Ένα κρυφό σύμπτωμα μέσα στο στόμα πιθανώς αποτελεί την πρώτη ένδειξη ιλαρά, της νόσου που εξαπλώνεται ραγδαία στην Ευρώπη. Οι ειδικοί προειδοποιούν να μην αγνοούμε τα πρώιμα συμπτώματα. Η έγκαιρη ανίχνευση και ο εμβολιασμός θεωρούνται τα πρώτα βήματα για την αποφυγή σοβαρών επιπλοκών.
Ιλαρά: Συναγερμός στην Ευρώπη για την κατακόρυφη αύξηση κρουσμάτων-Αναμένεται έξαρση την Άνοιξη
Αύξηση στα κρούσματα ιλαράς: Ποιο είναι το σύμπτωμα στο στόμα που δεν πρέπει να αγνοήσετε
Φαρμακοποιός εξέδωσε προειδοποίηση για ένα ασυνήθιστο σύμπτωμα στο στόμα που μπορεί να υποδηλώνει μία δυνητικά θανατηφόρα ασθένεια που εξαπλώνεται στην Ευρώπη. «Η ιλαρά είναι μία εξαιρετικά μεταδοτική ιογενής λοίμωξη, η οποία μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία, ιδιαίτερα για μικρά παιδιά, εγκύους και άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα», είπε η Βρετανή φαρμακοποιός Niamh McMillan, σύμφωνα με το Mirror.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) αναφέρει ότι τα κρούσματα ιλαράς στην Ευρώπη διπλασιάστηκαν το 2024 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, φτάνοντας τα 127.350 – ο υψηλότερος αριθμός από το 1997. Μόνο στην Αγγλία, η UKHSA κατέγραψε 420 επιβεβαιωμένα κρούσματα ιλαράς από τον Ιανουάριο του 2024, αποτελώντας τη μεγαλύτερη έξαρση από το 2012. Στην Ελλάδα, τα ευρύτερα επιδημιολογικά δεδομένα δείχνουν ότι καταγράφηκαν 318 περιστατικά μέσα στο 2024.
«Η έγκαιρη ανίχνευση και ο εμβολιασμός είναι το κλειδί για την προστασία του εαυτού σας και των άλλων από αυτήν την ενδεχομένως επικίνδυνη ασθένεια», τόνισε η McMillan, καλώντας όποιον έχει συμπτώματα να ζητήσει «άμεση ιατρική φροντίδα».
Επιπλοκές της ιλαράς
Σύμφωνα με το άρθρο του StatPearls το 2025, η ιλαρά είναι μία πολύ μεταδοτική νόσος που εξακολουθεί να προκαλεί περίπου 100.000 θανάτους κάθε χρόνο, κυρίως στην Αφρική και τη Νοτιοανατολική Ασία, παρά το γεγονός ότι υπάρχει ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο. Το άρθρο εξηγεί επίσης ότι, παρόλο που η ιλαρά είχε εξαλειφθεί στις Η.Π.Α. το 2000, εξακολουθούν να εμφανίζονται εξάρσεις όταν ανεμβολίαστα άτομα εκτίθενται μέσω διεθνών μετακινήσεων.
Συχνές επιπλοκές περιλαμβάνουν την ωτίτιδα (7–9%), τη διάρροια (~8%), την πνευμονία (1–6%) και τη λαρυγγίτιδα, ενώ οι σοβαρές επιπλοκές περιλαμβάνουν την οξεία εγκεφαλίτιδα (~1 στα 1.000 περιστατικά), την υποξεία σκληρυντική πανεγκεφαλίτιδα (SSPE, ~2 ανά 10.000 συνολικά και έως και 1 στα 609 σε βρέφη), την αισθητηριακή απώλεια ακοής και την τύφλωση.
Ορισμένοι πληθυσμοί – βρέφη, έγκυες, ανοσοκατεσταλμένα άτομα, ενήλικες άνω των 20 ετών και υποσιτισμένα παιδιά – διατρέχουν σαφώς υψηλότερους κινδύνους, όπως θανάτους από πνευμονία (έως και 30% σε συνθήκες υποσιτισμού).
Πέρα από την οξεία νόσο, η ιλαρά προκαλεί «ανοσολογική αμνησία», μειώνοντας σημαντικά τη μνήμη των αντισωμάτων και αυξάνοντας την ευαλωτότητα σε άλλες λοιμώξεις για 2–3 χρόνια.
Εξαφανισμένες ασθένειες επιστρέφουν απειλητικά λόγω κατάρρευσης των εμβολιαστικών προγραμμάτων
Κύριες επιπλοκές με μια ματιά:
- Ωτίτιδα: 7–9% εμφάνιση
- Διάρροια: ~8%
- Πνευμονία: 1–6%, η κύρια αιτία θανάτου από ιλαρά
- Οξεία εγκεφαλίτιδα: ~1 στα 1.000 περιστατικά
- Υποξεία σκληρυντική πανεγκεφαλίτιδα: ~2/10.000 συνολικά – υψηλότερη συχνότητα σε βρέφη
- Μακροπρόθεσμη ανοσολογική αμνησία: Απώλεια ανοσίας σε προηγούμενες λοιμώξεις
- Απώλεια ακοής, τύφλωση, μυοκαρδίτιδα, ηπατίτιδα (πιο σπάνια)
Συμπτώματα της ιλαράς
Η Niamh εξήγησε «Η ιλαρά ξεκινά συνήθως με συμπτώματα που μοιάζουν με κρυολόγημα, γεγονός που καθιστά δύσκολη τη διάκρισή της από άλλες κοινές ασθένειες». Ωστόσο, μία λιγότερο γνωστή ένδειξη που επηρεάζει ορισμένα άτομα με ιλαρά εμφανίζεται στο στόμα.
«Αναφέρεται ως κηλίδες Koplik και βρίσκονται μέσα στο στόμα, στην εσωτερική επένδυση του μάγουλου – δεν εμφανίζονται σε όλους τους ασθενείς με ιλαρά και συνήθως διαρκούν για λίγες ημέρες», είπε η Niamh.
Αυτές οι κηλίδες εμφανίζονται συχνά μία ή δύο ημέρες πριν το εξάνθημα.
Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Υψηλό πυρετό – που συνήθως ξεκινά περίπου 10 έως 12 ημέρες μετά την έκθεση στον ιό
- Βήχα, καταρροή και πονόλαιμο
- Εξάνθημα
Ένα εξάνθημα είναι το «πιο χαρακτηριστικό» σύμπτωμα της ιλαράς, το οποίο ξεκινά συνήθως από το πρόσωπο και εξαπλώνεται στο υπόλοιπο σώμα.
«Εμφανίζεται συνήθως τρεις έως πέντε ημέρες μετά τα πρώτα σημάδια των συμπτωμάτων και διαρκεί για αρκετές ημέρες. Το εξάνθημα μπορεί να είναι επίπεδο ή ελαφρώς υπερυψωμένο και να ενώνεται σε μεγαλύτερες πλάκες», είπε η Niamh.
Πρέπει να ζητήσετε επειγόντως ραντεβού με γιατρό αν υποψιάζεστε ότι εσείς ή το παιδί σας μπορεί να έχετε ιλαρά.
Πώς μεταδίδεται η ιλαρά
Ο ιός της ιλαράς μεταδίδεται μέσω σταγονιδίων του αναπνευστικού, όταν ένα μολυσμένο άτομο βήχει ή φτερνίζεται. Η Niamh είπε «Ο ιός μπορεί να επιβιώσει στον αέρα για έως και δύο ώρες, γεγονός που διευκολύνει τη μετάδοση της νόσου, ειδικά σε πολυσύχναστα περιβάλλοντα, όπως οι δημόσιες συγκοινωνίες και οι χώροι εργασίας».
Επιδημία ιλαράς στην Ευρώπη- Ανεμβολίαστα 8 στα 10 άτομα που διαγνώστηκαν με τη νόσο
Πώς να προστατευθείτε
Ο καλύτερος τρόπος για να προστατεύσετε τον εαυτό σας και τους άλλους από την ιλαρά είναι μέσω εμβολιασμού. «Το εμβόλιο MMR (ιλαρά, παρωτίτιδα και ερυθρά) προσφέρει μακροχρόνια ανοσία κατά της νόσου και είναι κατάλληλο για ενήλικες και παιδιά. Συνιστάται να λαμβάνονται δύο δόσεις του εμβολίου MMR για πλήρη προστασία», είπε η Niamh.
Πηγές: Mirror, LiveScience, MDPI, NEJM, CDC, Oxford Academic, NIH