Πολλοί άνθρωποι αισθάνονται άβολα να μιλήσουν για τη χαμηλή τους λίμπιντο στον σύντροφο ή στο γιατρό τους. Είναι ένα κοινό πρόβλημα που επηρεάζει τους ενήλικες παντού, με τις αιτίες να ποικίλλουν σε κάθε περίπτωση.
Αν και μπορεί να παραμένει μέχρι σήμερα ένα δύσκολο προς συζήτηση θέμα, η σεξουαλική υγεία είναι σημαντική και οι παράγοντες που προκαλούν χαμηλή λίμπιντο πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα. Πολλοί επαγγελματίες πρωτοβάθμιας περίθαλψης, ψυχολογίας και γυναικολογίας είναι εκπαιδευμένοι να φροντίζουν και να θεραπεύουν την υποκινητική διαταραχή της σεξουαλικής επιθυμίας (HSDD), δηλαδή την επίμονη ή επαναλαμβανόμενη έλλειψη ή απουσία σεξουαλικών φαντασιώσεων και επιθυμίας για σεξουαλική δραστηριότητα. Συχνά αναφέρεται ως χαμηλή λίμπιντο και μπορεί να προκαλέσει άγχος και προβλήματα στις σχέσεις.
Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί της Mayo Clinic, γεγονός είναι πως δεν υπάρχει κάποιο «μαγικό» χάπι για τη χαμηλή λίμπιντο. Η επιθυμία για σεξ, βασίζεται σε μια σύνθετη αλληλεπίδραση, πολλών πραγμάτων που επηρεάζουν την οικειότητα, συμπεριλαμβανομένης της σωματικής και συναισθηματικής ευεξίας, των εμπειριών, των πεποιθήσεων, του τρόπου ζωής και της κατάστασης της σχέσης. Μια ενδελεχής αξιολόγηση των συμπτωμάτων και των πιθανών αιτιών, μαζί με ένα εξατομικευμένο σχέδιο θεραπείας, μπορεί να ανεβάσουν την σεξουαλική διάθεση ενός ατόμου.
Χαμηλή λίμπιντο στους άνδρες
Μερικές από τις πιο κοινές αιτίες χαμηλής λίμπιντο, στους άνδρες περιλαμβάνουν:
Θέματα υγείας: Το αυξημένο βάρος, ο διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση, οι ενδοκρινικές διαταραχές και η υψηλή χοληστερόλη μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητα διατήρησης της στύσης ή να μειώσουν τις σεξουαλικές ορμές. Αυτές οι καταστάσεις μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε χαμηλή ενέργεια και χαμηλή αυτοεκτίμηση που με τη σειρά τους ίσως προκαλέσουν σημαντική απώλεια της λίμπιντο. Σε πολλές περιπτώσεις, αυτό μπορεί να διορθωθεί μέσω διατροφής, άσκησης και ιατρικής αντιμετώπισης.
Πορνό: Πρόκειται για σημαντικό παράγοντα, για πολλούς άνδρες. Η πορνογραφία διαποτίζει πολλές σχέσεις και μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο οι άνδρες βλέπουν τη σεξουαλικότητα. Για μερικούς, προκαλεί ψευδο-χαμηλή λίμπιντο, δηλαδή όταν ένα άτομο εξακολουθεί να ενδιαφέρεται για το σεξ αλλά όχι με υγιή τρόπο. Αυτό συχνά οδηγεί σε μη ρεαλιστικές προσδοκίες για την εικόνα του σώματος, σύγχυση σχετικά με το τι είναι μια οικεία συνεύρεση και, σε ορισμένες περιπτώσεις, αρνητική σεξουαλική συμπεριφορά. Το διαδίκτυο συνεισφέρει σε μεγάλο βαθμό. Συχνά, οι άνθρωποι που έχουν δεσμευτεί να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους παραπέμπονται σε συμβουλευτική σεξουαλικής εξάρτησης, για να το διαχειριστούν αποτελεσματικά.
Απώλεια συντροφικής οικειότητας: Είναι εκπληκτικό το πόσο αφοσιωμένοι μπορεί να είναι οι άνθρωποι στις δουλειές τους, στις αθλητικές ομάδες ή στις γενικότερες δραστηριότητες και την ίδια στιγμή να αντιμετωπίζουν τις σχέσεις σαν μια δεδομένη, αυτοσυντηρούμενη οντότητα. Αυτή δεν είναι η σωστή προσέγγιση, καθώς οι σχέσεις, η οικειότητα και η σεξουαλική υγεία απαιτούν δουλειά και προσπάθεια. Σε πολλές περιπτώσεις, η έλλειψη συναισθηματικής σύνδεσης μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλή λίμπιντο και στους δύο συντρόφους.
Φάρμακα: Πολλά φάρμακα για το άγχος και την κατάθλιψη μπορούν να μειώσουν τη λίμπιντο στους άνδρες και, σε ορισμένες περιπτώσεις, να καθυστερήσουν τον οργασμό. Ενώ ορισμένοι άνδρες δεν έχουν παρενέργειες, άλλοι μπορεί να αντιμετωπίσουν σημαντικά προβλήματα. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι δεν πρέπει κανείς να σταματά την λήψη οποιουδήποτε φαρμάκου χωρίς πρώτα να συμβουλευθεί τον γιατρό του.
Κατανάλωση αλκοόλ και χρήση ναρκωτικών: Η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να μειώσει τα επίπεδα τεστοστερόνης και να αυξήσει τον κίνδυνο στυτικής δυσλειτουργίας και χαμηλής λίμπιντο. Τα παράνομα ναρκωτικά συχνά αυξάνουν την σεξουαλική ορμή βραχυπρόθεσμα, αλλά έχουν σημαντικές μακροπρόθεσμες αρνητικές επιπτώσεις στη σεξουαλική λειτουργία. Ανάλογα με την ουσία, η χρήση ναρκωτικών μπορεί να προκαλέσει μείωση των επιπέδων τεστοστερόνης και στυτική δυσλειτουργία ή να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος ανταποκρίνεται σε δραστηριότητες που προηγουμένως θεωρούνταν ευχάριστες, όπως το σεξ.
Χαμηλή λίμπιντο στις γυναίκες
Το θέμα της χαμηλής λίμπιντο στις γυναίκες είναι ακόμη πιο περίπλοκο, με τις αιτίες να κυμαίνονται από προηγούμενες αρνητικές και καταχρηστικές εμπειρίες γύρω από το σεξ έως την κούραση και το άγχος. Οι πιο κοινές αιτίες χαμηλής λίμπιντο στις γυναίκες περιλαμβάνουν:
Στρεσογόνοι παράγοντες ζωής και κόπωση: Με τη γέννηση και το μεγάλωμα των παιδιών, πολλές γυναίκες στερούνται όχι μόνο τον ποιοτικό ύπνο για αρκετές εβδομάδες, αλλά και την άσκηση για μήνες, ενώ τρώνε μόνο όταν βρουν ένα επιπλέον δευτερόλεπτο. Δεν είναι περίεργο που λένε ότι αισθάνονται εξαντλημένες και σεξουαλικά νεκρές. Συχνά εκμυστηρεύονται ότι αισθάνονται πως δεν μπορούν να προχωρήσουν σε σεξουαλική συνεύρεσηακόμα και μετά από πολύ καιρό.
Φάρμακα: Η κατάθλιψη και το άγχος οδηγούν σε μειωμένη λίμπιντο. Ωστόσο, τα φάρμακα για τη θεραπεία αυτών των καταστάσεων θα μπορούσαν να την επιδεινώσουν ή ακόμα και να την προκαλέσουν. Αυτός δεν είναι λόγος να σταματήσει κάποιος να παίρνει ένα σημαντικό φάρμακο, αλλά είναι σίγουρα ένα θέμα που πρέπει να συζητήσει με έναν ειδικό σεξουαλικής υγείας.
Αύξηση βάρους: Η αύξηση του βάρους μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλή ενέργεια, αρνητική εικόνα του εαυτού και απώλεια οικειότητας με τον σύντροφο.
Ορμονικές αλλαγές: Τα επίπεδα οιστρογόνων πέφτουν κατά την εμμηνόπαυση και μπορούν να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό τη λίμπιντο. Η κατάσταση αυτή μπορεί να προκαλέσει κολπική ξηρότητα και να οδηγήσει σε επώδυνο ή άβολο σεξ. Αν και δεν είναι τόσο συνηθισμένα, τα ορμονικά αντισυλληπτικά μπορούν επίσης να προκαλέσουν χαμηλότερη λίμπιντο. Σε ορισμένες γυναίκες, προκαλούν κολπικό ερεθισμό που οδηγεί σε μειωμένη προθυμία για έναρξη μιας σεξουαλικής εμπειρίας.
Πόνος κατά τη διάρκεια του σεξ ή δυσπαρευνία: Αν πονάει, γιατί να το κάνεις; Τα καλά νέα είναι ότι ο πόνος κατά τη διάρκεια του σεξ μπορεί να αντιμετωπιστεί. Το πρώτο βήμα είναι να αξιολογηθεί από έναν ειδικό σεξουαλικής υγείας, ο οποίος θα συστήσει ένα σχέδιο θεραπείας, το οποίο θα μπορούσε να περιλαμβάνει παραπομπή σε ειδικό ψυχολόγο ή φυσιοθεραπευτή πυελικού εδάφους.
Προβλήματα στη σχέση: Για πολλές γυναίκες, η συναισθηματική εγγύτητα είναι απαραίτητη για τη σεξουαλική οικειότητα. Προβλήματα στη σχέση, όπως η έλλειψη σύνδεσης, οι ανεπίλυτες συγκρούσεις ή τα ζητήματα εμπιστοσύνης μπορεί να συμβάλλουν σημαντικά στις χαμηλές σεξουαλικές ορμές.
Προηγούμενο τραύμα: Προηγούμενο σωματικό ή συναισθηματικό τραύμα μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι βιώνουν το σεξ και να οδηγήσει σε χαμηλή λίμπιντο. Η σεξουαλική επιθυμία και η διέγερση συχνά «κλειδώνουν» σε άτομα που έχουν υποστεί σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση. Οι γυναίκες που έχουν κακοποιηθεί συχνά αποφεύγουν τη σεξουαλική επαφή επειδή τα νευρωνικά δίκτυα στον εγκέφαλό τους συνδέουν το σεξ με δύναμη, φόβο ή πόνο, συνθήκες που δυσκολεύουν την οικειότητα. Ακόμη και μια προηγούμενη συναινετική, αλλά αρνητική, σεξουαλική εμπειρία μπορεί να μειώσει την επιθυμία μιας γυναίκας για σεξ στο μέλλον.