Το να παρατηρείτε ότι τα πόδια σας πρήζονται μπορεί να σας ξαφνιάσει, όμως τις περισσότερες φορές είναι κάτι που περνάει μόνο του. Ωστόσο, κάποιες φορές οι πρησμένοι αστράγαλοι μπορεί να είναι ένδειξη ενός πιο σοβαρού προβλήματος. Ποιες είναι οι συνήθειες αιτίες;
Γιατί κουνάμε τα πόδια μας ασυναίσθητα – Τι μπορεί να δείχνει για την ψυχολογία μας
Τι μπορεί να ευθύνεται για τους πρησμένους αστραγάλους και τα πρησμένα πόδια
Το να παρατηρείτε πρήξιμο στα πόδια ή τους αστραγάλους σας μπορεί να σας ξαφνιάσει, αλλά σε πολλές περιπτώσεις είναι απλώς η αντίδραση του σώματος στην ορθοστασία, το περπάτημα ή ακόμη και στον ζεστό καιρό. Ωστόσο, κάποιες φορές το πρήξιμο μπορεί να είναι ένδειξη κάποιου πιο σοβαρού προβλήματος, επομένως είναι σημαντικό να γνωρίζετε πότε να παρακολουθήσετε τα συμπτώματα και πότε να απευθυνθείτε σε ειδικό.
Εάν τα πόδια και οι αστράγαλοί σας πρήζονται, συνήθως δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, ειδικά μετά από μεγάλες περιόδους ορθοστασίας ή περπατήματος. Ο ιατρικός όρος για αυτό το πρήξιμο είναι «οίδημα» και συμβαίνει όταν συσσωρεύεται περίσσεια υγρού στους ιστούς του σώματος. Τα πρησμένα πόδια και οι αστράγαλοι είναι συνήθως ανώδυνα, αλλά μπορεί να διαρκέσουν για αρκετό χρονικό διάστημα. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να είναι σύμπτωμα κάποιας πιο σοβαρής ιατρικής πάθησης.
Ποιοι είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν πρησμένα πόδια; Άνδρες ή γυναίκες; Είναι κληρονομικό;
Σύμφωνα με μελέτη του 2015 με τίτλο «Prevalence, Classification, and Risk Factors for Postoperative Lower Extremity Lymphedema in Women with Gynecologic Malignancies», περίπου 1 στις 5 γυναίκες εμφάνισε πρήξιμο στα πόδια μετά από χειρουργική επέμβαση για καρκίνο, με τον κίνδυνο να αυξάνεται με την πάροδο των ετών. Η μελέτη έδειξε ότι η αφαίρεση συγκεκριμένων λεμφαδένων και η ύπαρξη κυτταρίτιδας αύξησαν την πιθανότητα αυτού του οιδήματος.
Πιο πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι οι γυναίκες είναι γενικά πιο πιθανό από τους άνδρες να εμφανίσουν πρήξιμο στα πόδια (περιφερικό οίδημα), ιδιαίτερα σε μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες ή κατά τη διάρκεια σωματικής καταπόνησης. Η κληρονομικότητα μπορεί επίσης να παίξει ρόλο σε ορισμένες παθήσεις όπως το λεμφοίδημα και το λιποίδημα.
- Οι γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο: Μελέτες σε ηλικιωμένους δείχνουν ότι το γυναικείο φύλο σχετίζεται με αυξημένο οίδημα.
- Ρυθμίσεις άσκησης/στρες: Το γυναικείο φύλο προβλέπει πρήξιμο σε αθλητές αντοχής.
- Γενετικοί παράγοντες: Το πρωτογενές λεμφοίδημα μπορεί να είναι κληρονομικό.
- Συγκεκριμένη μετάλλαξη: Νέα μετάλλαξη στο γονίδιο HGF συνδέθηκε με οικογενές λεμφοίδημα ποδιών.
- Λιποίδημα: Οικογενής εμφάνιση και συνεχιζόμενες γενετικές μελέτες.
Συνήθεις αιτίες
Τα πόδια και οι αστράγαλοί σας μπορεί να πρηστούν για διάφορους λόγους, όπως:
1. Επιπλοκές στην εγκυμοσύνη
Κάποιο πρήξιμο είναι φυσιολογικό, αλλά το απότομο ή σοβαρό οίδημα μπορεί να είναι ένδειξη προεκλαμψίας (επικίνδυνα υψηλή αρτηριακή πίεση). Καλέστε τον γιατρό σας εάν το πρήξιμο συνοδεύεται από πόνο στην κοιλιά, πονοκεφάλους, ναυτία, εμετούς, διαταραχές όρασης ή μειωμένη ούρηση.
2. Τραυματισμός στο πόδι ή τον αστράγαλο
Ένα διάστρεμμα μπορεί να τεντώσει τους συνδέσμους και να προκαλέσει πρήξιμο. Ξεκούραση, πάγος, επίδεση και ανύψωση μπορεί να βοηθήσουν – επικοινωνήστε με τον γιατρό σας εάν τα συμπτώματα επιμείνουν.
3. Λεμφοίδημα
Αυτή η συσσώρευση λεμφικού υγρού μπορεί να ακολουθήσει την αφαίρεση λεμφαδένων ή την ακτινοθεραπεία σε ασθενείς με καρκίνο. Εάν παρατηρήσετε πρήξιμο μετά τη θεραπεία, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας.
4. Φλεβική ανεπάρκεια
Όταν οι φλέβες στα πόδια δεν καταφέρνουν να επιστρέψουν το αίμα στην καρδιά, μπορεί να εμφανιστεί πρήξιμο. Χρόνιες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσουν αλλαγές στο δέρμα, έλκη ή λοιμώξεις.
5. Λοίμωξη
Το πρήξιμο μπορεί να υποδηλώνει λοίμωξη, ειδικά σε άτομα με διαβήτη ή νευρικές βλάβες στα πόδια. Ελέγχετε καθημερινά για πληγές ή φουσκάλες και ζητήστε ιατρική φροντίδα εάν εμφανιστούν σημάδια μόλυνσης.
Πόνος στο πέλμα και τον αστράγαλο: 5 πιθανές κοινές αιτίες – Πώς να ανακουφιστούμε
6. Βαρύτητα
Το υγρό μπορεί να συσσωρευτεί στα κάτω άκρα λόγω της βαρύτητας, γεγονός που τελικά οδηγεί σε πρήξιμο.
7. Ορμόνες
Οι ορμονικές αλλαγές, όπως αυτές που συμβαίνουν κατά την εγκυμοσύνη, την έμμηνο ρύση ή την εμμηνόπαυση, μπορούν να επιβραδύνουν τη ροή του αίματος στα κάτω άκρα και τα άλλα άκρα. Αυτό μπορεί να προκαλέσει πρήξιμο στους αστραγάλους.
8. Φλεβίτιδα
Αυτός ο τύπος φλεγμονής στις φλέβες μπορεί να κάνει το δέρμα να έχει αίσθηση φαγούρας, να είναι κόκκινο και επώδυνο στην αφή και να προκαλέσει πρήξιμο στα πόδια. Είναι πιο συχνός σε άτομα με κιρσούς.
9. Ζεστός καιρός
Στη ζέστη, τα αιμοφόρα αγγεία του σώματός σας διαστέλλονται, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε πρήξιμο στα πόδια και τους αστραγάλους.
10. Θρόμβος
Οι θρόμβοι στις φλέβες των ποδιών μπορεί να εμποδίσουν τη ροή του αίματος και να προκαλέσουν πρήξιμο. Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (DVT) είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη, καθώς οι θρόμβοι μπορεί να φτάσουν στην καρδιά ή τους πνεύμονες. Εάν το πρήξιμο επηρεάζει το ένα πόδι και συνοδεύεται από πόνο, πυρετό ή αλλαγή στο χρώμα, καλέστε αμέσως τον γιατρό σας.
11. Καρδιακή, ηπατική ή νεφρική νόσος
Μερικές φορές το πρήξιμο μπορεί να υποδηλώνει άλλα προβλήματα:
- Καρδιακή ανεπάρκεια: Πρήξιμο στους αστραγάλους το βράδυ μπορεί να είναι ένδειξη κατακράτησης αλατιού και νερού λόγω ανεπάρκειας της δεξιάς πλευράς της καρδιάς.
- Νεφρική νόσος: Όταν οι νεφροί δεν λειτουργούν σωστά, μπορεί να συσσωρευτεί υγρό στο σώμα.
- Ηπατική νόσος: Τα χαμηλά επίπεδα αλβουμίνης λόγω ηπατικής νόσου επιτρέπουν στο υγρό να διαρρεύσει από τα αιμοφόρα αγγεία στους ιστούς, προκαλώντας πρήξιμο στα πόδια, τους αστραγάλους, την κοιλιά ή το στήθος.
Εάν το πρήξιμο συνοδεύεται από κόπωση, απώλεια όρεξης, αύξηση βάρους, δύσπνοια, πόνο στο στήθος ή πίεση, αναζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια.
12. Παρενέργειες φαρμάκων
Πολλά φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν πρήξιμο στα πόδια και τους αστραγάλους ως παρενέργεια. Αυτά περιλαμβάνουν:
- Ορμόνες όπως οιστρογόνα (που βρίσκονται στα αντισυλληπτικά χάπια και τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης) και τεστοστερόνη
- Αναστολείς διαύλων ασβεστίου, μια κατηγορία φαρμάκων για την πίεση, που περιλαμβάνει:
– αμλοδιπίνη,
– διλτιαζέμη,
– φελoδιπίνη,
– νιφεδιπίνη,
– βεραπαμίλη - Στεροειδή, όπως ανδρογόνα, αναβολικά στεροειδή και κορτικοστεροειδή όπως η πρεδνιζόνη
- Αντικαταθλιπτικά, όπως:
– Τρικυκλικά, π.χ. αμιτριπτυλίνη, δεσιπραμίνη, νορτριπτυλίνη
– Αναστολείς ΜΑΟ, όπως φαινελζίνη και τρανυλκυπρομίνη - Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ)
- Φάρμακα για τον διαβήτη
Αν υποψιάζεστε ότι το πρήξιμο μπορεί να σχετίζεται με φάρμακο που πααίρνετε, μιλήστε με τον γιατρό σας. Αν και τα οφέλη του φαρμάκου μπορεί να ξεπερνούν το ήπιο πρήξιμο, πιο σοβαρό οίδημα ίσως απαιτεί αλλαγή στη δοσολογία ή στο φάρμακο. Μην σταματήσετε να παίρνετε την αγωγή σας αν δεν συμβουλευθείτε τον γιατρό σας.
Θεραπείες για τα πρησμένα πόδια – Τι μπορείτε να κάνετε από το σπίτι
Τα πόδια και οι αστράγαλοί σας μπορεί να πρηστούν ταυτόχρονα. Δείτε μερικές θεραπείες που μπορείτε να κάνετε στο σπίτι:
- Φορέστε κάλτσες συμπίεσης
- Σηκωθείτε και περπατήστε – ειδικά αν κάθεστε για πολλή ώρα
- Ανυψώστε τα πόδια σας όταν κάθεστε
- Ακολουθήστε μια υγιεινή διατροφή με χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο
- Γυμνάζεστε τακτικά
Το σημάδι στους αστραγάλους που δείχνει ότι έχετε υψηλή χοληστερίνη
Πότε να απευθυνθείτε σε ειδικό για το πρήξιμο
Οι περισσότερες περιπτώσεις οιδήματος υποχωρούν από μόνες τους, αλλά κάποιες φορές είναι σημάδι σοβαρής πάθησης.
Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας εάν:
- Το πρήξιμο εμφανιστεί ξαφνικά
- Διαρκεί περισσότερες από μερικές ημέρες
- Εμφανίζεται μόνο στη μία πλευρά
- Προκαλεί βαθούλωμα όταν το πιέζετε (pitting)
- Συνοδεύεται από πόνο
- Υπάρχει και ερυθρότητα
- Υπάρχουν συστηματικά συμπτώματα ή συμπτώματα από άλλα όργανα όπως δύσπνοια ή πυρετός.
Εάν το πρήξιμο συνοδεύεται από δύσπνοια, πόνο στο στήθος ή πίεση στο στήθος, καλέστε αμέσως το 166.
Πηγές: WebMD, PLOS One, BMC Journal of the International Society of Sports Nutrition, PMC, MDPI, MaryAnn Liebert, ScienceDirect