Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, οι ωφελούμενοι σε μονάδες ανοικτής φροντίδας αυξήθηκαν κατά 64,1% το 2023, ενώ σε κλειστές καταγράφηκε μείωση. Μειωμένος και ο αριθμός των απασχολούμενων.
Αύξηση 64,1% σημείωσε ο αριθμός των ωφελούμενων σε μονάδες ανοικτής φροντίδας το 2023, ενώ μικρή μείωση παρουσίασε ο αριθμός των ωφελούμενων σε μονάδες κλειστής φροντίδας.
Αυτό προκύπτει από έρευνα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), η οποία διενεργείται κάθε δύο χρόνια και σκοπό έχει την καταγραφή μη οικονομικών στοιχείων των Μονάδων Κοινωνικής Φροντίδας (Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου ΝΠΔΔ) , όπως το προσωπικό που απασχολούν και τον αριθμό των ατόμων που φιλοξενούν ή εξυπηρετούν.
Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας
Όπως αναφέρεται το 2023, στις Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας (ΜΚΦ) περιλαμβάνονταν 12 Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας των Περιφερειών (ΚΚΠΠ), τα οποία συγκροτήθηκαν με τον Ν. 4109/2013. Κάθε ένα από αυτά συνιστά ένα ΝΠΔΔ και αποτελείται από Παραρτήματα, ορισμένα εκ των οποίων διαθέτουν περισσότερες από μια Δομές.
Περιλαμβάνονται, επίσης, 4 ΝΠΔΔ υπό την εποπτεία του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας (10 μονάδες συνολικά), δηλαδή το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ) με 5 Παραρτήματα, το Εθνικό Ίδρυμα Κωφών (ΕΙΚ) με 2 Παραρτήματα, το Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών (ΚΕΑΤ) με 2 Παραρτήματα και το Παπάφειο Κέντρο Παιδικής Μέριμνας Θεσσαλονίκης «Μελιτεύς». Επίσης, συμπεριλαμβάνονται και 9 Δημοτικά ΝΠΔΔ (7 Γηροκομεία και 2 Ορφανοτροφεία) και η Εταιρεία Προστασίας Ανηλίκων με 3 Παραρτήματα που φιλοξενούν ανηλίκους (2 στην Αττική και 1 στην Κρήτη), η οποία τελεί υπό την εποπτεία του Υπουργείου Δικαιοσύνης.
Τα Δημοτικά ΝΠΔΔ και το Παπάφειο προσφέρουν υπηρεσίες παρόμοιες με αυτές των ΚΚΠΠ στις ίδιες ομάδες πληθυσμού (χρονίως πάσχοντες/ΑμεΑ, ηλικιωμένους, ανηλίκους). Τα ΚΕΑΤ και ΕΙΚ παρέχουν υπηρεσίες εκπαίδευσης σε άτομα με ειδικές ανάγκες στο πλαίσιο της αποκατάστασης και επανένταξής τους στην κοινωνία ενώ το ΕΚΚΑ απευθύνεται και σε άλλες ευπαθείς ομάδες (άστεγοι, θύματα βίας και πολλαπλών διακρίσεων, φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού) και παρέχει υπηρεσίες κοινωνικής στήριξης σε άτομα, οικογένειες και πληθυσμιακές ομάδες που περιέρχονται σε κατάσταση έκτακτης ψυχοκοινωνικής ανάγκης.
Ανοικτή φροντίδα: αφορά στη φροντίδα που παρέχεται από τις ΜΚΦ σε άτομα ενήλικα ή ανήλικα που χρήζουν βοηθείας σε συγκεκριμένο χώρο, ο οποίος λειτουργεί συγκεκριμένες ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας, χωρίς διανυκτέρευση, π.χ. υπηρεσία παροχής ολοήμερης φροντίδας παιδιών (στήριξη της οικογένειας μέσω της φιλοξενίας παιδιών), όταν η οικογένεια δεν ανταποκρίνεται με επάρκεια στο γονεϊκό της ρόλο για οικονομικούς ή άλλους λόγους.
Κλειστή φροντίδα: αφορά στη φροντίδα που παρέχεται από τις ΜΚΦ σε άτομα ευπαθών ομάδων, τα οποία διαμένουν μόνιμα ή προσωρινά και διανυκτερεύουν εντός ενός συγκεκριμένου χώρου, όπου καλύπτουν και τις βασικές τους ανάγκες (στέγη, τροφή) κατά πρώτο λόγο, αλλά και τις συναισθηματικές και ψυχοκοινωνικές τους ανάγκες π.χ. παιδοπόλεις, γηροκομεία/ χρόνιων παθήσεων.
Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας, απασχολούμενοι και ωφελούμενοι
Το 2023, τόσο στα ΚΚΠΠ όσο και στις μονάδες των λοιπών ΝΠΔΔ, ο αριθμός των απασχολούμενων και των ωφελούμενων κλειστής φροντίδας μειώθηκε σε σύγκριση με το 2021, ενώ αυξήθηκε ο αριθμός των ωφελούμενων ανοικτής φροντίδας .
Το 2023 σε σύγκριση με το 2021 η μείωση των απασχολούμενων είναι 7,4% στις Μονάδες των ΚΚΠΠ και 13,7% στις Μονάδες των λοιπών ΝΠΔΔ. Η μείωση οφείλεται κυρίως στη μείωση των απασχολούμενων στις Μονάδες Αποθεραπείας & Αποκατάστασης ΑμεΑ των ΚΚΠΠ κατά 24,3% και των λοιπών ΝΠΔΔ κατά 43,4%.
Κατά το 2023 οι ωφελούμενοι κλειστής φροντίδας στις Μονάδες των ΚΚΠΠ ήταν 2.053 έναντι 2.205 το 2021, παρουσιάζοντας μείωση 6,9%. Στις Μονάδες των λοιπών ΝΠΔΔ οι ωφελούμενοι κλειστής φροντίδας ήταν 578 το 2023 έναντι 589 το 2021 σημειώνοντας επίσης μείωση 1,9%.
Κατά το 2023 οι ωφελούμενοι ανοικτής φροντίδας στις Μονάδες των ΚΚΠΠ ήταν 864 έναντι 616 το 2021, παρουσιάζοντας αύξηση 40,3%. Στις Μονάδες των λοιπών ΝΠΔΔ οι ωφελούμενοι ανοικτής φροντίδας ήταν 1.132 έναντι 690 το 2021, σημειώνοντας επίσης αύξηση 64,1%.
Από την ανάλυση των ωφελούμενων ανά φύλο προκύπτει ότι το ποσοστό των ανδρών ήταν υψηλότερο (γυναίκες 49,3%, άνδρες 50,7%). Στις περισσότερες ηλικιακές ομάδες υπερτερούν οι άνδρες και μόνο στην ηλικιακή ομάδα άνω των 80 ετών η πλειοψηφία είναι γυναίκες. Η ηλικιακή ομάδα με τον μεγαλύτερο αριθμό ωφελούμενων είναι αυτή των 13-17 ετών με 1.129 ωφελούμενους. Η χρήση ανοικτής φροντίδας είναι χαμηλότερη σε σχέση με την κλειστή για τις περισσότερες ηλικιακές ομάδες, εκτός από τις ηλικιακές ομάδες 0-5, 13-17 και 45-64 ετών. Η χρήση της κλειστής φροντίδας αυξάνεται σταδιακά με την ηλικία (με εξαίρεση τις ηλικιακές ομάδες 45-64 και 65-79 ετών), με τη μεγαλύτερη αύξηση να παρατηρείται στις ηλικίες άνω των 80 ετών.
Το 2023, στο σύνολο των Μονάδων Κοινωνικής Φροντίδας, η διάρκεια παροχής φροντίδας ήταν 0-5 έτη για το 56,7% των ωφελούμενων. Στο 51,7% αυτών παρέχονταν κλειστή φροντίδα και στο 63,2% ανοικτή. Παρατηρείται ότι, όσο αυξάνει η διάρκεια παροχής φροντίδας, τα ποσοστά των ωφελούμενων μειώνονται καταλήγοντας στο 16,5% για 18 έτη φροντίδας και άνω.
Η Περιφέρεια Αττικής παρουσιάζει τον μεγαλύτερο αριθμό ωφελούμενων και απασχολούμενων στις Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας. Ακολουθούν οι Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας και Κρήτης. Η Περιφέρεια Πελοποννήσου δεν διαθέτει Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας ενώ η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας διαθέτει μόνο μία. Η πολυπληθέστερη κατηγορία απασχολούμενων ανήκει στο Λοιπό Προσωπικό (διοικητικοί, τεχνικοί, προσωπικό σίτισης, φύλαξης κ.λπ.) και ακολουθούν το Ιατρικό-Νοσηλευτικό Προσωπικό και οι Επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων (ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, φυσικοθεραπευτές).