Νέα έρευνα αποκάλυψε ότι τα γυάλινα μπουκάλια περιέχουν πολλά περισσότερα μικροπλαστικά από ό,τι τα πλαστικά μπουκάλια. Οι ερευνητές δηλώνουν ότι δεν περίμεναν αυτά τα αποτελέσματα. Πώς αιτιολογείται το εύρημα;
Μπορούμε να βάζουμε πλαστικά δοχεία στον φούρνο μικροκυμάτων; Τι προειδοποιούν οι επιστήμονες
Πέντε έως 50 φορές περισσότερα μικροπλαστικά στα γυάλινα μπουκάλια από ό,τι στα πλαστικά, σύμφωνα με νέα έρευνα
Νέα έρευνα αποκάλυψε ότι ορισμένα δημοφιλή ποτά περιέχουν σημαντικά περισσότερα σωματίδια μικροπλαστικών απ’ ό,τι αναμενόταν. Αυτά τα μικροσκοπικά θραύσματα από πλαστικό είναι πολύ πιο διαδεδομένα σε ορισμένα ροφήματα απ’ όσο πίστευαν οι ερευνητές, καθώς η έρευνα αμφισβήτησε ευθέως κοινές πεποιθήσεις σχετικά με την ασφάλεια των ποτών.
Οι ερευνητές που μελέτησαν την περιεκτικότητα μικροπλαστικών σε δημοφιλή ποτά έκαναν μια απρόσμενη ανακάλυψη: τα ποτά που αποθηκεύονταν σε αυτά τα μπουκάλια περιείχαν από πέντε έως και 50 φορές περισσότερα σωματίδια μικροπλαστικών σε σύγκριση με εκείνα που φυλάσσονταν σε πλαστικά μπουκάλια.
«Περιμέναμε το αντίθετο αποτέλεσμα όταν συγκρίναμε το επίπεδο μικροπλαστικών σε διαφορετικά ποτά», δήλωσε η Γαλλίδα Iseline Chaïb από τη Μονάδα Ασφάλειας Υδρόβιων Τροφίμων του Εργαστηρίου Ασφάλειας Τροφίμων της ANSES, που διεξήγαγε τη μελέτη, σύμφωνα με το TCD. Τα ευρήματα αμφισβητούν την κοινή υπόθεση ότι η γυάλινη συσκευασία είναι πιο ασφαλής και δείχνουν ότι τα μικροπλαστικά πιθανόν προέρχονται από τη βαφή στα μεταλλικά καπάκια των γυάλινων μπουκαλιών, ρίχνοντας φως σε μια πηγή μόλυνσης που είχε παραβλεφθεί έως τώρα.
Σε ποια τρόφιμα είναι μεγαλύτερες οι συγκεντρώσεις σε μικροπλαστικά;
Τα μικροπλαστικά – μικροσκοπικά κομμάτια διασπασμένου πλαστικού – εισέρχονται στην τροφή μας με διάφορους τρόπους και οι επιστήμονες τα έχουν εντοπίσει πιο συχνά σε τρόφιμα όπως τα θαλασσινά, το αλάτι και τα επεξεργασμένα τρόφιμα. Πιο συγκεκριμένα, κοινές πηγές περιλαμβάνουν:
- Το περιβάλλον: Ψάρια, οστρακοειδή και θαλασσινό αλάτι περιέχουν μικροπλαστικά επειδή προέρχονται απευθείας από μολυσμένα νερά.
- Τις πρώτες ύλες: Ακόμα και καλλιεργημένα τρόφιμα όπως μέλι, ζάχαρη, ρύζι – και ειδικά το θαλασσινό αλάτι – απορροφούν πλαστικά από μολυσμένο νερό, χώμα ή σκόνη.
- Την επεξεργασία των τροφίμων και τη συσκευασία: Μηχανήματα, πλαστικές ταινίες, δοχεία και σακούλες μπορούν να προσθέσουν μικρά κομμάτια πλαστικού κατά την παραγωγή και συσκευασία των τροφίμων.
- Πλαστικά είδη όπως τα φακελάκια τσαγιού: Ορισμένα φακελάκια τσαγιού απελευθερώνουν τεράστιες ποσότητες μικροπλαστικών – μελέτες έδειξαν ότι μπορούν να μεταφέρουν δισεκατομμύρια σωματίδια σε μία μόνο κούπα.
Σύμφωνα με μελέτη του 2025 με τίτλο «Microplastics in food products: Prevalence, artificial intelligence based detection, and potential health impacts on humans», μικροσκοπικά πλαστικά σωματίδια έχουν εντοπιστεί σε πολλά τρόφιμα – ιδίως σε θαλασσινά, αλάτι, επεξεργασμένα προϊόντα και ποτά – με την κατανάλωση να αποτελεί τον βασικό τρόπο έκθεσης του ανθρώπου. Η μελέτη τονίζει την ανάγκη για καλύτερες μεθόδους εντοπισμού αυτών των πηγών μόλυνσης στα τρόφιμα, περισσότερη έρευνα για το πώς εισέρχονται κατά την επεξεργασία και νέους κανόνες για την προστασία της υγείας μας.
Μικροπλαστικά: Οι επιστήμονες ανακάλυψαν έναν απλό απλό τρόπο που τα αφαιρεί από το νερό της βρύσης
Τι συμβαίνει;
Οι ερευνητές επιδίωξαν να διερευνήσουν τα επίπεδα μικροπλαστικών που περιέχονται σε ποικιλία δημοφιλών ποτών που πωλούνται στη Γαλλία, καθώς μέχρι στιγμής καμία μελέτη δεν είχε εξετάσει την αγορά ποτών της Γαλλίας.
«Ο στόχος της μελέτης της ANSES ήταν να προσδιορίσει το επίπεδο μόλυνσης από μικροπλαστικά σε ποτά όπως το νερό, τα αναψυκτικά, το παγωμένο τσάι, το κρασί και η μπύρα», σύμφωνα με την ANSES. «Επιδίωκε επίσης να διαπιστώσει την επίδραση που έχουν τα δοχεία τους σε αυτό το επίπεδο».
Τα αποτελέσματα σόκαραν ακόμη και τους ίδιους τους ερευνητές
«Παρατηρήθηκε ότι τα πιο μολυσμένα δοχεία ήταν τα γυάλινα μπουκάλια», ανέφερε η μελέτη. «Τα καπάκια θεωρήθηκαν η βασική πηγή μόλυνσης, καθώς η πλειονότητα των σωματιδίων που απομονώθηκαν στα ποτά ήταν ίδια με το χρώμα των καπακιών και είχαν την ίδια σύνθεση με τη βαφή στην εξωτερική επιφάνεια».
Σύμφωνα με αυτή την υπόθεση, το κρασί που φυλάσσεται σε μπουκάλια με φελλό εμφάνισε ελάχιστα σημάδια μόλυνσης από μικροπλαστικά, σύμφωνα με την ANSES. «Κατά μέσο όρο, σε γυάλινα μπουκάλια με κόλα, λεμονάδα, παγωμένο τσάι και μπύρα, υπήρχαν περίπου 100 σωματίδια μικροπλαστικών ανά λίτρο», ανέφερε η ANSES. «Ο αριθμός αυτός ήταν 5 έως και 50 φορές χαμηλότερος σε πλαστικά μπουκάλια και κουτάκια».
Γιατί είναι σημαντική η μόλυνση από μικροπλαστικά;
Η μελέτη έδειξε ότι δεν μπορούμε απλώς να βασιζόμαστε στη διαίσθησή μας ή στη λογική όταν πρόκειται να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας και τις οικογένειές μας από τη μόλυνση με μικροπλαστικά. Έδειξε επίσης τον ανησυχητικό βαθμό στον οποίο τα μικροπλαστικά έχουν διαπεράσει το περιβάλλον μας, την τροφική αλυσίδα, το πόσιμο νερό και ακόμη και το ίδιο μας το σώμα.
Αν και οι πλήρεις κίνδυνοι για την υγεία από τη μόλυνση με μικροπλαστικά παραμένουν άγνωστοι, γνωρίζουμε ότι τα μικροπλαστικά εισέρχονται στο ανθρώπινο σώμα μέσω της κατάποσης, της επαφής με το δέρμα και ακόμη και μέσω της εισπνοής. «Μόνο από την κατανάλωση τροφής, η πρόσληψη πλαστικών σωματιδίων στο ανθρώπινο σώμα κυμαίνεται μεταξύ 39.000 και 52.000 σωματιδίων ανά άτομο ετησίως», σύμφωνα με το American Journal of Managed Care.
Μόλις εισέλθουν στο σώμα, τα μικροπλαστικά εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος και διασπείρονται μέσω του κυκλοφορικού συστήματος. Έχουν εντοπιστεί, μεταξύ άλλων, στο «ήπαρ, το παχύ έντερο, τους πνεύμονες, τα κόπρανα, τον πλακούντα και το μητρικό γάλα», σύμφωνα με το AJMC, με τις υψηλότερες συγκεντρώσεις να βρίσκονται στο παχύ έντερο και το ήπαρ.
Οι επιστήμονες που μελετούν τη σύνδεση ανάμεσα στη μόλυνση από μικροπλαστικά και ορισμένες ιατρικές παθήσεις έχουν διαπιστώσει ότι τα άτομα που ζουν σε περιοχές με υψηλότερα επίπεδα ρύπανσης από μικροπλαστικά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για διαβήτη, υψηλή αρτηριακή πίεση και εγκεφαλικό επεισόδιο, σύμφωνα με το AJMC.
Τι γίνεται για τη μόλυνση από μικροπλαστικά;
Ενώ οι υποστηρικτές προσπαθούν να προωθήσουν πρωτοβουλίες μεγάλης κλίμακας για τον περιορισμό της παραγωγής και των αποβλήτων από πλαστικό, υπάρχουν βήματα που όλοι μπορούμε να κάνουμε στην καθημερινότητά μας για να περιορίσουμε την ποσότητα πλαστικού που χρησιμοποιούμε.
SOS από τους επιστήμονες: Η κατανάλωση νανοπλαστικών συνδέεται με αλλαγές στον μεταβολισμό
Βρίσκοντας διασκεδαστικούς, δημιουργικούς τρόπους για να επαναχρησιμοποιούμε πλαστικά δοχεία, μπορούμε να αποτρέψουμε τη συσσώρευσή τους σε χωματερές και υδάτινα συστήματα. Ακόμη καλύτερα – αποφεύγοντας εξαρχής τα πλαστικά μιας χρήσης – μπορούμε να στείλουμε ένα μήνυμα στις εταιρείες ότι εκτιμούμε τις πιο φιλικές προς το περιβάλλον συσκευασίες.
Πηγές: TCD, AJMC, MDPI, MDPI, Nature, ResearchGate, ScienceDirect, PMC, PubMed