Οι χρόνιες ασθένειες συχνά μοιάζουν αναπόφευκτες, αλλά νέα έρευνα φέρνει ελπίδα. Η μελέτη αποκαλύπτει τρόπους με τους οποίους μπορούμε να επιβραδύνουμε την πρόοδό τους και να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής μας.
Το 50% των ασθενών με χρόνιες παθήσεις δεν τηρούν σωστά την αγωγή τους
Χρόνια ασθένειες – Πώς μπορούμε να τις προλάβουμε;
Η πρόληψη χρόνιων παθήσεων, όπως καρδιαγγειακά νοσήματα, διαβήτης τύπου 2 και ορισμένες μορφές καρκίνου, βασίζεται σε υγιεινές συνήθειες ζωής όπως η ισορροπημένη διατροφή, η τακτική σωματική δραστηριότητα, η αποφυγή καπνίσματος και η διαχείριση του σωματικού βάρους, σύμφωνα με το Frontiers in Public Health
Ένα μεγάλο ποσοστό των πρόωρων καρδιοπαθειών, εγκεφαλικών επεισοδίων και περιστατικών διαβήτη τύπου 2 μπορούν να προληφθούν υιοθετώντας συνήθειες που περιορίζουν τους γνωστούς παράγοντες κινδύνου, όπως η κακή διατροφή, η παχυσαρκία και η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας.
Φανταστείτε τώρα δύο άτομα στα 70 τους. Και οι δύο είναι δραστήριοι, ζουν ανεξάρτητοι και απολαμβάνουν τη ζωή. Όμως, στα επόμενα 15 χρόνια, ο ένας αναπτύσσει δύο ή τρεις χρόνιες ασθένειες, καρδιακή νόσο, διαβήτη, κατάθλιψη, ενώ ο άλλος παραμένει σχετικά υγιής. Τι έκανε τη διαφορά;
Σύμφωνα με νέα έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Nature Aging, η διατροφή μπορεί να είναι ένα βασικό μέρος της απάντησης.
Πώς η διατροφή μπορεί να καθυστερήσει τα χρόνια νοσήματα
Στη μελέτη, η ομάδα από Aging Research Center του Karolinska Institutet της Σουηδίας, παρακολούθησε περισσότερους από 2.400 ηλικιωμένους Σουηδούς για 15 χρόνια.
Διαπίστωσαν ότι τα άτομα που κατανάλωναν σταθερά μια υγιεινή διατροφή ανέπτυσσαν χρόνιες ασθένειες πιο αργά, σε αντίθεση με εκείνους των οποίων η διατροφή θεωρούνταν πιο φλεγμονώδης, δηλαδή, διατροφές πλούσιες σε επεξεργασμένα κρέατα, εξευγενισμένους υδατάνθρακες και ζαχαρούχα ποτά, που είναι γνωστά ότι προάγουν χαμηλού βαθμού χρόνια φλεγμονή στο σώμα.
Αυτό είναι σημαντικό γιατί η ύπαρξη πολλών προβλημάτων υγείας ταυτόχρονα αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τους ηλικιωμένους. Αυξάνει τον κίνδυνο αναπηρίας, νοσηλείας και πρόωρου θανάτου.
Επίσης, επιβαρύνει σημαντικά τα συστήματα υγείας. Αν και είναι γνωστό εδώ και καιρό ότι η διατροφή μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη μεμονωμένων ασθενειών, η μελέτη αυτή δείχνει ότι μπορεί επίσης να επηρεάσει τον συνολικό ρυθμό της βιολογικής γήρανσης.
Οι ερευνητές εξέτασαν τέσσερα γνωστά διατροφικά πρότυπα. Τα τρία από αυτά, η δίαιτα Mind (σχεδιασμένη για την προστασία της υγείας του εγκεφάλου), το Alternative Healthy Eating Index (βασισμένο σε τροφές που συνδέονται με χαμηλότερο κίνδυνο ασθενειών) και η Μεσογειακή διατροφή, συνδέθηκαν με πιο αργή συσσώρευση ασθενειών. Το τέταρτο, μια δίαιτα πλούσια σε φλεγμονώδεις τροφές, συνδέθηκε με ταχύτερη συσσώρευση.
Οι ισχυρότερες συσχετίσεις παρατηρήθηκαν για καρδιαγγειακές και ψυχιατρικές παθήσεις. Έτσι, τα άτομα που έτρωγαν καλύτερα είχαν μικρότερη πιθανότητα να αναπτύξουν ασθένειες όπως καρδιακή ανεπάρκεια, εγκεφαλικό επεισόδιο, κατάθλιψη ή άνοια.
Δεν βρέθηκε, ωστόσο, σαφής σύνδεση ανάμεσα στη διατροφή και τις μυοσκελετικές ασθένειες, όπως η αρθρίτιδα ή η οστεοπόρωση.
Μερικά από τα οφέλη της υγιεινής διατροφής ήταν πιο έντονα στις γυναίκες και στους γηραιότερους συμμετέχοντες: εκείνους ηλικίας 78 ετών και άνω. Αυτό δείχνει ότι ποτέ δεν είναι αργά για αλλαγές. Ακόμη και σε πολύ μεγάλη ηλικία, η διατροφή έχει σημασία.
5 σούπερ τροφές που δίνουν ενέργεια και προστατεύουν από χρόνιες παθήσεις
Γιατί η διατροφή έχει τόση μεγάλη δύναμη;
Ένας λόγος μπορεί να είναι η φλεγμονή. Καθώς οι άνθρωποι γερνούν, πολλοί αναπτύσσουν χρόνια χαμηλού βαθμού φλεγμονή και συνδέεται με ένα ευρύ φάσμα ασθενειών. Οι διατροφές πλούσιες σε λαχανικά, φρούτα, δημητριακά ολικής άλεσης και υγιεινά λιπαρά τείνουν να μειώνουν τη φλεγμονή. Οι διατροφές που είναι πλούσιες σε εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα και ζάχαρη κάνουν το αντίθετο.
Ένας άλλος λόγος είναι ότι οι υγιεινές δίαιτες υποστηρίζουν την ανθεκτικότητα του οργανισμού. Παρέχουν απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που βοηθούν στη διατήρηση της ανοσολογικής λειτουργίας, της μυϊκής μάζας και της γνωστικής υγείας. Με τον καιρό, αυτό μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά στον τρόπο που γερνούν οι άνθρωποι.
Η μελέτη αυτή είναι μία από τις μεγαλύτερες και πιο ολοκληρωμένες του είδους της. Χρησιμοποιήθηκαν επαναλαμβανόμενες αξιολογήσεις διατροφής και παρακολουθήθηκαν περισσότερες από 60 χρόνιες παθήσεις. Επίσης, οι επιστήμονες έλεγξαν τα ευρήματά με διαφορετικές αναλυτικές μεθόδους για να διασφαλιστεί ότι ήταν αξιόπιστα.
Φυσικά, η διατροφή είναι μόνο ένα κομμάτι του παζλ. Η σωματική δραστηριότητα, οι κοινωνικές σχέσεις και η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη παίζουν όλοι σημαντικό ρόλο στη υγιή γήρανση. Ωστόσο, η βελτίωση της ποιότητας της διατροφής είναι ένας σχετικά απλός και προσιτός τρόπος για να βοηθήσει τους ηλικιωμένους να ζήσουν περισσότερα και υγιέστερα χρόνια.
Τι πρέπει να τρώνε οι ηλικιωμένοι;
Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: καταναλώστε άφθονα λαχανικά, φρούτα, όσπρια, ξηρούς καρπούς και δημητριακά ολικής άλεσης. Επιλέξτε υγιεινά λιπαρά όπως το έλαιο κράμβης και τα ψάρια. Περιορίστε το κόκκινο και το επεξεργασμένο κρέας, τα ζαχαρούχα ποτά και τα στερεά λιπαρά.
Αυτά είναι τα δομικά στοιχεία των διατροφών που μελέτησαν οι ερευνητές και έχουν συνδεθεί με πιο αργή γήρανση, καλύτερη υγεία του εγκεφάλου και λιγότερες χρόνιες ασθένειες σε αυτήν και σε άλλες έρευνες.
Η γήρανση είναι αναπόφευκτη. Όμως οι άνθρωποι μπορούν να επηρεάσουν το πώς εξελίσσεται. Τα ευρήματά δείχνουν ότι ακόμη και μικρές αλλαγές στη διατροφή μπορούν να κάνουν ουσιαστική διαφορά στον τρόπο που βιώνουν οι άνθρωποι τα τελευταία χρόνια της ζωής τους, ανεξάρτητα από την ηλικία τους.
Μακροζωία: Θέλετε να ζήσετε 14 χρόνια περισσότερο; Τα 4 βήματα που πρέπει να κάνετε
Οι ερευνητές που συμμετείχαν στη μελέτη:
- Adrián Carballo Casla, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής στην Γηριατρική Επιδημιολογία, Karolinska Institutet
- Amaia Calderón-Larrañaga, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Aging Research Center, Karolinska Institutet
- David Abbad Gomez, Υποψήφιος Διδάκτορας, Department of Epidemiology and Evaluation, Hospital del Mar Research Institute, Βαρκελώνη