Είναι πιο κοινό το φούσκωμα να γίνεται πιο έντονο το βράδυ, ειδικά αφού επιβραδύνεται η πέψη όταν ξαπλώνουμε. Τα νυχτερινά αέρια είναι συνήθως ακίνδυνα, και συχνά σχετίζονται με τη διατροφή, τα επίπεδα δραστηριότητας και τα βακτήρια του εντέρου — αλλά υπάρχουν απλοί τρόποι να αντιμετωπιστούν, καθώς και σημάδια που πρέπει να προσέχουμε.
Ιδιοπαθή φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου: Τι αλλάζει στη θεραπεία για Νόσο Crohn και ελκώδη κολίτιδα
Γιατί νιώθουμε πιο φουσκωμένοι το βράδυ – Ειδικοί προτείνουν τρόπους ανακούφισης
Νιώθετε ότι το φούσκωμα επιδεινώνεται όσο πλησιάζει η νύχτα; Δεν είστε μόνοι — πολλοί παρατηρούν ότι τα αέρια αυξάνονται με την πάροδο της ημέρας, ειδικά κατά τη διάρκεια του ύπνου. Αν και κανείς δεν απολαμβάνει τη δυσφορία των νυχτερινών αερίων, ειδικοί λένε ότι συνήθως δεν είναι ανησυχητικό. Ο Αμερικανός γαστρεντερολόγος του Cleveland Clinic, Dr. Michael Cline, εξηγεί γιατί τα αέρια είναι πιο συχνά τη νύχτα και προτείνει τρόπους για να τα μειώσετε τη δυσφορία.
Γιατί το φούσκωμα και τα αέρια χειροτερεύουν τη νύχτα;
Το φούσκωμα και τα αέρια μπορεί να φαίνονται χειρότερα το βράδυ επειδή η πέψη επιβραδύνεται όταν ξαπλώνετε, τα αέρια συσσωρεύονται κατά τη διάρκεια του ύπνου και οι μύες χαλαρώνουν, κάνοντας πιο εύκολη την απελευθέρωσή τους. Το να τρώτε αργά ή να καταναλώνετε βαριά, πλούσια σε αέρια γεύματα, κάνει το πρόβλημα πιο έντονο.
Σύμφωνα με εργασία του 2025 με τίτλο «Belching, bloating, and flatulence: pitfalls and challenges in evaluating and managing symptoms of intestinal gas and how to avoid them», τα συμπτώματα όπως το φούσκωμα και τα αέρια είναι πολύ συχνά, συνδέονται κυρίως με λειτουργικές διαταραχές του εντέρου και μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την καθημερινότητα. Η μελέτη τονίζει ότι η σωστή φροντίδα περιλαμβάνει την αναγνώριση προειδοποιητικών σημείων (όπως απώλεια βάρους ή αιμορραγία), την αποφυγή περιττών εξετάσεων και τη χρήση αποδεδειγμένων θεραπειών όπως οι διατροφικές αλλαγές, θεραπείες που στοχεύουν στο έντερο και ψυχολογική υποστήριξη.
Είναι φυσιολογικό;
Η αποβολή αερίων είναι φυσιολογική οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας, αλλά συχνά γίνεται πιο αισθητή τη νύχτα. «Έχετε αέρια όλη μέρα. Όταν όμως κινείστε και είστε απασχολημένοι, αυτά κινούνται στο έντερο χωρίς να τα αντιλαμβάνεστε ιδιαίτερα», εξηγεί ο Dr. Cline. «Όταν χαλαρώνετε ή ετοιμάζεστε να κοιμηθείτε, θα τα ακούσετε και θα τα νιώσετε περισσότερο».
Τα αέρια μπορεί να προέρχονται από κατάποση αέρα (αεροφαγία) — συχνά ενώ μιλάτε ή τρώτε — ή από βακτηριακή ζύμωση της τροφής στο έντερο. «Αν δεν τα ρευτείτε, θα βγουν από την άλλη πλευρά», σημειώνει ο Dr. Cline, προσθέτοντας ότι τα αέρια από την αεροφαγία συνήθως δεν μυρίζουν. Αντίθετα, τα αέρια από τη βακτηριακή ζύμωση του εντέρου μπορεί να είναι πιο έντονα, ειδικά το βράδυ όταν η πέψη επιβραδύνεται, επιτρέποντας στα βακτήρια να παράγουν περισσότερο υδρογόνο, διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο.
Είναι υγιές το έντερο σας; Ποιο είναι το σιωπηλό σύμπτωμα που μπορεί να αποκαλύπτει πρόβλημα
Αιτίες αερίων τη νύχτα
Το να έχετε αέρια το βράδυ είναι φυσιολογικό, αλλά η ποσότητα εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως:
- Τι τρώτε: Τα FODMAPs (ζυμώσιμοι ολιγοσακχαρίτες, δισακχαρίτες, μονοσακχαρίτες και πολυόλες) όπως τα φασόλια και το λάχανο είναι πιο δύσκολο να χωνευτούν. Διατροφή πλούσια σε FODMAP μπορεί να σας μετατρέψει σε «εργοστάσιο» αερίων. Το ίδιο ισχύει για τα ανθρακούχα ποτά και την τσίχλα.
- Πόσο τρώτε: Η υπερβολική ποσότητα τροφής μπορεί να υπερφορτώσει το πεπτικό σας. Το αποτέλεσμα; Άπεπτη τροφή καταλήγει στο παχύ έντερο, τρέφοντας τα βακτήρια και δημιουργώντας υπερβολικά αέρια.
- Πότε τρώτε: Η βαρύτητα παίζει ρόλο στην πέψη. Όταν ξαπλώνετε αμέσως μετά το φαγητό, το γαστρεντερικό επιβραδύνεται. Έτσι, τα αέρια αυξάνονται.
- Πώς τρώτε: Από το να πίνετε ροφήματα με καλαμάκι μέχρι το να τρώτε γρήγορα, το πώς τρώτε επηρεάζει την ποσότητα του αέρα που καταπίνετε — και μπορεί να εξηγήσει γιατί έχετε περισσότερα αέρια τη νύχτα.
- Προβιοτικά και πρεβιοτικά: Αν παίρνετε αυτά τα συμπληρώματα διατροφής για την κανονικότητα του εντέρου, μπορεί άθελά σας να αυξάνετε τα βακτήρια στο έντερο. «Τα πρεβιοτικά και τα προβιοτικά περιέχουν ίνες», εξηγεί ο Dr. Cline. «Αντί να σας βοηθούν, μπορεί να προκαλούν υπερβολικά αέρια».
- Χαλάρωση μυών: Καθώς χαλαρώνετε ή κοιμάστε, ο πρωκτικός σφιγκτήρας χαλαρώνει ελαφρώς. Αυτό διευκολύνει την ακούσια αποβολή αερίων.
- Χρήση CPAP για άπνοια ύπνου: «Όταν χρησιμοποιείτε CPAP, υπάρχει συνεχής θετική πίεση που ωθεί τον αέρα στο σώμα», σημειώνει ο Dr. Cline. «Κι αν δεν βγει από το στόμα, θα καταλήξει στο έντερο».
- Ορμόνες: Οι ορμονικές αλλαγές — από την εφηβεία, την έμμηνο ρύση, την εγκυμοσύνη και την περιεμμηνόπαυση — μπορούν να επηρεάσουν την πέψη.
- Κάπνισμα: Προσθέστε την αεροφαγία στους πολλούς λόγους για τους οποίους το κάπνισμα δεν είναι καλό για εσάς.
- Άλλες ιατρικές παθήσεις: Γαστρεντερικές παθήσεις όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS) είναι κοινή αιτία υπερβολικών αερίων, αλλά υπάρχουν και άλλες – όπως άγχος, διαταραχές θυρεοειδούς και πνευμονικά προβλήματα.
Τι μπορείτε να κάνετε για να τα μειώσετε
Αν αντιμετωπίζετε μια απλή περίπτωση φουσκώματος το βράδυ, πιθανότατα δεν χρειάζεται να επισκεφθείτε γιατρό. Λίγες αλλαγές στον τρόπο ζωής αρκούν για να καθαρίσει η ατμόσφαιρα. Ο Dr. Cline προτείνει τα εξής:
Πώς να καταλάβετε ότι οι κενώσεις σας δείχνουν ότι είναι υγιές το έντερο – Τι είναι τα «ghost poops»
- Προσεκτική επιλογή τροφών. «Δεν μπορείτε να ακολουθείτε δίαιτα χαμηλή σε FODMAP για πάντα. Αλλά προσέξτε πόσους ζυμώσιμους υδατάνθρακες καταναλώνετε ημερησίως», συνιστά ο Dr. Cline. Επίσης, προτείνει να αποφεύγετε την τσίχλα και τα ανθρακούχα ποτά το βράδυ.
- Μικρά γεύματα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Δεν καταπίνετε μόνο λιγότερο αέρα όταν τρώτε λιγότερο σε κάθε γεύμα, αλλά δίνετε και χρόνο στο γαστρεντερικό να χωνέψει σωστά. Αυτό μειώνει την ποσότητα άπεπτης τροφής που φτάνει στο παχύ έντερο.
- Περιμένετε τουλάχιστον δύο ώρες μετά το φαγητό πριν ξαπλώσετε. Μπορεί να είναι δύσκολο για όσους έχουν νυχτερινές λιγούρες. Αλλά το να παραμείνετε όρθιοι και δραστήριοι (π.χ. μια βόλτα μετά το δείπνο) βοηθά σημαντικά την πέψη.
- Εξετάστε το ενδεχόμενο χρήσης πεπτικών ενζύμων. Προϊόντα με πεπτικά ένζυμα βοηθούν στην πέψη τροφών πλούσιων σε FODMAP και διατίθενται χωρίς συνταγή, σε μορφή χαπιών ή σκόνης. Τα καταπίνετε ή τα ρίχνετε στο φαγητό πριν φάτε.
- Προσέξτε πώς τρώτε. «Τρώτε αργά, μην μιλάτε ενώ τρώτε και αποφύγετε να πίνετε από καλαμάκι, αν μπορείτε», συμβουλεύει ο Dr. Cline.
- Αντιμετωπίστε τα αέρια πριν εμφανιστούν. Πάρτε σιμεθικόνη ή ενεργό άνθρακα πριν φάτε. «Όταν ήδη έχετε αέρια, η τροφή που τα προκάλεσε βρίσκεται κυρίως στο παχύ έντερο ή στη μέση του λεπτού εντέρου», λέει. «Αν πάρετε φάρμακο εκείνη τη στιγμή, θα χρειαστούν ώρες μέχρι να φτάσει εκεί που πρέπει».
- Επιλέξτε μασώμενα δισκία ή υγρά σκευάσματα όταν το πρόβλημα σας πιάνει ξαφνικά. Φέρνουν πιο γρήγορη ανακούφιση από ό,τι τα χάπια. «Επίσης, κινηθείτε — ο συνδυασμός βαρύτητας και δραστηριότητας βοηθά την κίνηση των αερίων στο έντερο», προσθέτει.
- Φροντίστε την ψυχική σας υγεία. Η διαχείριση του στρες, η ενσυνειδητότητα και η ψυχοθεραπεία μπορούν να βοηθήσουν στην ηρεμία ενός υπερευαίσθητου εντέρου. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα αέρια είναι «όλα στο μυαλό σας». Όπως λέει ο Dr. Cline, «είναι στο έντερο. Αλλά το πώς λειτουργεί το μυαλό σας μπορεί πραγματικά να επηρεάσει το πώς νιώθετε το έντερό σας».
- Κόψτε το κάπνισμα. Η μείωση της κατάποσης αέρα είναι ένας ακόμα καλός λόγος για να σταματήσετε το κάπνισμα. Αν δεν τα έχετε καταφέρει στο παρελθόν ή δεν ξέρετε από πού να ξεκινήσετε, μιλήστε με έναν επαγγελματία υγείας.
Πηγές: Cleveland Clinic, Sleep Foundation, CGH Journal, NHS, PMC, Taylor & Francis