Ιάπωνες επιστήμονες πρωτοπόρησαν μία ακόμα φορά στον τομέα της ιατρικής. Δημιούργησαν τεχνητό αίμα το οποίο είναι συμβατό με όλους και δεν χρειάζεται να αποθηκεύεται σε ψυγείο. Ποια τα έως τώρα δεδομένα; Τι δείχνουν οι μελέτες;
Επιστήμονες ανακαλύπτουν νέα ομάδα αίματος – Ποιοι την έχουν
Τεχνητό αίμα με 5ετή διάρκεια ζωής και συμβατότητα με όλες τις ομάδες αίματος – Πότε θα είναι διαθέσιμο;
Οι μεταγγίσεις αίματος αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της σύγχρονης ιατρικής, σώζοντας καθημερινά αμέτρητες ζωές. Ωστόσο, η κάλυψη της παγκόσμιας ζήτησης —ιδίως για αίμα τύπου O αρνητικό, που είναι ο καθολικός δότης— παραμένει πρόκληση, ειδικά σε χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα. Οι δωρεές είναι περιορισμένες τόσο σε ποσότητα όσο και σε διάρκεια ζωής, καθιστώντας τις ελλείψεις ένα διαρκές πρόβλημα.
Για την αντιμετώπισή του, μια ομάδα Ιαπώνων επιστημόνων με επικεφαλής την Professor Hiromi Sakai από το Nara Medical University ανέπτυξε νέα μορφή τεχνητού αίματος, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια σε ασθενείς ανεξαρτήτως ομάδας αίματος – μια πιθανή επανάσταση για την παγκόσμια υγεία.
Ποιες οι εξελίξεις στον τομέα του τεχνητού αίματος
Το τεχνητό αίμα είναι μια κατασκευασμένη ουσία που μπορεί να εκτελεί ορισμένες από τις πιο κρίσιμες λειτουργίες του πραγματικού αίματος, όπως η μεταφορά οξυγόνου και η υποβοήθηση της πήξης. Οι επιστήμονες το αναπτύσσουν για να καλύψουν τις ελλείψεις αίματος, ιδιαίτερα σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης ή σε απομακρυσμένες περιοχές. Μερικές από τις πιο πρόσφατες και υποσχόμενες εξελίξεις περιλαμβάνουν:
- Hemoglobin vesicles (HbVs): Μικροσκοπικά τεχνητά ερυθρά αιμοσφαίρια που αναπτύχθηκαν στην Ιαπωνία από αιμοσφαιρίνη προερχόμενη από ληγμένο αίμα, και τα οποία έχουν ήδη αποδειχθεί ασφαλή σε αρχικές δοκιμές σε ανθρώπους.
- ErythroMer: Μορφή σκόνης τεχνητού αίματος από τις ΗΠΑ που αναμειγνύεται με νερό και μπορεί να χρησιμοποιηθεί οπουδήποτε – ιδανική για στρατιωτικές επιχειρήσεις ή καταστροφές.
- Synthetic platelets: Συνθετικά αιμοπετάλια που βοηθούν στη διακοπή της αιμορραγίας και έχουν ήδη δείξει θετικά αποτελέσματα σε ζώα.
Αυτές οι νέες λύσεις θα μπορούσαν να σώσουν ζωές όταν δεν είναι διαθέσιμο κανονικό αίμα και να κάνουν τις μεταγγίσεις πιο εύκολες, ασφαλείς και με μεγαλύτερη διάρκεια.
Πώς η αιμοδοσία μπορεί να μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου του αίματος – Ελπιδοφόρα νέα μελέτη
Αίμα «μακράς διαρκείας» δημιουργείται με εξαγωγή αιμοσφαιρίνης
Το τεχνητό αίμα δημιουργείται με την εξαγωγή αιμοσφαιρίνης —μιας πρωτεΐνης που περιέχει σίδηρο και διευκολύνει τη μεταφορά οξυγόνου στα ερυθρά αιμοσφαίρια— από ληγμένο αίμα. Έπειτα, η αιμοσφαιρίνη περικλείεται σε προστατευτικό περίβλημα ώστε να δημιουργηθούν σταθερά, απαλλαγμένα από ιούς τεχνητά ερυθρά αιμοσφαίρια. Καθώς αυτά τα τεχνητά κύτταρα δεν έχουν ομάδα αίματος, δεν απαιτείται συμβατότητα.
Το συνθετικό αίμα μπορεί, σύμφωνα με τις αναφορές, να αποθηκευτεί για έως και δύο χρόνια σε θερμοκρασία δωματίου και έως και πέντε χρόνια σε ψύξη. Αυτό αποτελεί σημαντική βελτίωση σε σχέση με τα δότες ερυθρά αιμοσφαίρια, τα οποία μπορούν να διατηρηθούν στο ψυγείο για μέγιστο διάστημα 42 ημερών.
Κλινικές μελέτες, παρενέργειες και πότε θα είναι διαθέσιμο
Μικρής κλίμακας μελέτες ξεκίνησαν το 2022. Τρεις ομάδες από τέσσερις υγιείς άνδρες εθελοντές, ηλικίας 20 έως 50 ετών, έλαβαν ενδοφλέβια μία μόνο δόση από hemoglobin vesicles —τεχνητούς φορείς οξυγόνου που μιμούνται τη δομή των ερυθρών αιμοσφαιρίων— σε αυξανόμενες ποσότητες, έως και 100 ml. Ενώ ορισμένοι συμμετέχοντες εμφάνισαν ήπια παρενέργεια, δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές αλλαγές σε ζωτικά σημεία, όπως η αρτηριακή πίεση.
Βασισμένος σε αυτή την επιτυχία, ο Sakai ανακοίνωσε την επιτάχυνση της διαδικασίας τον περασμένο Ιούλιο. Τον Μάρτιο, ξεκίνησε η χορήγηση 100 έως 400 ml του διαλύματος τεχνητών αιμοσφαιρίων σε εθελοντές. Αν δεν διαπιστωθούν παρενέργειες, η δοκιμή θα περάσει στην εξέταση της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειας της θεραπείας. Στόχος είναι η πρακτική χρήση των τεχνητών ερυθρών αιμοσφαιρίων μέχρι το 2030.
Τι δείχνει η ομάδα αίματος για την προσωπικότητά σας, σύμφωνα με το ιαπωνικό ketsueki-gata
Παράλληλα με αυτές τις μελέτες, ο Professor Teruyuki Komatsu από τη Σχολή Επιστημών και Μηχανικής του Chuo University εργάζεται επίσης στην ανάπτυξη τεχνητών φορέων οξυγόνου, χρησιμοποιώντας αιμοσφαιρίνη περικλεισμένη σε αλβουμίνη, με στόχο τη σταθεροποίηση της αρτηριακής πίεσης και τη θεραπεία παθήσεων όπως η αιμορραγία και το εγκεφαλικό. Μέχρι στιγμής, οι δοκιμές σε ζώα έχουν δείξει ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Έτσι, οι ερευνητές είναι πλέον πρόθυμοι να προχωρήσουν σε δοκιμές σε ανθρώπους.
Πηγές: Tokyo Weekender, PubMed, PMC, ASH, ESM, FDA, ResearchGate, Nature