Ένα συχνό βραδινό σημάδι μπορεί να φαίνεται ακίνδυνο, αλλά ειδικοί προειδοποιούν πως μπορεί να είναι κρυφή ένδειξη υπέρτασης ή ακόμα και καρδιακού. Νέα έρευνα δείχνει πως μπορεί να διπλασιάζει τον κίνδυνο αυξημένης αρτηριακής πίεσης και συναφών παθήσεων όπως το εγκεφαλικό ή η καρδιακή ανεπάρκεια.
Υπέρταση: 10 τρόποι για να ρίξετε φυσικά την αρτηριακή πίεση μέσα σε 21 ημέρες
Κοινό σημάδι που εμφανίζεται τη νύχτα σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για καρδιακό και εγκεφαλικό, προειδοποιεί μελέτη
Νέα μελέτη συμπεραίνει πως το να ροχαλίζει κανείς συχνά θα μπορούσε να είναι ένα πρώιμο προειδοποιητικό σημάδι υπέρτασης. Ερευνητές από το Flinders University διαπίστωσαν ότι άτομα που ροχαλίζουν τακτικά – ειδικά υπέρβαροι, μεσήλικες άνδρες – έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να έχουν υψηλή ή μη ελεγχόμενη αρτηριακή πίεση. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο Nature Digital Medicine, και είναι η πρώτη που χρησιμοποιεί μακροχρόνια τεχνολογία παρακολούθησης στο σπίτι για να εξετάσει τη σχέση ανάμεσα στο ροχαλητό και την αρτηριακή πίεση.
«Για πρώτη φορά μπορούμε να πούμε με αντικειμενικότητα ότι υπάρχει σημαντική συσχέτιση μεταξύ του τακτικού νυχτερινού ροχαλητού και της υψηλής αρτηριακής πίεσης», δήλωσε ο Αυστραλός επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Dr. Bastien Lechat από το College of Medicine and Public Health.
Ροχαλητό: Παράγοντες κινδύνου και αιτίες
Το ροχαλητό συμβαίνει όταν η ροή αέρα από τη μύτη και τον λαιμό παρεμποδίζεται μερικώς κατά τη διάρκεια του ύπνου. Αν και το σωματικό βάρος και η θέση ύπνου είναι κλασικοί ύποπτοι, νέα έρευνα δείχνει και άλλους απρόσμενους παράγοντες. Σύμφωνα με εργασία του 2024 με τίτλο «Genetic Influences on Snoring: A Narrative Review», περίπου το ένα τέταρτο των περιπτώσεων ροχαλητού επηρεάζονται από γενετικούς παράγοντες. Η μελέτη επίσης εντόπισε ότι συγκεκριμένα γονίδια, όπως τα DLEU7 και MSRB3, συνδέονται με το ροχαλητό και έχουν σχέσεις με το σωματικό βάρος, τα επίπεδα οξυγόνου και την καρδιακή υγεία.
Κοινά αίτια
- Ανατομικά προβλήματα: Στενοί αεραγωγοί, στραβό διάφραγμα, μεγάλοι αμυγδαλές ή μαλακή υπερώα – όλα μπορούν να περιορίσουν τη ροή του αέρα.
- Χαλάρωση μυών στον λαιμό: Ηλικία, αλκοόλ ή ηρεμιστικά κάνουν τους μυς του λαιμού να καταρρέουν πιο εύκολα.
- Παχυσαρκία: Το λίπος στον αυχένα και η κεντρικού τύπου παχυσαρκία πιέζουν τους αεραγωγούς.
- Υπνική άπνοια: Το ροχαλητό μπορεί να είναι σημάδι αποφρακτικής υπνικής άπνοιας, όπου η αναπνοή σταματά προσωρινά κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Τι μπορεί να το επηρεάζει
- Γενετικοί παράγοντες: Μελέτη του 2024 διαπίστωσε ότι το ροχαλητό είναι περίπου κατά 25% κληρονομικό, ανεξάρτητα από την παχυσαρκία ή την υπνηλία.
- Άτομα χωρίς παχυσαρκία: Ακόμη και αδύνατα άτομα μπορεί να ροχαλίζουν λόγω δομικών διαφορών στους αεραγωγούς.
- Καρδιακός κίνδυνος: Τακτικό ροχαλητό – χωρίς υπνική άπνοια – έχει συνδεθεί με υψηλότερη αρτηριακή πίεση και αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Το να ροχαλίζει κανείς συστηματικά συνδέεται με μη ελεγχόμενη υπέρταση
«Διαπιστώσαμε ότι το 15% όλων των συμμετεχόντων στη μελέτη, που ήταν κυρίως υπέρβαροι άνδρες, ροχαλίζουν για πάνω από το 20% της νύχτας κατά μέσο όρο και ότι αυτό το συστηματικό νυχτερινό ροχαλητό συνδέεται με αυξημένη αρτηριακή πίεση και μη ελεγχόμενη υπέρταση», πρόσθεσε ο Dr Lechat.
Αρτηριακή πίεση: Πώς να τη μετρήσετε στο σπίτι σωστά – Τι σημαίνουν οι τιμές
Συμβουλές του Εθνικού Οργανισμού Υγείας της Βρετανίας NHS για να σταματήσετε να ροχαλίζετε:
- Προσπαθήστε να χάσετε βάρος εάν είστε υπέρβαροι
- Κοιμηθείτε στο πλάι – δοκιμάστε να ράψετε ή να κολλήσετε μια μπάλα του τένις στο πίσω μέρος της πιτζάμας σας ή να αγοράσετε ειδικό μαξιλάρι ή ανυψωτή κρεβατιού που θα σας κρατήσει στο πλάι
- Ζητήστε από τον/την σύντροφό σας να χρησιμοποιήσει ωτοασπίδες εάν το ροχαλητό επηρεάζει τον ύπνο του/της
«Αυτά τα αποτελέσματα τονίζουν τη σημασία της αντιμετώπισης του ροχαλητού ως παράγοντα στη φροντίδα υγείας και στη θεραπεία θεμάτων σχετικών με τον ύπνο, ειδικά στην αντιμετώπιση της υπέρτασης». Το ροχαλητό είναι συχνό φαινόμενο, ωστόσο οι βλαβερές επιπτώσεις του στην υγεία συχνά παραβλέπονται.
Το να ροχαλίζει κανείς συχνά και το να έχει ακανόνιστα πρότυπα ύπνου μπορεί να διπλασιάζει τον κίνδυνο
Το ροχαλητό συχνά συμβαίνει μαζί με υπνική άπνοια, μια κατάσταση που προκαλεί απότομες παύσεις στην αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου. «Διαπιστώσαμε ότι άτομα που ροχαλίζουν τακτικά είχαν σχεδόν διπλάσιο κίνδυνο για μη ελεγχόμενη υπέρταση. Ο κίνδυνος αυτός σχεδόν διπλασιάστηκε ξανά σε άτομα που ροχαλίζουν συχνά και πάσχουν από υπνική άπνοια σε σύγκριση με εκείνα που δεν ροχαλίζουν τακτικά», δήλωσε ο καθηγητής Danny Eckert, Διευθυντής του Sleep Health στο Flinders University.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Epidemiology and Community Health, ανέλυσε 72.269 ενήλικες ηλικίας 40 έως 79 ετών από τη μελέτη UK Biobank. Επίσης διαπιστώθηκε ότι τα ακανόνιστα μοτίβα ύπνου αυξάνουν τους κινδύνους για την υγεία. Ο επικεφαλής συγγραφέας Jean-Philippe Chaput από το University of Ottawa συμβούλεψε ότι «θα πρέπει να στοχεύουμε να ξυπνάμε και να κοιμόμαστε μέσα σε 30 λεπτά από την ίδια ώρα κάθε νύχτα και κάθε πρωί, ακόμη και τα Σαββατοκύριακα. Διαφορά μεγαλύτερη της μίας ώρας θεωρείται ακανόνιστος ύπνος. Αυτό μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες στην υγεία. Όσο πιο κοντά στο μηδέν είναι η διακύμανση, τόσο το καλύτερο».
Το ροχαλητό από μόνο του μπορεί να είναι πρώιμο σημάδι υπέρτασης
Το ροχαλητό από μόνο του μπορεί να αποτελεί πρώιμο προειδοποιητικό σημάδι υψηλής αρτηριακής πίεσης. Η κακή ποιότητα ύπνου που προκαλείται από το συχνό ροχαλητό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο υπέρτασης, η οποία με τη σειρά της μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή ανεπάρκεια, εγκεφαλικό ή νεφρική νόσο. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν συσκευές παρακολούθησης ύπνου που τοποθετούνται κάτω από τα στρώματα για να παρακολουθήσουν το ροχαλητό και την υπνική άπνοια, μαζί με πιεσόμετρα, εγκεκριμένα από τον FDA. Η μελέτη διάρκειας εννέα μηνών περιλάμβανε πάνω από 12.000 άτομα παγκοσμίως.
«Αυτή είναι η μεγαλύτερη μελέτη μέχρι σήμερα που ερευνά τις πιθανές σχέσεις μεταξύ ροχαλητού, υπνικής άπνοιας και υπέρτασης χρησιμοποιώντας αντικειμενικές αξιολογήσεις στα σπίτια των συμμετεχόντων και αποκαλύπτει σημαντικές πληροφορίες για τις πιθανές συνέπειες του ροχαλητού στον κίνδυνο υπέρτασης», εξήγησε ο Dr. Lechat και πρόσθεσε, «Τα ευρήματα αυτής της μελέτης ανοίγουν τον δρόμο για περαιτέρω διερεύνηση σχετικά με το αν θεραπευτικές παρεμβάσεις στο ροχαλητό μπορούν να μειώσουν την υπέρταση και να περιορίσουν τους συναφείς κινδύνους».
Οδηγίες του NHS για το τι δεν πρέπει να κάνετε εάν θέλετε να σταματήσετε να ροχαλίζετε:
- Μην καπνίζετε
- Μην καταναλώνετε υπερβολικές ποσότητες αλκοόλ
- Μην παίρνετε υπνωτικά χάπια – αυτά μερικές φορές προκαλούν ροχαλητό
Ρινορραγία: Πότε μπορεί να είναι σύμπτωμα υπέρτασης
Αν ροχαλίζετε και έχετε και διαταραγμένο ύπνο, υπερβολική κόπωση ή παύσεις στην αναπνοή κατά τη διάρκεια της νύχτας, απευθυνθείτε στον γιατρό σας ή σε ειδικό ύπνου για συμβουλή ή ενδεχόμενη μελέτη ύπνου.
Πηγές: Mirror, Oxford Academic Sleep, Cleveland Clinic, PMC, ScienceDirect, NIH, Sleep Medicine Research, SpringerOpen, NPJ Digital Medicine, Yale Medicine