Ένα νέο στέλεχος της γρίπης, γνωστό ως Κ, εξαπλώνεται γρήγορα και οι ειδικοί προειδοποιούν για τα συμπτώματά του, που μοιάζουν με αυτά της κλασικής γρίπης αλλά εμφανίζονται πιο έντονα. Δείτε πώς προστατεύει το εμβόλιο.
Καθώς η περίοδος γρίπης 2025–26 ξεκινά πιο δυναμικά απ’ ό,τι συνήθως, ένα νέο στέλεχος του ιού της γρίπης Α (H3N2), γνωστό ως υποκλάδος Κ, έχει ήδη τραβήξει την προσοχή των ειδικών δημόσιας υγείας. Οι πρώτες εκθέσεις παρακολούθησης από ΗΠΑ, Ευρώπη, Ηνωμένο Βασίλειο και Καναδά δείχνουν μια ασυνήθιστα νωρίς καταγεγραμμένη αύξηση των κρουσμάτων, γεγονός που αφήνει περιθώρια για ανησυχία σχετικά με την ταχύτητα εξάπλωσης και το κατά πόσο «ταιριάζει» το φετινό εμβόλιο στα κυκλοφορούντα στελέχη.
Γρίπη: Συναγερμός για αυξημένη μεταδοτικότητα και βαριά νόσηση
Τι είναι ο υποκλάδος Κ του H3N2;
Ο υποκλάδος Κ δεν αποτελεί νέο τύπο γρίπης, αλλά μια παραλλαγή του ήδη γνωστού H3N2. Οι ιοί γρίπης μεταλλάσσονται διαρκώς, ειδικά στα σημεία των πρωτεϊνών τους που αντιλαμβάνεται το ανοσοποιητικό σύστημα. Οι αλλαγές αυτές τούς βοηθούν σε έναν βαθμό να ξεφεύγουν από την ανοσία που έχει εξασφαλιστεί είτε μέσω προηγούμενης λοίμωξης είτε μέσω του εμβολιασμού.
Το συγκεκριμένο στέλεχος διαθέτει αρκετές νέες μεταλλάξεις στις αντιγονικές του περιοχές, τις θέσεις δηλαδή όπου στοχεύουν τα αντισώματα. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να διαφεύγει κάπως πιο αποτελεσματικά από την ανοσία που δημιουργεί το φετινό εμβόλιο, το οποίο σχεδιάστηκε μήνες πριν, βασισμένο στις τότε μορφές του ιού.
Για τον λόγο αυτό, οι αρχές υγείας εξετάζουν με προσοχή αν το στέλεχος Κ μεταδίδεται πιο εύκολα, αν δίνει συγκριτικό πλεονέκτημα στο να αποφεύγει την ανοσολογική απόκριση και, κατ’ επέκταση, αν μπορεί να κυριαρχήσει φέτος.
ΕΟΔΥ: Νέο στέλεχος γρίπης υπό παρακολούθηση- Συναγερμός για αυξημένη μεταδοτικότητα
Πόσο γρήγορα εξαπλώνεται;
Οι μέχρι τώρα παρατηρήσεις δείχνουν ότι το νέο στέλεχος κινείται ταχύτερα από το συνηθισμένο:
- Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η μεγάλη πλειονότητα των πρόσφατων δειγμάτων H3N2 ανήκει ήδη στον υποκλάδο Κ.
- Πολλές ευρωπαϊκές χώρες καταγράφουν αυξημένες επισκέψεις σε κλινικές και περισσότερες νοσηλείες από ό,τι αναμενόταν για το συγκεκριμένο χρονικό σημείο.
- Στη Βόρεια Αμερική, τα εργαστήρια αναφέρουν πρώιμη ανίχνευση του υποκλάδου με σταθερά ανοδική τάση.
Οι υπηρεσίες δημόσιας υγείας συμφωνούν ότι η φετινή περίοδος γρίπης ξεκινάει αρκετές εβδομάδες νωρίτερα.
Στην εβδομαδιαία αναφορά του ECDC (8–14 Νοεμβρίου 2025), οι ειδικοί σημειώνουν ότι 38 από τους 45 ελεγχθέντες ιούς H3N2 –ποσοστό 86%– προέρχονται από τον υποκλάδο Κ, στοιχείο που δείχνει πως είναι πιθανό να εξελιχθεί στο κυρίαρχο στέλεχος της φετινής σεζόν.
Είναι πιο σοβαρή η γρίπη που προκαλεί;
Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο υποκλάδος Κ προκαλεί πιο επικίνδυνη ή βαριά νόσο σε σχέση με τα προηγούμενα στελέχη του ίδιου ιού. Ωστόσο, ο H3N2 γενικά είναι γνωστός ότι:
- επιβαρύνει περισσότερο τους ηλικιωμένους,
- προκαλεί ισχυρότερη αναπνευστική νόσο συγκριτικά με τον H1N1,
- ασκεί μεγαλύτερη πίεση στα νοσοκομεία όταν κυκλοφορεί εκτεταμένα.
Το σημαντικό στοιχείο στη φετινή περίοδο δεν είναι απαραίτητα η βαρύτητα της νόσου, αλλά ο χρονισμός: η γρίπη εμφανίστηκε πιο νωρίς, σε μια φάση όπου η εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού δεν έχει ακόμη κορυφωθεί.
Αυτό δημιουργεί αυξημένο κίνδυνο για:
- περισσότερα περιστατικά σε ευάλωτες ομάδες,
- μεγαλύτερη διασπορά στα σχολεία και τους χώρους εργασίας,
- αυξημένη πίεση στις δομές υγείας.
Με απλά λόγια, ο ιός δεν έχει γίνει περισσότερο «επιθετικός», αλλά η συγκυρία ενισχύει την πιθανότητα μεγαλύτερης συνολικής επιβάρυνσης.
Ποια συμπτώματα φέρνει το νέο στέλεχος;
Τα συμπτώματα που προκαλεί ο υποκλάδος Κ δεν διαφέρουν ουσιαστικά από όσα γνωρίζουμε για τη γρίπη H3N2. Συνήθως περιλαμβάνουν:
- ξαφνικό υψηλό πυρετό
- ρίγη και ιδρώτα
- έντονο, επίμονο βήχα
- πονόλαιμο και μπούκωμα
- πόνους στους μύες και στις αρθρώσεις
- πονοκέφαλο
- σοβαρή κόπωση
- περιστασιακά γαστρεντερικά συμπτώματα – συχνότερα στα παιδιά
Όσοι εμφανίσουν απότομα τέτοια συμπτώματα, ιδίως άτομα μεγάλης ηλικίας, έγκυες, μικρά παιδιά ή άτομα με υποκείμενες παθήσεις, καλό είναι να αναζητήσουν ιατρική εκτίμηση γρήγορα ώστε να λάβουν κατάλληλη καθοδήγηση.
ΕΛΣΤΑΤ: Έκρηξη λοιμωδών νοσημάτων-Ποια νοσήματα καταγράφουν τα περισσότερα κρούσματα
Τι γνωρίζουμε για την προστασία από το φετινό αντιγριπικό εμβόλιο;
Αν και το φετινό εμβόλιο δεν περιλαμβάνει τις πιο πρόσφατες μεταλλάξεις του υποκλάδου Κ, κάτι φυσικό καθώς η επιλογή των στελεχών γίνεται πολλούς μήνες πριν, τα πρώτα δεδομένα είναι ενθαρρυντικά.
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι το εμβόλιο συνεχίζει να προσφέρει:
- σημαντική προστασία από σοβαρή νόσο,
- ιδιαίτερα καλή αποτελεσματικότητα στα παιδιά,
- μειωμένη, αλλά ακόμα αξιόλογη προστασία για τους ενήλικες.
Ακόμη κι αν η αντιστοιχία με το νέο στέλεχος δεν είναι απόλυτη, η μερική ανοσία που προσφέρει ο εμβολιασμός μειώνει τον κίνδυνο νοσηλείας και σοβαρών επιπλοκών και συμβάλλει στη μείωση της διασποράς στην κοινότητα.
Με δεδομένο ότι η εποχή της γρίπης έχει ξεκινήσει νωρίς, οι ειδικοί συστήνουν να γίνει ο εμβολιασμός το συντομότερο δυνατό, ώστε να υπάρχει επαρκής χρόνος για την ανάπτυξη ανοσίας.