Νέα έρευνα δείχνει ότι ορισμένες ομάδες αίματος ενδέχεται να είναι πιο ευάλωτες σε αυτοάνοσα νοσήματα του ήπατος, με μία συγκεκριμένη να παρουσιάζει αισθητά υψηλότερο κίνδυνο και μία άλλη να φαίνεται να παρέχει υψηλότερη προστασία. Τι συμπεραίνει η έρευνα;
Λίπος στο συκώτι: Πότε μπορεί να γίνει επικίνδυνη η λιπώδης νόσος του ήπατος
Πώς μπορεί να επηρεάζει τον κίνδυνο για αυτοάνοσα νοσήματα του ήπατος η ομάδα αίματος – Νέα μελέτη
Νέα έρευνα δείχνει ότι τα άτομα με ομάδα αίματος Α ενδέχεται να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για αυτοάνοσα νοσήματα του ήπατος, ενώ όσοι έχουν ομάδα αίματος Β φαίνεται να έχουν σημαντικά μικρότερη πιθανότητα να εμφανίσουν πρωτοπαθή χολική χολαγγειίτιδα (PBC). Η ομάδα αίματος καθορίζεται από τα γονίδιά μας και τα αντιγόνα A, B ή H στα ερυθρά αιμοσφαίρια, κατατάσσοντας κάθε άτομο σε μία από τις τέσσερις ομάδες — A, B, AB ή O — με θετικό ή αρνητικό παράγοντα.
Σε ανάλυση πάνω από 1.200 ασθενών, συμπεριλαμβανομένων 114 με αυτοάνοσο ηπατικό νόσημα, η ομάδα αίματος Α ήταν η πιο κοινή μεταξύ αυτών με χρόνιες ηπατικές παθήσεις, ακολουθούμενη από τις O, B και AB. Οι καταστάσεις αυτές περιλαμβάνουν την αυτοάνοση ηπατίτιδα, κατά την οποία το ανοσοποιητικό επιτίθεται στο ήπαρ, και την PBC, η οποία βλάπτει τους χοληφόρους πόρους και μπορεί να οδηγήσει σε ουλές, κίρρωση και τελικά ηπατική ανεπάρκεια — μερικές φορές χωρίς συμπτώματα, άλλες φορές με σημεία όπως πόνο στις αρθρώσεις, κνησμό, ξηροφθαλμία, ξηροστομία ή κοιλιακή δυσφορία.
Θεωρούνται οι ομάδες αίματος βιοδείκτες υγείας; Μπορούν να προβλέψουν ασθένειες;
Οι ομάδες αίματος μπορεί να συνδέονται με ορισμένους κινδύνους για την υγεία, αλλά πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι δεν είναι ισχυροί ή αξιόπιστοι δείκτες από μόνες τους. Οι ερευνητές εντοπίζουν πρότυπα — για παράδειγμα, κάποιες ομάδες αίματος ενδέχεται να σχετίζονται με αυξημένες πιθανότητες για διαβήτη, καρδιακά προβλήματα ή συγκεκριμένους καρκίνους — αλλά αυτές οι συσχετίσεις δεν είναι αρκετά συνεπείς ώστε να καθοδηγούν ατομικές ιατρικές αποφάσεις.
Σύμφωνα με μελέτη του 2023 με τίτλο «Blood group as a novel predictor of postoperative atrial fibrillation», οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η ομάδα αίματος ABO μπορεί να προβλέψει ποιοι είναι πιθανότερο να εμφανίσουν κολπική μαρμαρυγή μετά από μη καρδιοχειρουργική επέμβαση. Αναφέρθηκε ότι τα άτομα με ομάδα αίματος B είχαν εμφανώς μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν αυτήν τη διαταραχή του καρδιακού ρυθμού σε σύγκριση με άλλες ομάδες.
Συνολικά, η ομάδα αίματος μπορεί να προσφέρει ενδείξεις, αλλά προς το παρόν δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αυτόνομος βιοδείκτης υγείας ή ασθένειας.
- Ορισμένες ομάδες αίματος (π.χ. Β) ενδέχεται να σχετίζονται με υψηλότερο κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2
- Η ομάδα αίματος Β σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιακής βλάβης μετά από μη καρδιοχειρουργική επέμβαση
- Η ομάδα ABO ενδέχεται να σχετίζεται με τον κίνδυνο και την πρόγνωση ορισμένων καρκίνων
- Πιθανή συσχέτιση μεταξύ ομάδας αίματος ABO και σακχαρώδους διαβήτη κύησης
- Ευρείες συσχετίσεις με σωματικά και ψυχικά χαρακτηριστικά
Λίπος στο συκώτι: 5 πρώιμα συμπτώματα που μπορεί να δείχνουν ότι έχετε πρόβλημα
Συσχετίσεις μεταξύ ομάδας αίματος και κινδύνου για ασθένειες
«Θα μπορούσε να ειπωθεί ότι τα άτομα με ομάδα αίματος Α ήταν πιο πιθανό να αναπτύξουν PBC σε σχέση με άτομα με ομάδες AB και O», δήλωσε σύμφωνα με το Daily Mail η Dr Yi Hong, ειδικός στη μεταγγισιολογική ιατρική στο Xi’an Gaoxin Hospital και κύρια συγγραφέας της μελέτης. Η μελέτη στο Frontiers in Medicine συνέκρινε 114 ασθενείς με αυτοάνοσο ηπατικό νόσημα με 1.167 υγιή άτομα. Από τους 114 ασθενείς, οι 44 είχαν αυτοάνοση ηπατίτιδα και οι 70 είχαν PBC. Η ομάδα αίματος Α ήταν η πιο κοινή και στις δύο παθήσεις, ακολουθούμενη από τις O, B και AB.
Οι ερευνητές εντόπισαν σαφή διαφορά στην κατανομή των ομάδων αίματος μόνο στην PBC – τα άτομα με ομάδα B ήταν λιγότερο πιθανό να την αναπτύξουν, ενώ εκείνα με ομάδα A είχαν σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο. Υποστηρίζουν ότι τα άτομα με ομάδα Α ενδέχεται να «φέρουν» περισσότερα υψηλού κινδύνου αντιγόνα μέσω της ανισορροπίας σύνδεσης (linkage disequilibrium). Προηγούμενες μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα με ομάδα Α φέρουν συχνότερα τα αλληλόμορφα HLA-DRB103:01 και DRB104:01, τα οποία σχετίζονται με αυτοάνοσα ηπατικά νοσήματα. Αυτά τα γονίδια του ανοσοποιητικού βοηθούν το σώμα να διακρίνει τα δικά του κύτταρα από τα ξένα, αν και η παρούσα μελέτη δεν εξέτασε άμεσα αυτούς τους μηχανισμούς.
«Ανακαλύψαμε επίσης ότι οι γυναίκες ήταν πιο ευάλωτες σε αυτοάνοσα ηπατικά νοσήματα σε σχέση με τους άνδρες, και οι λόγοι για αυτή τη διαφορά μεταξύ των φύλων μπορεί να οφείλονται σε ορμόνες φύλου, εμβρυομητρικό μικροχιμαιρισμό και γενετικούς παράγοντες», σημείωσαν οι ερευνητές. Ο κίνδυνος αυξανόταν με την ηλικία. Συνολικά, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η ανάλυση της ομάδας αίματος θα μπορούσε να βοηθήσει στον εντοπισμό ασθενών με αυξημένο κίνδυνο — ιδιαίτερα για την PBC.
Ηπατικά νοσήματα και ανοσοποιητικό σύστημα
Πολλοί συνδέουν τις ηπατικές παθήσεις με το αλκοόλ ή την παχυσαρκία, αλλά τα αυτοάνοσα νοσήματα του ήπατος ξεκινούν όταν το ανοσοποιητικό επιτίθεται στο ίδιο το ήπαρ. Αυτό προκαλεί ουλές (κίρρωση) και μπορεί να οδηγήσει σε ηπατική ανεπάρκεια. Οι ασθένειες αυτές ενδέχεται να εμφανίζονται παράλληλα με άλλες ανοσολογικές παθήσεις όπως ο διαβήτης τύπου 1 ή η σκλήρυνση κατά πλάκας, αν και πολλοί ασθενείς είναι κατά τα άλλα υγιείς. Κατά τη διάγνωση, περίπου το ένα τρίτο των ασθενών έχει ήδη σημαντική κίρρωση. Πρώιμα συμπτώματα όπως η κόπωση συχνά παραβλέπονται ή συγχέονται με ιώσεις.
Το ρόφημα που μπορεί να βλάψει το συκώτι και πρέπει να το αποφεύγουμε, σύμφωνα με ειδικούς
Περιορισμένες οι θεραπείες αλλά αυξανόμενα τα περιστατικά
Η θεραπεία βασίζεται σε στεροειδή που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα, όμως συνοδεύονται από παρενέργειες όπως διάρροια, κοιλιακό άλγος και δερματικές αντιδράσεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα φάρμακα μπορεί να επιδεινώσουν την κίρρωση, οδηγώντας το ήπαρ σε ανεπάρκεια μέσα σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες. Η μακροχρόνια βλάβη αυξάνει επίσης τον κίνδυνο καρκίνου. Όταν το ήπαρ έχει ανεπάρκεια, η μεταμόσχευση είναι η μόνη θεραπεία — ωστόσο, η ζήτηση για δότες ήπατος υπερβαίνει κατά πολύ τη διαθεσιμότητα. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι τόσο η PBC όσο και η αυτοάνοση ηπατίτιδα αυξάνονται, αν και η αιτία παραμένει ασαφής. Οι ιογενείς λοιμώξεις και οι περιβαλλοντικές τοξίνες συγκαταλέγονται στους πιθανούς παράγοντες κινδύνου.
Πηγές: Daily Mail, Springer Nature Link, Nature Scientific Reports, Dovepress, ScienceDirect, MDPI, PMC