Πάρκινσον: Πρωτοποριακό τεστ στο δέρμα μπορεί να εντοπίσει τη νόσο έως και 7 χρόνια πριν εμφανιστεί

Πάρκινσον: Πρωτοποριακό τεστ στο δέρμα μπορεί να εντοπίσει τη νόσο έως και 7 χρόνια πριν εμφανιστεί

Ένα απλό τεστ δέρματος μπορεί να βοηθήσει στην ανίχνευση της νόσου Πάρκινσον έως και επτά χρόνια πριν εμφανιστούν συμπτώματα. Ερευνητές από το University of Manchester ανακάλυψαν ότι τα φυσικά έλαια του δέρματος περιέχουν χημικά ίχνη που λειτουργούν ως πρώιμες ενδείξεις της νόσου.

Πάρκινσον: Ελπίδα για αναστροφή των συμπτωμάτων – Επιστήμονες «ανασταίνουν» εγκεφαλικά κύτταρα

Τεστ δέρματος μπορεί να εντοπίσει τη νόσο Πάρκινσον χρόνια πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα, σύμφωνα με νέα μελέτη

Ένα νέο τεστ δερματικού επιχρίσματος μπορεί να βοηθήσει στην ανίχνευση της νόσου Πάρκινσον έως και επτά χρόνια πριν εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα. Ερευνητές από το University of Manchester ανακάλυψαν ότι το σμήγμα —τα φυσικά έλαια στο ανθρώπινο δέρμα— περιέχει μικροσκοπικά χημικά ίχνη, γνωστά ως πτητικές ουσίες, που λειτουργούν ως πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια της νόσου.

Η μελέτη τους, που δημοσιεύθηκε στο NPJ Parkinson’s Disease, δείχνει ότι αυτές οι ενώσεις θα μπορούσαν να προσφέρουν έναν απλό, μη επεμβατικό τρόπο για την αναγνώριση της νόσου Πάρκινσον στα πρώιμα στάδιά της.

Πρώιμα σημάδια της νόσου

Τα πρώιμα συμπτώματα της νόσου Πάρκινσον συχνά αναπτύσσονται αργά και μπορούν να επηρεάσουν την κίνηση, τον συντονισμό και τις αισθήσεις. Συχνά σημάδια περιλαμβάνουν:

  • Τρόμο (τρέμουλο στα χέρια ή τα πόδια)
  • Μυϊκή δυσκαμψία
  • Βραδυκινησία (αργές κινήσεις)
  • Απώλεια όσφρησης
  • Προβλήματα ισορροπίας ή συντονισμού
  • Μυϊκές κράμπες

Η νόσος Πάρκινσον αναπτύσσεται όταν τα νευρικά κύτταρα στον εγκέφαλο που παράγουν ντοπαμίνη πεθαίνουν, μειώνοντας την ικανότητα του εγκεφάλου να ελέγχει την κίνηση. Ειδικοί πιστεύουν ότι η πάθηση προκαλείται από έναν συνδυασμό γενετικών αλλαγών και περιβαλλοντικών παραγόντων, ενώ ο κίνδυνος αυξάνεται με την ηλικία, με τις περισσότερες διαγνώσεις να γίνονται μετά τα 50.

Παράγοντες κινδύνου και μέθοδοι πρώιμης διάγνωσης για το Πάρκινσον

Η νόσος Πάρκινσον μπορεί να ξεκινήσει χρόνια πριν εμφανιστούν οι πρώτοι τρόμοι ή τα κινητικά προβλήματα. Η γνώση των πρώιμων προειδοποιητικών σημαδιών και των παραγόντων κινδύνου μπορεί να βοηθήσει στην έγκαιρη ανίχνευσή της.

Παράγοντες κινδύνου

  • Γονίδια και σήματα του σώματος: Αλλαγές σε γονίδια όπως LRRK2 ή GBA, υψηλά επίπεδα IGF‑1, χαμηλή CRP και ανώμαλη α‑συνουκλεΐνη στον εγκέφαλο ή το αίμα.
  • Πρώιμα συμπτώματα: Απώλεια όσφρησης, διαταραχή της συμπεριφοράς κατά τον ύπνο REM (RBD), προβλήματα στο στομάχι ή την ουροδόχο κύστη και άλλα ήπια μη κινητικά σημάδια.
  • Τρόπος ζωής και περιβάλλον: Κατανάλωση πολλών υπερεπεξεργασμένων τροφίμων, έλλειψη σωματικής δραστηριότητας ή μακροχρόνια έκθεση σε ορισμένους περιβαλλοντικούς παράγοντες.
  • Αλλαγές στην καθημερινότητα: Διακριτικές αλλαγές στο περπάτημα, τη φωνή, την πληκτρολόγηση ή την κίνηση του χεριού που εμφανίζονται πριν τα εμφανή κινητικά προβλήματα.

Νέα εργαλεία επιτρέπουν τώρα στους γιατρούς και τους ερευνητές να άναγνωρίζουν τη νόσο Πάρκινσον πολύ νωρίτερα από ό,τι πριν. Η πρώιμη ανίχνευση καθιστά δυνατή την παρακολούθηση ατόμων υψηλού κινδύνου και την έναρξη θεραπείας ή αλλαγών στον τρόπο ζωής νωρίτερα.

Σύμφωνα με εργασία του 2025 με τίτλο «Early detection of Parkinson’s disease using a multi area graph convolutional network», οι ερευνητές δημιούργησαν ένα νέο μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης με την ονομασία Ma‑ST‑DGN, το οποίο αναλύει τον τρόπο που περπατούν οι άνθρωποι χρησιμοποιώντας απλές βιντεοσκοπήσεις.

Μελετώντας τις κινήσεις των αρθρώσεων με λεπτομέρεια, το μοντέλο μπόρεσε να εντοπίσει τη νόσο Πάρκινσον με ακρίβεια 88,7%, ξεπερνώντας άλλες μεθόδους παρακολούθησης κίνησης και δείχνοντας δυνατότητες για πρώιμη και μη επεμβατική διάγνωση.

Νόσος Πάρκινσον: Τα 10 πρώιμα συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοήσετε – Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

Μέθοδοι πρώιμης διάγνωσης

  • Τεστ α‑συνουκλεΐνης (SAA): Έλεγχος εγκεφαλονωτιαίου υγρού, αίματος ή ακόμα και δέρματος για ανώμαλες πρωτεΐνες που σχετίζονται με τη νόσο Πάρκινσον.
  • Φορετές συσκευές και αισθητήρες κινητών: Παρακολουθούν μικροσκοπικές αλλαγές στην κίνηση, το περπάτημα και τον τρόμο με ακρίβεια άνω του 90% σε ορισμένες μελέτες.
  • AI και έξυπνοι αλγόριθμοι: Χρησιμοποιούν ιατρικά δεδομένα, φωνή, μοτίβα πληκτρολόγησης και ακόμη και σήματα εγκεφαλικών κυμάτων (EEG) για την εύρεση πρώιμων συμπτωμάτων.
  • Νέοι τύποι δειγμάτων: Το κερί των αυτιών και τα τεστ δέρματος μπορεί να προσφέρουν απλούς τρόπους χαμηλού κόστους για την πρώιμη ανίχνευση της νόσου Πάρκινσον.

Επαναστατικό τεστ με επίχρισμα δέρματος ανιχνεύει το Πάρκινσον πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα

Επιστήμονες από το University of Manchester, σε συνεργασία με το Salford Royal NHS Trust και το Medical University of Innsbruck, χρησιμοποίησαν τη μέθοδο Thermal Desorption‑Gas Chromatography‑Mass Spectrometry (TD‑GC‑MS) για να αναλύσουν επιχρίσματα δέρματος από άτομα με νόσο Πάρκινσον, υγιείς εθελοντές και άτομα με διαταραχή της συμπεριφοράς κατά τον ύπνο REM (iRBD)—ένα γνωστό πρώιμο προειδοποιητικό σημάδι της νόσου.

Η μελέτη αποκάλυψε ότι οι συμμετέχοντες με iRBD είχαν μοναδικά χημικά προφίλ στο σμήγμα τους, διαφορετικά από τα υγιή άτομα, αλλά όχι τόσο έντονα όσο σε άτομα με εγκατεστημένη νόσο Πάρκινσον. Αυτό επιβεβαιώνει ότι «η νόσος Πάρκινσον αφήνει ανιχνεύσιμα ίχνη στο σώμα πολύ πριν εμφανιστούν φυσικά συμπτώματα».

Η Σκωτσέζα Joy Milne, η διάσημη «super smeller» –δηλαδή, με σούπερ όσφρηση– που ενέπνευσε την έρευνα, μπορούσε να ξεχωρίσει τα επιχρίσματα από συμμετέχοντες με iRBD, Πάρκινσον και όσων ήταν υγιείς. Το εντυπωσιακό ήταν πως αναγνώρισε την πρώιμη νόσο σε δύο δείγματα iRBD, και οι δύο αυτοί άνθρωποι διαγνώστηκαν αργότερα κλινικά με νόσο Πάρκινσον.

«Αυτή είναι η πρώτη μελέτη που αποδεικνύει μια μοριακή διαγνωστική μέθοδο για τη νόσο Πάρκινσον στο προδρομικό ή πρώιμο στάδιο. Μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά σε ένα μέλλον όπου ένα απλό, μη επεμβατικό επίχρισμα δέρματος θα μπορούσε να βοηθήσει στην αναγνώριση ατόμων σε κίνδυνο πριν εμφανιστούν συμπτώματα, επιτρέποντας την έγκαιρη παρέμβαση και τη βελτίωση των αποτελεσμάτων», δήλωσε η Βρετανή Perdita Barran, Καθηγήτρια Φασματομετρίας Μάζας στο University of Manchester, σύμφωνα με το Express.

Είναι ένας μη επεμβατικός τρόπος ανίχνευσης και παρακολούθησης της νόσου

Νέα μελέτη με πάνω από 80 συμμετέχοντες—46 με Πάρκινσον, 28 υγιείς και 9 με iRBD—εντόπισε 55 μοναδικούς χημικούς δείκτες στο σμήγμα που ξεχωρίζουν τις ομάδες μεταξύ τους. Τα άτομα με iRBD συχνά εμφάνιζαν ενδιάμεσα επίπεδα, υποδηλώνοντας ότι η νόσος Πάρκινσον μπορεί να ανιχνευθεί στο πρώιμο στάδιό της.

Ο Βρετανός Dr. Drupad Trivedi από το University of Manchester ανέπτυξε ένα μοντέλο χρησιμοποιώντας μακροχρόνια δείγματα σμήγματος που συλλέχθηκαν για τρία χρόνια, δείχνοντας ότι η μέθοδος αυτή μπορεί να παρακολουθεί την εξέλιξη της νόσου και να υποστηρίξει πιο εξατομικευμένες θεραπείες. Το σμήγμα συλλέγεται εύκολα με ένα απλό επίχρισμα από το πρόσωπο ή την πλάτη και, σε αντίθεση με το αίμα, δεν απαιτεί ψυχρή αποθήκευση, καθιστώντας το ιδανικό για τακτικό έλεγχο.

Η έρευνα, εμπνευσμένη από την Joy Milne —την «super smeller» που μπορεί να ανιχνεύσει τη νόσο Πάρκινσον από τη μυρωδιά— χρησιμοποίησε φασματομετρία μάζας για να εντοπίσει διακριτικούς δείκτες και να αναπτύξει ένα μη επεμβατικό τεστ επιχρίσματος. Σε σχετική μελέτη στο Journal of Parkinson’s Disease, εκπαιδευμένοι σκύλοι επιβεβαίωσαν τα ευρήματα εντοπίζοντας με ακρίβεια τη νόσο Πάρκινσον από επιχρίσματα δέρματος.

Τώρα, οι ερευνητές συνεχίζουν να αναπτύσσουν και να βελτιώνουν την εξέταση που βασίζεται στο σμήγμα ώστε να χρησιμοποιηθεί τελικά ως πρακτικό εργαλείο σε πραγματικές κλινικές συνθήκες.

Πρωτοποριακή συσκευή βοηθά ασθενείς με Πάρκινσον και σκλήρυνση κατά πλάκας να περπατήσουν ξανά

«Στόχος μας είναι να αναπτύξουμε ένα αξιόπιστο, μη επεμβατικό τεστ που θα βοηθά τους γιατρούς να ανιχνεύουν νωρίτερα τη νόσο Πάρκινσον, να παρακολουθούν την εξέλιξή της και τελικά να βελτιώνουν τα αποτελέσματα για τους ασθενείς. Ενδιαφερόμαστε επίσης να έρθουμε σε επαφή με άλλα υπεροσμικά άτομα, πιθανούς ‘super smellers’ όπως η Joy, των οποίων η αξιοσημείωτη όσφρηση μπορεί να μας βοηθήσει να επεκτείνουμε το έργο μας για την ανίχνευση και άλλων ασθενειών με πιθανά οσφρητικά ίχνη», δήλωσε ο Dr. Drupad Trivedi, Λέκτορας στις Επιστήμες Αναλυτικών Μετρήσεων στο University of Manchester.

Πηγές: Express, NPJ Parkinson’s disease, The Lancet Neurology, NPJ Parkinson’s disease, NPJ Parkinson’s disease, JMIR Publications, International Parkinson and Movement Disorder Society, Scientific Reports

Ιωάννα Σπίνου

Η Ιωάννα Σπίνου έχει συνεργαστεί με μέσα ποικίλης θεματολογίας, με αποτέλεσμα να αποκτήσει σφαιρική αντίληψη και διεπιστημονικές γνώσεις. Έχει εξειδίκευση σε θέματα μουσικοθεραπείας, καθώς συμμερίζεται το ότι οι κλινικές καλλιτεχνικές παρεμβάσεις βοηθούν στην αντιμετώπιση πολλών παθήσεων, σωματικών και ψυχολογικών. Μελετά εξελίξεις σε νευροεπιστήμη, ψυχοπαθολογία και χρόνιες παθήσεις, ενώ έχει ευαισθησία σε ζητήματα ψυχικής υγείας.

Το άρθρο συνοπτικά

  • Νέα έρευνα δείχνει ότι πρωτοποριακό δερματικό επίχρισμα μπορεί να εντοπίσει την νόσο Πάρκινσον έως και επτά χρόνια πριν την εμφάνιση συμπτωμάτων.
  • Ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα φυσικά έλαια του δέρματος περιέχουν χημικά ίχνη που λειτουργούν ως πρώιμες ενδείξεις της νόσου.
  • Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο NPJ Parkinson’s Disease, ανοίγει νέους δρόμους για την πρώιμη διάγνωση και θεραπεία της νόσου Πάρκινσον.
Scroll to Top