Το ρύζι είναι ένα φαγητό που συχνά περισσεύει, όμως δεν είναι πάντα ασφαλές να το καταναλώσουμε ξανά. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι αν δεν αποθηκευτεί σωστά, μπορεί να αναπτυχθούν βακτήρια που προκαλούν τροφικές δηλητηριάσεις. Πότε λοιπόν είναι ασφαλές να φάτε το ρύζι που περίσσεψε;
Γρήγορο και πικάντικο rice bowl με τόνο για όταν βαριέστε να μαγειρέψετε
Το ρύζι αν και θρεπτικό είναι ένα ευαίσθητο τρόφιμο
Το ρύζι αποτελεί βασικό τρόφιμο για πάνω από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού και προσφέρει σημαντικά οφέλη για την υγεία, καθώς είναι πηγή μαγνησίου, φωσφόρου, μαγγανίου, σεληνίου, σιδήρου, φολικού οξέος, θειαμίνης και νιασίνης, ενώ διαθέτει χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και φυτικές ίνες, σύμφωνα με το Journal of Nutritional Science and Vitaminology. Η κατανάλωση καστανού ρυζιού ενισχύει την πρόσληψη βιταμινών και ανόργανων συστατικών, επειδή περιέχει επιπλέον βιοενεργές ενώσεις που δεν υπάρχουν στο λευκό ρύζι λόγω της επεξεργασίας. Παρόλο που το λευκό ρύζι είναι πιο δημοφιλές, το καστανό ρύζι συμβάλλει περισσότερο στη διατήρηση της γλυκαιμικής ισορροπίας όταν καταναλώνεται ως μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής.
Το σύνδρομο ζεσταμένου ρυζιού, ή αλλιώς σύνδρομο τηγανητού ρυζιού, είναι ένας τύπος τροφικής δηλητηρίασης που συμβαίνει όταν καταναλώσετε ρύζι που έχει μείνει εκτός ψυγείου για πολύ ώρα μετά το μαγείρεμα. Τα βακτήρια γνωστά ως Bacillus cereus (B. cereus) μπορούν να αναπτυχθούν πάνω στο ρύζι και να παράγουν τοξίνες, που ενδέχεται να προκαλέσουν ναυτία, εμετό ή διάρροια μέσα σε λίγες ώρες από την κατανάλωσή του.
Οι δύο βασικοί τύποι του συνδρόμου ζεσταμένου ρυζιού είναι ο εμετικός (με εμετό) και ο διάρροιας. Και οι δύο προκαλούν γαστρεντερικά συμπτώματα, αλλά επηρεάζουν το σώμα με διαφορετικούς τρόπους και έχουν διαφορετικά χρονικά πλαίσια εμφάνισης των συμπτωμάτων, μετά την κατανάλωση του μολυσμένου φαγητού.
Πώς να μετατρέψετε το ρύζι που περίσσεψε σε ένα πεντανόστιμο γλυκό – Δεν είναι το ρυζόγαλο
Εμετικός τύπος
Ο εμετικός τύπος περιλαμβάνει την τοξίνη cereulide. Προκαλεί ναυτία και εμετό που εμφανίζονται γρήγορα, συνήθως μέσα σε 30 λεπτά έως έξι ώρες μετά την κατανάλωση μαγειρεμένου ρυζιού που έχει μείνει σε θερμοκρασία δωματίου για πολλή ώρα. Αυτός είναι ο πιο συχνός τύπος τροφικής δηλητηρίασης που προκαλείται από αμυλούχα τρόφιμα, ιδιαίτερα το ρύζι.
Τύπος διάρροιας
Ο τύπος διάρροιας περιλαμβάνει εντεροτοξίνες. Αυτός επηρεάζει το κατώτερο τμήμα του πεπτικού συστήματος, όπως το λεπτό έντερο, και τα συμπτώματα εμφανίζονται αργότερα σε σχέση με τον εμετικό τύπο. Προκαλεί κοιλιακές κράμπες και υδαρή διάρροια, συνήθως περίπου 6 έως 15 ώρες μετά την κατανάλωση μολυσμένου φαγητού.
Συμπτώματα
Τα κοινά συμπτώματα του συνδρόμου ζεσταμένου ρυζιού περιλαμβάνουν:
- Κοιλιακές κράμπες
- Πονοκέφαλο
- Ναυτία
- Εμετό
- Υδαρή διάρροια
Αυτά τα συμπτώματα τείνουν να υποχωρούν από μόνα τους μέσα σε 24 ώρες.
Το απλό κόλπο που θα απογειώσει τη γεύση στο ρύζι – Τι να βάλετε αντί για νερό;
Τι προκαλεί το σύνδρομο ζεσταμένου ρυζιού;
Το σύνδρομο προκαλείται όταν καταναλώνετε φαγητό που έχει μολυνθεί με B. cereus. Αυτό το κοινό βακτήριο ζει στο έδαφος, τη σκόνη και σε ωμά τρόφιμα όπως το ρύζι. Το μαγείρεμα συνήθως το σκοτώνει. Ωστόσο, το B. cereus μπορεί να αφήσει πίσω του ανθεκτικά σπόρια που επιβιώνουν της θερμότητας κατά το μαγείρεμα, είτε στον φούρνο μικροκυμάτων, είτε στην κατσαρόλα ή τη συσκευή μαγειρέματος ρυζιού.
Παρά την ονομασία, το σύνδρομο δεν ξεκινά όταν ξαναζεσταίνετε το ρύζι. Ξεκινά μετά το αρχικό μαγείρεμα και την ψύξη. Αν αφήσετε το μαγειρεμένο ρύζι σε θερμοκρασία δωματίου για πάνω από δύο ώρες, τα σπόρια μπορούν να πολλαπλασιαστούν και να παράγουν τοξίνες.
Το Bacillus cereus μπορεί να δημιουργήσει δύο διαφορετικές τοξίνες και η αναθέρμανση δεν τις καταστρέφει. Αυτές οι τοξίνες μπορούν να σας κάνουν να αρρωστήσετε είτε το ρύζι είναι ζεστό, κρύο ή χλιαρό. Ο τύπος της τοξίνης εξαρτάται από το πόση ώρα και σε ποια θερμοκρασία έμεινε το φαγητό εκτός ψυγείου. Η cereulide προκαλεί εμετό, ενώ οι εντεροτοξίνες προκαλούν διάρροια.
Διαβήτης: Μειώστε τον γλυκαιμικό δείκτη σε μακαρόνια, ρύζι και ψωμί έως 50% με το κόλπο του Harvard
Παράγοντες κινδύνου
Έχετε αυξημένο κίνδυνο να αρρωστήσετε από B. cereus αν:
- Έχετε εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
- Αφήνετε μαγειρεμένο ρύζι ή ζυμαρικά σε θερμοκρασία δωματίου για πάνω από δύο ώρες
- Αποθηκεύετε το φαγητό σε μεγάλα δοχεία που αργούν να κρυώσουν
Διάγνωση
Οι γιατροί συνήθως διαγιγνώσκουν το σύνδρομο ζεσταμένου ρυζιού με βάση τα συμπτώματά σας και τι φάγατε πρόσφατα. Αν τα συμπτώματα είναι ήπια και υποχωρήσουν μέσα σε 24 ώρες, πιθανόν να μη χρειαστείτε καμία εξέταση.
Ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει επιπλέον εξετάσεις αν:
- Υπάρχει ανησυχία για ευρύτερη επιδημία ή μόλυνση τροφίμων
- Έχετε πυρετό ή αιματηρή διάρροια
- Τα συμπτώματα διαρκούν πάνω από 24-48 ώρες
- Είστε πολύ μικρής ή μεγάλης ηλικίας ή έχετε εξασθενημένο ανοσοποιητικό
Επειδή τα συμπτώματα μοιάζουν με άλλες τροφικές δηλητηριάσεις, ο γιατρός μπορεί να εξετάσει και πιθανές λοιμώξεις από norovirus, Escherichia coli (E. coli) ή Salmonella.
Πόση ώρα αντέχουν μακαρόνια και ρύζι εκτός ψυγείου – Το κοινό λάθος που μας βάζει σε κίνδυνο
Θεραπείες
Ο στόχος της θεραπείας είναι η ανακούφιση των συμπτωμάτων και η πρόληψη επιπλοκών, όπως η αφυδάτωση. Η φροντίδα στο σπίτι περιλαμβάνει το να:
- Πίνετε άφθονα διαυγή υγρά. Αν έχετε ναυτία ή κάνετε εμετό, δοκιμάστε μικρές γουλιές κάθε λίγα λεπτά.
- Τρώτε απλά φαγητά, όπως κράκερ με αλάτι, μόλις μειωθούν ο εμετός ή η διάρροια
- Ξεκουραστείτε μέχρι να νιώσετε καλύτερα
- Σε σοβαρές περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να συστήσει φάρμακα για τη ναυτία, τον εμετό και τη διάρροια.
Μακροζωία: 5 τροφές που επιλέγει το 90% των αιωνόβιων
Πώς να προλάβετε το σύνδρομο ζεσταμένου ρυζιού
Για να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης του συνδρόμου:
- Μην αφήνετε μαγειρεμένο ρύζι σε θερμοκρασία δωματίου για πάνω από δύο ώρες, ή πάνω από μία ώρα αν η θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι άνω των 32°C⁸
- Κρατήστε τα κρύα τρόφιμα κάτω από 4°C
- Κρατήστε τα ζεστά τρόφιμα πάνω από 60°C
- Βάλτε το ρύζι στο ψυγείο μέσα σε 1-2 ώρες από το μαγείρεμα
- Πετάξτε το ρύζι αν δεν είστε σίγουροι πόση ώρα έχει μείνει έξω
- Μεταφέρετε το ρύζι σε ρηχά δοχεία μετά το μαγείρεμα για να κρυώσει γρήγορα