Τα αυξημένα τριγλυκερίδια συχνά περνούν απαρατήρητες, αλλά μπορούν να αυξήσουν σιωπηλά τον κίνδυνο εμφράγματος, εγκεφαλικού επεισοδίου και άλλων σοβαρών προβλημάτων υγείας. Το καλό είναι ότι μια απλή εξέταση αίματος μπορεί να αποκαλύψει τα επίπεδά σας — και μικρές αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να προστατεύσουν την καρδιά, το ήπαρ και το πάγκρεας σας.
Υψηλά τριγλυκερίδια: Γιατί απειλούν περισσότερο τις γυναίκες – Πώς να προστατευθούν
Πώς μπορούν να επηρεάσουν τον οργανισμό τα υψηλά τριγλυκερίδια
Όταν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων είναι πολύ υψηλά, μπορεί να μην υπάρχουν καθόλου συμπτώματα. Είναι ένα «σιωπηλό» πρόβλημα με σοβαρές συνέπειες, όπως η τετραπλάσια αύξηση της πιθανότητας εμφράγματος ή εγκεφαλικού. Μια απλή εξέταση αίματος αρκεί για να ελέγξετε τα επίπεδα τριγλυκεριδίων. Αν είναι πολύ υψηλά, συχνά μπορείτε να τα επαναφέρετε σε φυσιολογικά επίπεδα αλλάζοντας καθημερινές σας συνήθειες. Και αν ήδη γνωρίζετε ότι τα τριγλυκερίδιά σας είναι αυξημένα, οι ενέργειες που θα κάνετε τώρα μπορεί ακόμα και να σας σώσουν τη ζωή.
Επιπλοκές από αυξημένα τριγλυκερίδια
Σύμφωνα με μελέτη του 2023 με τίτλο «Hypertriglyceridemia as a risk factor for complications of acute pancreatitis and the development of a severity prediction model», τα άτομα με υψηλά τριγλυκερίδια είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών όταν εμφάνιζαν οξεία παγκρεατίτιδα. Οι ερευνητές ανέπτυξαν επίσης ένα πρακτικό μοντέλο πρόβλεψης για να βοηθήσουν τους γιατρούς να εντοπίζουν ποιοι ασθενείς διατρέχουν κίνδυνο να εμφανίσουν πιο σοβαρές μορφές της νόσου.
Οι υψηλές τιμές τριγλυκεριδίων σχετίζονται με αρκετά σοβαρά προβλήματα υγείας και πρόσφατες μελέτες δείχνουν τόσο οξείς κινδύνους όσο και μακροπρόθεσμες επιπλοκές.
- Παγκρεατίτιδα: Πολύ υψηλά τριγλυκερίδια μπορούν να προκαλέσουν οξεία παγκρεατίτιδα, με αυξημένο κίνδυνο νέκρωσης του παγκρέατος, οργανικής ανεπάρκειας και θανάτου.
- Επιπλοκές στον διαβήτη: Άτομα με διαβήτη τύπου 2 και υψηλά τριγλυκερίδια έχουν διπλάσιο έως τριπλάσιο κίνδυνο για νεφρική νόσο, βλάβες στα μάτια και νευροπάθεια.
- Καρδιακή ανεπάρκεια και θνησιμότητα: Τόσο πολύ χαμηλά όσο και πολύ υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων αυξάνουν τον κίνδυνο θανάτου — το πιο ασφαλές εύρος είναι μέτριο (1.2–3.0 mmol/L).
- Εγκεφαλικό και αγγειακή νόσος: Τα υψηλά τριγλυκερίδια αυξάνουν ελαφρώς τον κίνδυνο εγκεφαλικού και μπορεί να ευνοούν την εμφάνιση επικίνδυνων ανευρυσμάτων στην αορτή (σύμφωνα με μελέτες σε ζώα).
- Νέες θεραπείες: Φάρμακα όπως το olezarsen μπορούν να μειώσουν τα τριγλυκερίδια έως και κατά 72% και να περιορίσουν τα επεισόδια παγκρεατίτιδας κατά 85%.
Πώς επηρεάζεται το σάκχαρο
Τα υψηλά τριγλυκερίδια μπορεί να είναι ένδειξη ότι αρχίζετε να εμφανίζετε αντίσταση στην ινσουλίνη, πράγμα που σημαίνει ότι το σώμα σας δεν χρησιμοποιεί σωστά την ινσουλίνη (η ορμόνη που ελέγχει το σάκχαρο του αίματος). Όταν η ινσουλίνη δεν λειτουργεί σωστά, η γλυκόζη δεν μπορεί να εισέλθει στα κύτταρα. Αυτό αυξάνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε προ-διαβήτη και, τελικά, σε διαβήτη τύπου 2.
Η ύπαρξη διαβήτη αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης καρδιακής προσβολής και άλλων καρδιακών προβλημάτων, επιπλέον του κινδύνου που προκύπτει από τα υψηλά τριγλυκερίδια. Ο αθεράπευτος διαβήτης είναι σοβαρή απειλή για την υγεία. Για να τον διαχειριστείτε σωστά, ίσως χρειαστεί να παρακολουθείτε το τι τρώτε, να ελέγχετε το σάκχαρο σας, να ασκείστε, να χάσετε τα πιθανά περιττά κιλά, να παίρνετε τα φάρμακά σας όπως σας έχει πει ο γιατρός σας και να μην παραλείπετε τους επανελέγχους.
Πολλοί δεν γνωρίζουν ότι έχουν διαβήτη. Ο γιατρός σας θα πρέπει να ελέγξει αν έχετε διαβήτη και, αν ναι, να σας βοηθήσει να ελέγξετε τόσο τον διαβήτη όσο και τα τριγλυκερίδια σας.
Πώς επηρεάζεται το ήπαρ
Τα αυξημένα τριγλυκερίδια μπορεί να είναι ένδειξη ότι πάσχετε από λιπώδη διήθηση του ήπατος. Οι κακές διατροφικές συνήθειες δεν οδηγούν μόνο σε αυξημένα επίπεδα λίπους στο αίμα (τριγλυκερίδια), αλλά και σε αυξημένη αποθήκευση λίπους σε όλο το σώμα — συμπεριλαμβανομένου του ήπατος. Αυξήσεις στα ηπατικά ένζυμα (όπως ALT και AST) μπορεί να δείχνουν την παρουσία λιπώδους ήπατος. Το λίπος στο συκώτι συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα, αλλά αν δεν αντιστραφεί, μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη βλάβη του ήπατος και κίρρωση.
Πώς επηρεάζεται το πάγκρεας
Αν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων είναι «πολύ υψηλά» — πάνω από 500 mg/dL, τότε είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί φλεγμονή στο πάγκρεας. Η φλεγμονή στο πάγκρεας (μια κατάσταση που οι γιατροί αποκαλούν παγκρεατίτιδα) μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη των ιστών. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν πόνο στην κοιλιά, που μπορεί να είναι έντονος.
Θεραπεία
Αν έχετε υψηλά τριγλυκερίδια, η θεραπεία από τον γιατρό σας θα πρέπει να περιλαμβάνει υγιεινή διατροφή και άσκηση. Η αποφυγή επεξεργασμένων και ζαχαρούχων τροφών είναι άκρως σημαντική — αυτές οι διατροφικές αλλαγές και μόνο μπορούν να έχουν τεράστιο αντίκτυπο στα επίπεδα τριγλυκεριδίων σας. Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να συστήσει τη λήψη συμπληρωμάτων διατροφής με ωμέγα-3 λιπαρά οξέα.
Χοληστερίνη και τριγλυκερίδια: Ποια συμπληρώματα διατροφής τα μειώνουν φυσικά
Μην το παραμελήσετε. Συζητήστε με τον γιατρό σας ή άλλον εξειδικευμένο γιατρό για το τι ακριβώς πρέπει να κάνετε ώστε να ξεκινήσετε έναν υγιεινό τρόπο ζωής — για να μειώσετε τα τριγλυκερίδια σας, να βοηθήσετε στην πρόληψη εμφράγματος ή εγκεφαλικού, να αποφύγετε ή να διαχειριστείτε τον διαβήτη και να μειώσετε τις πιθανότητες εμφάνισης ηπατικής νόσου και παγκρεατίτιδας.
Πηγές: WebMD, Cleveland Clinic, Michigan Medicine, PMC, Nature Communications, BMC Gastroenterology, ScienceDirect, ScienceDirect