Φανταστείτε ένα μέλλον όπου η τεχνητή νοημοσύνη εντοπίζει τη νόσο Αλτσχάιμερ, και βοηθά να τη σταματήσουμε τα πρώτα της στάδια. Νέα μελέτη που βασίζεται στη χρήση του AI σε ιατρικές παρεμβάσεις, κατέλειξε πως ένα ένζυμο του εγκεφάλου είναι πιθανός παράγοντας πυροδότησης της νόσου και πρότεινε και τρόπο να τον μπλοκάρουμε.
Η τεχνητή νοημοσύνη καταλήγει ότι η νόσος Αλτσχάιμερ οφείλεται σε συγκεκριμένο ένζυμο και προτείνει αντιμετώπιση
Φανταστείτε ένα μέλλον όπου ένας υπολογιστής δεν εντοπίζει μόνο τη νόσο Αλτσχάιμερ, αλλά βοηθά και στο να σταματήσει η εξέλιξή της. Νέα μελέτη με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης αποκάλυψε έναν κρυφό διακόπτη σε ένα ένζυμο του εγκεφάλου που ονομάζεται PHGDH, υποδεικνύοντας έναν πιθανό παράγοντα πυροδότησης. Με την τεχνητή νοημοσύνη να επιταχύνει επίσης τις διαγνώσεις και την αναζήτηση φαρμάκων, βρισκόμαστε πιο κοντά από ποτέ σε πιο έξυπνη και ταχύτερη φροντίδα για εκατομμύρια ανθρώπους.
Πιο έξυπνη, πιο γρήγορη και πιο προσβάσιμη η υγειονομική περίθαλψη με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης
Σύμφωνα με την εργασία του 2025 με τίτλο «Harnessing artificial intelligence to transform Alzheimer’s disease research», η τεχνητή νοημοσύνη προσφέρει έναν ισχυρό τρόπο για να ξεπεραστούν σημαντικά εμπόδια στην έρευνα για τη νόσο Αλτσχάιμερ — όπως κατακερματισμένα δεδομένα, αργοί χρόνοι ανακάλυψης και κενά μεταξύ εργαστηριακών ευρημάτων και φροντίδας ασθενών — επιτρέποντας ενοποιημένες αναλύσεις και ταχύτερες διαδικασίες. Η τεχνητή νοημοσύνη μετασχηματίζει επίσης την ιατρική γενικότερα, βελτιώνοντας τις διαγνώσεις και επιταχύνοντας τις εξατομικευμένες θεραπείες. Χρησιμοποιείται σε:
- Ιατρική απεικόνιση: Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να διαβάσει ακτινογραφίες, μαγνητικές τομογραφίες και ιστολογικές διαφάνειες με την ίδια ακρίβεια με τους ειδικούς γιατρούς
- Πρόβλεψη ασθενειών: Μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης προβλέπουν πώς θα εξελιχθούν παθήσεις όπως η διαβητική νεφροπάθεια, ώστε οι γιατροί να παρέμβουν νωρίτερα
- Ανακάλυψη φαρμάκων: Η τεχνητή νοημοσύνη σχεδιάζει και δοκιμάζει νέες φαρμακευτικές ουσίες στον υπολογιστή, μειώνοντας μήνες από το αρχικό στάδιο της έρευνας
- Υποστήριξη κλινικών αποφάσεων: Η τεχνητή νοημοσύνη επιταχύνει την ανάλυση εικόνων στην ακτινολογία και καθοδηγεί ακόμη και τις συνεντεύξεις ασθενών με εργαλεία τύπου συνομιλίας
Η τεχνητή νοημοσύνη αποκαλύπτει κρυφό γενετικό διακόπτη στη νόσο Αλτσχάιμερ
Η τεχνητή νοημοσύνη καλύπτει τα πάντα, από εφαρμογές που γράφουν ποίηση μέχρι αλγόριθμους που βρίσκουν κρυμμένα μοτίβα — και τώρα έχει κάνει σημαντική πρόοδο στην έρευνα για τη νόσο Αλτσχάιμερ. Επιστήμονες στο UC San Diego χρησιμοποίησαν την τεχνητή νοημοσύνη για να δείξουν ότι ένα γονίδιο που θεωρούνταν για καιρό δείκτης της νόσου Αλτσχάιμερ μπορεί στην πραγματικότητα να συμβάλλει στην πρόκλησή της. Αυτό αναδεικνύει ένα από τα πιο δύσκολα προβλήματα στην έρευνα της νόσου Αλτσχάιμερ: να διαπιστωθεί ποιες αλλαγές προκαλούνται από τη νόσο και ποιες την προκαλούν.
Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν σε ένα ένζυμο που ονομάζεται φωσφογλυκερική αφυδρογονάση (PHGDH) και στο αντίστοιχο γονίδιό του. Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι τα επίπεδα PHGDH αυξάνονται σε άτομα των οποίων η νόσος Αλτσχάιμερ επιδεινώνεται γρήγορα, αλλά κανείς δεν ήξερε γιατί. Χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη για να δημιουργήσει ένα λεπτομερές τρισδιάστατο μοντέλο του PHGDH, η ομάδα αποκάλυψε μια κρυφή ικανότητα: να ενεργοποιεί ή να απενεργοποιεί άλλα γονίδια.
Ερευνώντας βαθύτερα, διαπίστωσαν ότι το PHGDH παρεμβαίνει σε δύο σημαντικά γονίδια σε κυτταρικούς τύπους υποστήριξης του εγκεφάλου που ονομάζονται αστρογλοιακά κύτταρα, μπλοκάροντας τους φυσικούς μηχανισμούς καθαρισμού και ελέγχου της φλεγμονής του εγκεφάλου. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτό μπορεί να είναι ένας από τους παράγοντες που οδηγεί τον εγκέφαλο στη νόσο Αλτσχάιμερ.
«Απαιτήθηκε πραγματικά η σύγχρονη τεχνητή νοημοσύνη για να διαμορφώσει με απόλυτη ακρίβεια τη τρισδιάστατη δομή και να γίνει αυτή η ανακάλυψη», λέει ο βιομηχανικός Sheng Zhong από το UC San Diego, σύμφωνα με το Science Alert.
Κατευνάζοντας το PHGDH για την προστασία του εγκεφάλου
Στη συνέχεια, η ομάδα αναζήτησε έναν τρόπο να μπλοκάρει μερικώς το PHGDH — αρκετά ώστε να σταματήσει τη βλαβερή λειτουργία εναλλαγής γονιδίων στα αστρογλοιακά κύτταρα, αλλά να του επιτρέψει να συνεχίσει την κανονική του λειτουργία. Εντόπισαν μια ένωση που ονομάζεται NCT-503, η οποία εφαρμόζει τέλεια σε μια «θύλακα» του PHGDH και εμποδίζει την εναλλαγή αυτών των γονιδίων. Σε πειραματικά μοντέλα με ποντίκια με νόσο Αλτσχάιμερ, η θεραπεία με NCT-503 έβαλε «προστατευτικά κιγκλιδώματα» γύρω από το PHGDH και τα ποντίκια παρουσίασαν καλύτερες επιδόσεις σε τεστ μνήμης και άγχους.
«Τώρα υπάρχει ένας θεραπευτικός υποψήφιος με αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα που μπορεί να εξελιχθεί σε κλινικές δοκιμές», λέει ο Zhong. «Μπορεί να υπάρξουν εντελώς νέες κατηγορίες μικρών μορίων που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για μελλοντικές θεραπείες».
Σημαντικό είναι ότι το NCT-503 μπορεί να διασχίσει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, φτάνοντας σε νευρώνες και αστρογλοιακά κύτταρα, και ίσως να μπορεί ακόμη και να λαμβάνεται από το στόμα. Αν και η αποκωδικοποίηση της νόσου Αλτσχάιμερ παραμένει δύσκολη — λόγω παραγόντων όπως το περιβαλλοντικό στρες και η γενετική προδιάθεση — κάθε ανακάλυψη μας φέρνει πιο κοντά σε καλύτερες θεραπείες.
Ποια κοινά φάρμακα αυξάνουν τον κίνδυνο για Αλτσχάιμερ κατά 46% – Τα παίρνει πολύς κόσμος
«Δυστυχώς, οι θεραπευτικές επιλογές για τη νόσο Αλτσχάιμερ είναι πολύ περιορισμένες», λέει ο Zhong. «Και οι αντιδράσεις των ασθενών στη θεραπεία δεν είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακές αυτή τη στιγμή».