Μπορεί το έντερο όταν είναι υγιές να απομακρύνει τα συμπτώματα της κατάθλιψης; Κι όμως, οι ειδικοί απαντούν πως το μικροβίωμα του εντέρου, το οποίο αποτελείται από τρισεκατομμύρια βακτήρια, μύκητες και άλλα μικρόβια, είναι ζωτικής σημασίας για την ψυχική μας υγεία.
Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο JAMA Psychiatry, οι επιστήμονες συμπεραίνουν ότι η βελτίωση της υγείας του εντέρου ανακουφίζει από τα συμπτώματα της κατάθλιψης.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα με μείζονα καταθλιπτική διαταραχή που έπαιρναν προβιοτικά συμπληρώματα (τα οποία περιείχαν ωφέλιμα βακτήρια) μαζί με τα αντικαταθλιπτικά τους φάρμακα, είχαν μεγαλύτερη βελτίωση των συμπτωμάτων τους σε σχέση με εκείνους που έπαιρναν εικονικό φάρμακο.
Τα ευρήματα αυτής της έρευνας αποτελούν σημαντικό βήμα για την κατανόηση του ρόλου των προβιοτικών στη ψυχική υγεία, αναφέρει η πρώτη συγγραφέας της μελέτης, Βικτώρια Νικόλοβα, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Ψυχιατρικής, Ψυχολογίας και Νευροεπιστήμης του King’s College του Λονδίνου.
“Παρατηρήσαμε ισχυρές επιδράσεις τόσο στην κατάθλιψη όσο και σε αγχώδεις διαταραχές. Η ισχυρότερη επίδραση παρατηρήθηκε για τις καταστάσεις άγχους, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα προβιοτικά μπορεί να είναι πιο ωφέλιμα για τα άτομα με κατάθλιψη που έχουν επίσης άγχος – ωστόσο, αυτό το εύρημα πρέπει να επαληθευτεί σε μεγαλύτερες δοκιμές”, αναφέρει η ερευνήτρια Δρ. Νικόλοβα.
Το έντερο είναι ο “δεύτερος εγκέφαλός” μας
Ο εγκέφαλος και το έντερο συνδέονται με ένα αμφίδρομο σύστημα επικοινωνίας που ονομάζεται άξονας εντέρου-εγκεφάλου (gut-brain axis). Όταν δηλαδή κάτι επηρεάζει τον εγκέφαλο, δρα και στο έντερο αποφασιστικά. Ο γαστρεντερικός σωλήνας έχει το δικό του περίπλοκο νευρικό σύστημα που ονομάζεται εντερικό νευρικό σύστημα (ENS), το οποίο εξηγεί γιατί αναφερόμαστε στο έντερο ως «δεύτερος εγκέφαλος».
Το σώμα διαθέτει ένα μικροβιόκοσμο, που αποτελείται από τρισεκατομμύρια βακτήρια και άλλους μικροοργανισμούς που εμπλέκονται στη συνολική μας υγεία. Το μικροβίωμα είναι μοναδικό για τον καθένα από εσάς και αποτελεί, κατά κάποιον τρόπο, την ταυτότητά σας. Η συντριπτική πλειοψηφία των μικροοργανισμών του μικροβιώματος αποικούν στο γαστρεντερικό σωλήνα και για το λόγο αυτό το εντερικό μικροβίωμα συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι μικροοργανισμοί του εντέρου αλληλεπιδρούν με το κεντρικό νευρικό σύστημα ρυθμίζοντας τη “χημεία” του εγκεφάλου, επηρεάζοντας τις ορμόνες που σχετίζονται με την απόκριση στο στρες, το άγχος και τη μνήμη.
Στην πραγματικότητα, το έντερο αναφέρεται ως “δεύτερος εγκέφαλος”, επειδή παράγει πολλούς από τους ίδιους νευροδιαβιβαστές που παράγει και ο εγκέφαλος, όπως η σεροτονίνη και η ντοπαμίνη.
Πρόκειται δηλαδή για τους “χημικούς αγγελιοφόρους” που συμβάλλουν στη ρύθμιση της διάθεσης και προάγουν τα συναισθήματα ευτυχίας. Η έρευνα δείχνει ότι το μικροβίωμα του εντέρου μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα αυτών των νευροδιαβιβαστών, τα οποία οι επιστήμονες έχουν από καιρό συσχετίσει με την κατάθλιψη.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Ένωση, τα βακτήρια του εντέρου παράγουν περίπου το 95% της σεροτονίνης του σώματος, που επηρεάζει τη διάθεση, τον ύπνο, την πέψη και τη σεξουαλική επιθυμία.
Να σημειωθεί ότι μελέτη βρήκε χαμηλότερα επίπεδα των βακτηρίων Bifidobacterium και Lactobacillus σε άτομα με κατάθλιψη, σε σύγκριση με εκείνα που δεν είχαν.
Οι επιστήμονες αναφέρονται και στην μελέτη παρατήρησης του 2019, η οποία διαπίστωσε ότι τα άτομα με κατάθλιψη είχαν μειωμένα επίπεδα Coprococcus και Dialister, σε σύγκριση με άτομα που ανέφεραν καλύτερη ποιότητα ζωής. Όσοι είχαν κατάθλιψη είχαν επίσης βακτήρια που σχετίζονται με τη νόσο του Crohn.
Προβιοτικά και κατάθλιψη
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο JAMA Psychiatry, διαπιστώθηκε ότι η συμπλήρωση της διατροφής με προβιοτικά, είναι ευεργετική σε άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη.
Η έρευνα, με επικεφαλής το Ινστιτούτο Ψυχιατρικής, Ψυχολογίας και Νευροεπιστήμης (IoPPN) του King’s College του Λονδίνου και σε συνεργασία με την ADM Protexin, έδειξε τις θετικές επιδράσεις σε ενήλικες με μείζονα καταθλιπτική διαταραχή.
Από την πλευρά του, ο επικεφαλής ερευνητής της μελέτης, Νικόλας Τζόν δήλωσε: “Η μη ή μερική ανταπόκριση στα αντικαταθλιπτικά είναι ένα τεράστιο πρόβλημα και αυτή η μελέτη είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα για τη διερεύνηση των θεραπευτικών δυνατοτήτων των προβιοτικών ως θεραπεία για την κατάθλιψη. Διαπιστώσαμε ότι τα προβιοτικά ήταν ένα αποδεκτό και ανεκτό συμπλήρωμα σε άτομα που έπαιρναν ήδη αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Αυτό ανοίγει τώρα το δρόμο για μελέτες που εξετάζουν αν θα δούμε αυτές τις ευεργετικές επιδράσεις των προβιοτικών στην κατάθλιψη και το άγχος σε μεγαλύτερους πληθυσμούς ασθενών
Σύμφωνα με τους ερευνητές ,ο άξονας έντερο-εγκέφαλος είναι ένας πραγματικά συναρπαστικός και ταχέως εξελισσόμενος τομέας της έρευνας του μικροβιώματος. Τα ευρήματα αυτής της πιλοτικής μελέτης αποτελούν ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός στην κατανόηση του ρόλου των προβιοτικών στη διάθεση και την ψυχική υγεία.
Ο Δρ. Ρίτσαρτν Ντρέι, Αντιπρόεδρος Ιατρικών Υποθέσεων της ADM, δήλωσε: “Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, εκτιμάται ότι το 5% των ενηλίκων πάσχουν από κατάθλιψη, ενώ ένας σημαντικός αριθμός αποτυγχάνει να ανταποκριθεί πλήρως στις συνήθεις θεραπευτικές επιλογές.
Αυτή η δοκιμή είναι μία από τις λίγες κλινικές μελέτες που αξιολογούν τα οφέλη της συμπλήρωσης της διατροφής με προβιοτικά παράλληλα με την καθιερωμένη αντικαταθλιπτική φαρμακευτική αγωγή. Αυτά τα συναρπαστικά αποτελέσματα συμβάλλουν στην κατανόηση της σχέσης μεταξύ του μικροβιώματος του εντέρου και της ψυχικής υγείας”.