζει όλες τις βασικές ορμόνες μας.
Αν υποστεί βλάβη, μπορεί να προκαλέσει ανισορροπίες που οδηγούν σε αύξηση ή απώλεια βάρους, χρόνια κόπωση, πρόωρη γήρανση, απώλεια μυϊκής μάζας, απώλεια λίμπιντο, υπογονιμότητα, ανικανότητα και άλλα συμπτώματα, ανάλογα με τις ορμόνες που επηρεάζονται.
Η κατάθλιψη είναι συχνή. Μια μελέτη σε σχεδόν 6.000 άτομα στην Ταϊβάν το 2022 διαπίστωσε ότι όσοι είχαν υποφυσισμό (όπου η υπόφυση δεν παράγει ορισμένες ή αρκετές ορμόνες) είχαν περίπου τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν κατάθλιψη.
Χωρίς να γνωρίζει την πραγματική αιτία των συμπτωμάτων του, ο Oliver ξόδεψε πάνω από 15.000 λίρες σε ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας και θεραπείες, περιλαμβανομένης και διέγερσης του εγκεφάλου για την εξισορρόπηση της διάθεσής του. Όμως τίποτα δεν βοήθησε.
«Ήμουν 35, αλλά ένιωθα 55», αναφέρει.
«Η λίμπιντό μου ήταν νεκρή, το πρόσωπό μου είχε αλλάξει σχήμα, το σώμα μου – είμαι 1.80 – είχε πάρει τεράστιο βάρος, ανεβαίνοντας από 70 σε 95 κιλά και τα μαλλιά μου αραίωναν. Κάθε πρωί ξυπνούσα γεμάτος θυμό. Η μνήμη μου ήταν τόσο κακή που πίστευα ότι είχα πρώιμη άνοια».
Τότε, πέρσι, ο Oliver έκανε αναζήτηση στο Google για τα συμπτώματά του και βρήκε ένα άρθρο για το PTHP που είχε δημοσιευτεί στη Daily Mail το 2019 – μια ανακάλυψη που του άλλαξε τη ζωή.
«Αν δεν το είχα δει, δεν νομίζω ότι θα ζούσα σήμερα», αναφέρει.
Διάσειση: Οδηγεί σε Αλτσχάιμερ 24 ώρες μετά το χτύπημα στο κεφάλι-Νέα μελέτη
Ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης
Ένα απλό αιματολογικό τεστ σε ιδιωτική κλινική στο Cheadle Royal Hospital στο Cheshire αποκάλυψε ότι ο Oliver είχε σοβαρή ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης (τα συμπτώματα περιλαμβάνουν αύξηση βάρους και τριχόπτωση) και χαμηλή τεστοστερόνη.
«Υπάρχει αυξανόμενη επίγνωση ότι διάφορες ορμονικές ανεπάρκειες μπορεί να εμφανιστούν μετά από τραύμα στο κεφάλι, και αυτές δεν εντοπίζονται πάντα εύκολα – ειδικά η ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης», εξηγεί ο Ashley Grossman, καθηγητής νευροενδοκρινολογίας στη Barts and the London School of Medicine.
«Η έλλειψη επίγνωσης αυτής της κατάστασης και της δυνατότητας θεραπείας της, μπορεί να οδηγήσει τον ασθενή σε όλο και μεγαλύτερη κόπωση και κατάθλιψη και ακόμη και σε αυτοκτονία».
Οι συνέπειες της ανεπάρκειας αυξητικής ορμόνης μπορεί να είναι καταστροφικές, αλλά είναι εύκολα αντιμετωπίσιμες. Ο Oliver ξεκίνησε θεραπεία υποκατάστασης αυξητικής ορμόνης πριν από εννέα μήνες και λαμβάνει επίσης στατίνες για υψηλή χοληστερόλη και χάπια για την υψηλή αρτηριακή πίεση (συχνά συμπτώματα του PTHP).
Αναφέρει ότι πρέπει να διαχειρίζεται την ενέργειά του προσεκτικά, αλλά νιώθει πολύ καλύτερα, έχει επίσης χάσει βάρος, έχει επιστρέψει μερικώς στην εργασία και λέει ότι σκέφτεται ξανά το ενδεχόμενο σχέσης.
Η Dr Tara Kearney, ενδοκρινολόγος που αναγνώρισε το PTHP στον Oliver, επισημαίνει ότι αν και όλο και περισσότεροι άνθρωποι διαγιγνώσκονται με την πάθηση, η γνώση των γιατρών σχετικά με αυτή παραμένει ελλιπής, και τα συμπτώματα συχνά αποδίδονται στην εγκεφαλική βλάβη και όχι σε ορμονική ανισορροπία.
Τι μπορεί να θεραπεύσει την κατάθλιψη χωρίς φάρμακα και εξίσου αποτελεσματικά με ψυχολόγο
Η υπόφυση εκτιμάται ότι υφίσταται βλάβη στο 10–20% των ανθρώπων με τραύματα στο κεφάλι, ακόμα και με διάσειση, εξηγεί η Dr Kearney.