Ένας μικρός τραυματισμός μπορεί να προκαλέσει αιμορραγία σε έναν σπίλο, αλλά κάποιες φορές τα σημάδια είναι πιο σημαντικά απ’ όσο φαίνονται. Πώς μπορούμε να καταλάβουμε αν πρόκειται για κάτι αθώο ή για καρκίνο του δέρματος; Η προσεκτική παρατήρηση και η σωστή ενημέρωση είναι καθοριστικές για την έγκαιρη διάγνωση και την αντιμετώπιση. Κάποιες λεπτομέρειες στο δέρμα μας δεν πρέπει να περνούν απαρατήρητες. Σε αυτό το άρθρο, θα δούμε πότε και γιατί αιμορραγεί ένας σπίλος, αν ένας αιμορραγικός σπίλος σημαίνει κακοήθεια και εάν ένας τραυματισμός μπορεί να μετατρέψει έναν σπίλο σε καρκινικό.
Αιμορραγικός σπίλος: Πότε είναι φυσιολογικό, πότε είναι ένδειξη καρκίνου – Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας
Οι σπίλοι είναι μικρές, συνηθισμένες παρουσίες στο σώμα μας, όμως κάποιες αλλαγές σε αυτούς μπορεί να προκαλέσουν ερωτήματα και ανησυχία. Τι μπορεί να κρύβεται πίσω από έναν σπίλο που αιμορραγεί και πότε χρειάζεται να ζητήσουμε ιατρική συμβουλή; Παρόλο που τις περισσότερες φορές πρόκειται για αθώα περιστατικά, υπάρχουν περιπτώσεις που απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή. Η έγκαιρη αναγνώριση των προειδοποιητικών σημαδιών μπορεί να κάνει τη διαφορά. Σε κάθε περίπτωση, η σωστή πληροφόρηση είναι το πρώτο βήμα για την προστασία της υγείας μας.
Τι σημαίνει αν ένας σπίλος αιμορραγεί
Σπίλος είναι μια μικρή συγκέντρωση χρωστικών κυττάρων στο δέρμα, που μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος. Οι περισσότεροι ενήλικες έχουν μεταξύ 10 και 50 σπίλων, με άτομα με ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα να εμφανίζουν συχνότερα μεγαλύτερο αριθμό. Όπως κάθε μέρος του δέρματος, έτσι και οι σπίλοι μπορεί να τραυματιστούν και να αιμορραγήσουν, ειδικά αν εκτεθούν σε γρατζουνιές, χτυπήματα ή τριβές. Επίσης, η φαγούρα και το ξύσιμο μπορεί να προκαλέσουν ρήξη του δέρματος και αιμορραγία.
Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να φαίνεται ότι αιμορραγεί ο σπίλος, ενώ στην πραγματικότητα το αίμα προέρχεται από τα αγγεία του υποκείμενου δέρματος που έχουν εξασθενήσει. Συνήθως, αν ένας σπίλος αιμορραγήσει μετά από τραυματισμό, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Ωστόσο, η αιμορραγία χωρίς προφανή λόγο, καθώς και άλλα χαρακτηριστικά όπως ασυμμετρία, ανομοιόμορφο χρώμα, ασαφή όρια, αλλαγή μεγέθους ή σχήματος, αποτελούν προειδοποιητικά σημάδια και επιβάλλουν άμεση αξιολόγηση από δερματολόγο, καθώς μπορεί να σχετίζονται με μελάνωμα.
Βασικές πληροφορίες για τον καρκίνο του δέρματος: Παράγοντες κινδύνου, πρόληψη και έγκαιρη ανίχνευση
Το άρθρο ανασκόπησης του 2024 με τίτλο Understanding Skin Cancer: A Review, που δημοσιεύθηκε στο International Research Journal of Modernization in Engineering, Technology and Science, παρέχει μια ολοκληρωμένη επισκόπηση του καρκίνου του δέρματος, δίνοντας έμφαση στους τύπους, τους παράγοντες κινδύνου και τα μέτρα πρόληψης. Οι συγγραφείς προσδιορίζουν την υπεριώδη ακτινοβολία ως τον κύριο περιβαλλοντικό παράγοντα κινδύνου που συμβάλλει στην ανάπτυξη καρκίνου του δέρματος, τονίζοντας ιδιαίτερα τον ρόλο της στην παθογένεια του μελανώματος, του ακανθοκυτταρικού καρκινώματος και του βασικοκυτταρικού καρκινώματος.
Η ανασκόπηση υπογραμμίζει τη σημασία της έγκαιρης ανίχνευσης και της ευαισθητοποίησης του κοινού, σημειώνοντας ότι, ενώ ο καρκίνος του δέρματος αποτελεί σημαντική πρόκληση για την υγεία, παραμένει σε μεγάλο βαθμό θεραπεύσιμος όταν εντοπίζεται έγκαιρα. Προτείνονται προληπτικές στρατηγικές, όπως οι τακτικές εξετάσεις του δέρματος, η ηλιοπροστασία και η άμεση ιατρική συμβουλή κατά την παρατήρηση ύποπτων δερματικών αλλαγών, για τον μετριασμό των επιπτώσεων της νόσου.
Αιτίες αιμορραγίας ενός σπίλου
Οι υπερυψωμένοι σπίλοι μπορεί να πιαστούν σε αντικείμενα, όπως κοσμήματα, και να αρχίσουν να αιμορραγούν. Μπορεί επίσης να προκαλέσουν φαγούρα και ένα άτομο μπορεί να σκίσει το δέρμα εάν ξύσει πολύ έντονα. Ένας σπίλος που αιμορραγεί μπορεί να είναι επώδυνος, αλλά συνήθως ένα άτομο μπορεί να περιποιηθεί αυτό το μικρό τραύμα στο σπίτι.
Ωστόσο, εάν ένας σπίλος αιμορραγεί χωρίς προφανή λόγο, το άτομο θα πρέπει να επισκεφθεί έναν γιατρό, ειδικά αν συνοδεύεται και από φαγούρα. Οι αιμορραγούντες σπίλοι ή σπίλοι που μοιάζουν με ανοιχτές πληγές μπορεί μερικές φορές να υποδηλώνουν καρκίνο του δέρματος.
Καρκίνος του δέρματος: Σημάδια
Ένας σπίλος που αιμορραγεί μπορεί επίσης να προκληθεί από καρκίνο του δέρματος. Εάν ο σπίλος είναι καρκινικός, μπορεί να υπάρχουν και άλλα συνοδευτικά συμπτώματα.
Χρησιμοποιήστε το ακρωνύμιο «ABCDE» όταν εξετάζετε σπίλους για να δείτε αν πρέπει να ανησυχήσετε για καρκίνο του δέρματος. Εάν ο σπίλος αιμορραγεί, ελέγξτε αν παρατηρείτε κάποιο από τα εξής άλλα συμπτώματα:
- A – Asymmetry (ασυμμετρία): Η μία πλευρά του σπίλου έχει διαφορετικό σχήμα ή υφή από την αντίθετη πλευρά.
- B – Border (όριο): Ο σπίλος έχει ασαφές όριο, καθιστώντας δύσκολο να διακριθεί πού τελειώνει το δέρμα και πού αρχίζει ο σπίλος.
- C- Colour (χρώμα): Αντί για μία σκιά σκούρου καφέ ή μαύρου, ο σπίλος έχει παραλλαγές χρώματος ή εμφανίζει μη φυσιολογικά χρώματα όπως λευκό ή κόκκινο.
- D – Diameter (διάμετρος): Οι σπίλοι που είναι μικρότεροι από τη γόμα ενός μολυβιού είναι συνήθως καλοήθεις. Οι σπίλοι με διάμετρο μικρότερη από 6 χιλιοστά προκαλούν λιγότερη ανησυχία σε σχέση με μεγαλύτερους σπίλους.
- E – Evolving (εξέλιξη): Το σχήμα του σπίλου αλλάζει ή ένας σπίλος από τους υπόλοιπους μοιάζει διαφορετικός.
Μελάνωμα
Το μελάνωμα είναι ένας τύπος καρκίνου του δέρματος που ξεκινά από τα κύτταρα που παράγουν τη χρωστική ουσία. Περισσότεροι από 9.000 άνθρωποι στις Ηνωμένες Πολιτείες πεθαίνουν κάθε χρόνο από μελάνωμα, καθιστώντας το την πιο θανατηφόρα μορφή καρκίνου του δέρματος. Στην Ελλάδα, διαγιγνώσκονται περίπου 1.500 νέα περιστατικά μελανώματος κάθε χρόνο, που αντιστοιχούν σε περίπου 5% από τα εκτιμώμενα 30.000 ετήσια περιστατικά καρκίνου του δέρματος στη χώρα. Ωστόσο, είναι συνήθως θεραπεύσιμο αν γίνει έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία.
Οι βλάβες από μελάνωμα μπορεί να μοιάζουν με σπίλους ή να αναπτύσσονται από υπάρχοντες σπίλους. Εάν ένας σπίλος αιμορραγεί ή εκκρίνει υγρό, αυτό μπορεί να υποδεικνύει μελάνωμα. Άλλα συμπτώματα μελανώματος περιλαμβάνουν:
- πληγές που δεν επουλώνονται
- αποχρωματισμό ή διόγκωση που επεκτείνεται πέρα από το όριο του σπίλου
- φαγούρα, ευαισθησία ή πόνο σε έναν σπίλο
- αλλαγές στην υφή ενός σπίλου
- θολή όραση, μερική απώλεια όρασης ή σκοτεινές κηλίδες στην ίριδα του ματιού
Καρκίνωμα
Δύο τύποι καρκινώματος μπορεί να προκαλέσουν αιμορραγία σε σπίλο: το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (BCC) και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (SCC). Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος καρκίνου, με περισσότερα από 2 εκατομμύρια άτομα στις Η.Π.Α. να διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο. Αν και τα ακριβή εθνικά στατιστικά στοιχεία για τη συχνότητα εμφάνισης βασικοκυτταρικού καρκινώματος είναι περιορισμένα, εκτιμάται ότι περίπου 30.000 περιστατικά καρκίνου του δέρματος καταγράφονται ετησίως στην Ελλάδα, με το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα να αποτελεί την πλειονότητα αυτών των περιπτώσεων.
Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα είναι ο δεύτερος πιο συχνός τύπος καρκίνου του δέρματος. Μελέτη που πραγματοποιήθηκε στη Θράκη, στη βόρεια Ελλάδα, ανέλυσε 179 περιπτώσεις μ μελανωματικού καρκίνου του δέρματος της κεφαλής και του τραχήλου που υποβλήθηκαν σε χειρουργική θεραπεία μεταξύ 2004 και 2006. Από αυτές, 54 περιπτώσεις (περίπου 30%) ήταν ακανθοκυτταρικά καρκινώματα, ενώ οι υπόλοιπες ήταν βασικοκυτταρικά καρκινώματα. Ένα κοινό σημάδι καρκινώματος είναι ένα αιμορραγικό σημείο στο δέρμα που δεν φαίνεται να επουλώνεται. Άλλα σημάδια περιλαμβάνουν κόκκινες ή σκοτεινές κηλίδες που μπορεί να είναι παχιές, με κρούστα ή να έχουν φολιδωτή υφή.
Πότε να επικοινωνήσετε με γιατρό
Οι άνθρωποι μπορούν να χρησιμοποιούν τα «ABCDE» για να παρακολουθούν νέους ή υπάρχοντες σπίλους. Εάν εμφανιστεί κάποιο από τα προαναφερθέντα σημάδια του ABCDE, είναι σημαντικό να επισκεφθούν γιατρό για επαγγελματική αξιολόγηση.
Μπορεί να είναι πιο δύσκολο για άτομα με σκουρόχρωμο δέρμα να αναγνωρίσουν αν ένας σπίλος είναι ασυνήθιστος. Βοηθάει να αναζητούν σκοτεινά σημεία που αιμορραγούν ή φαίνεται να έχουν μεγαλώσει ή αλλάξει σχήμα. Αλλαγές στην υφή του σπίλου μπορεί επίσης να υποδεικνύουν πιθανό πρόβλημα. Όποιος παρατηρήσει ότι ένας σπίλος έχει αλλάξει εμφάνιση ή υφή θα πρέπει να επισκεφθεί γιατρό για να αποκλειστεί ο καρκίνος του δέρματος.
Πώς να αντιμετωπίσετε έναν σπίλο που αιμορραγεί
Εάν ένας σπίλος αιμορραγεί λόγω τραυματισμού, συνιστάται να απολυμάνετε άμεσα την περιοχή εφαρμόζοντας ένα βαμβάκι εμποτισμένο σε οινόπνευμα και να πιέσετε ελαφρά για να σταματήσει η αιμορραγία. Μπορείτε να καλύψετε το σημείο με επίδεσμο, αποφεύγοντας την άμεση επαφή της κόλλας του επιθέματος με τον σπίλο.
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, οι σπίλοι που αιμορραγούν δεν απαιτούν θεραπεία. Ωστόσο, εάν ένας σπίλος συνεχίζει να αιμορραγεί ή εμφανίζει αλλαγές, είναι απαραίτητη η εκτίμηση από δερματολόγο. Ο ειδικός μπορεί να κρίνει αν χρειάζεται βιοψία για να αποκλειστεί η παρουσία καρκινικών κυττάρων.
Η αφαίρεση ενός ύποπτου ή ενοχλητικού σπίλου πραγματοποιείται συνήθως με απλές επεμβατικές τεχνικές στο ιατρείο, όπως:
- Χειρουργική εκτομή: Ο γιατρός αναισθητοποιεί το σημείο, αφαιρεί τον σπίλο με νυστέρι και στη συνέχεια κλείνει το τραύμα με ράμματα.
- Ξύρισμα (shave excision): Σε μικρότερους σπίλους, ο γιατρός, αφού αναισθητοποιήσει το δέρμα, αφαιρεί το προεξέχον τμήμα με μία λεπτή λεπίδα χωρίς να απαιτείται ράψιμο.
Μετά την αφαίρεση, ο ιστός αποστέλλεται για ιστολογικό έλεγχο. Συνήθως, ο σπίλος δεν επανεμφανίζεται μετά την αφαίρεση. Αν όμως υπάρξει αναγέννηση στο ίδιο σημείο, θα πρέπει να ενημερώσετε άμεσα τον γιατρό σας.
Μπορεί ένα χτύπημα ή τραυματισμός σε μια ελιά (σπίλο) να την μετατρέψει σε καρκίνο;
Όχι, ένα χτύπημα ή τραυματισμός σε μια ελιά (σπίλο) δεν προκαλεί άμεσα καρκίνο, αλλά μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές που απαιτούν προσοχή. Έγκαιρη διάγνωση είναι καθοριστική για την πρόληψη και την αποτελεσματική αντιμετώπιση πιθανών κακοηθειών.
«Η αλλαγή στην κρεατοελιά μου έδειξε το μελάνωμα» – Δείτε τον επικίνδυνο σπίλο στο χέρι της 24χρονης
Ποια είναι η πρόγνωση;
Το National Cancer Institute επισημαίνει ότι πολύ λίγοι κοινοί σπίλοι μετατρέπονται σε μελάνωμα. Και όταν εντοπιστεί νωρίς, το μελάνωμα είναι εξαιρετικά θεραπεύσιμο. Κλείστε ραντεβού με τον γιατρός σας εάν παρατηρήσετε οποιεσδήποτε αλλαγές στους σπίλους σας. Να είστε ενήμεροι για τυχόν παράγοντες κινδύνου στο ιστορικό υγείας σας, όπως η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο, που μπορεί να σας κάνει πιο επιρρεπείς στο μελάνωμα.
Πηγές: MNT, Healthline, ResearchGate