Αυτό το δροσιστικό βότανο με την αναζωογονητική γεύση είναι ένα φυσικό καταπραϋντικό που κρύβεται σε κοινή θέα. Μπορεί να σας βοηθήσει να ανακουφιστείτε από δυσφορία στο στομάχι ή να χαλαρώσετε τους ταλαιπωρημένους σας μύες χωρίς καν να το συνειδητοποιείτε. Ποιο είναι;
Ποιο είναι το δροσιστικό βότανο και ποια τα οφέλη του για την υγεία
Αυτό το δροσιστικό βότανο έχει ταξιδέψει για να καταλήξει στα φλιτζάνια, τις κουζίνες και τα ντουλάπια του σπιτιού μας. Κι ενώ οι ιστορικοί ακόμη διαφωνούν για το πόσο παλιά ξεκινά η χρήση της, ένα είναι βέβαιο: το άρωμα και η δράση της αντέχουν στον χρόνο. Σήμερα, όμως, το δίλημμα είναι άλλο: προτιμάτε έλαιο δυόσμου (spearmint) ή μέντας (peppermint); Το πρώτο είναι γλυκό και απαλό, το δεύτερο πιο «πιπεράτο» χάρη στο υψηλό ποσοστό μενθόλης — μιας ουσίας που μπορεί να καταπραΰνει φούσκωμα και μύες. Έτσι, ενώ ο δυόσμος περιέχει έως 0,5% μενθόλη, η μέντα φτάνει το 40–50%, κάτι που εξηγεί και τη χαρακτηριστική της ένταση.
Μενθόλη: Τοπική χρήση και χρήσεις στην οδοντιατρική
Σύμφωνα με δημοσίευση του 2025 με τίτλο «Comparative Evaluation of Different Mint Species Based on Cultivation, Phytochemistry, and Antimicrobial Activity», οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι έλαια πλούσια σε μενθόλη από ορισμένα είδη μέντας εμφάνισαν ισχυρή αντιβακτηριακή δράση απέναντι σε βασικούς παθογόνους μικροοργανισμούς του στόματος όπως οι Streptococcus spp. και Porphyromonas gingivalis.
Άλλες πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η μενθόλη μελετάται τόσο ως συστατικό για ανακούφιση από τον πόνο μέσω τοπικής εφαρμογής όσο και για οδοντιατρικές χρήσεις, με πρώιμα ευρήματα να υποδηλώνουν ότι μπορεί να μειώσει τη δυσφορία και να υποστηρίξει τη στοματική υγιεινή.
Κύρια ευρήματα από πρόσφατες μελέτες:
- Η μενθόλη ενεργοποιεί «δροσερά» μονοπάτια στο δέρμα και μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των σημάτων πόνου
- Μελέτη του 2023 έδειξε ότι η εφαρμογή L-μενθόλης στο δέρμα μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο τα νεύρα επεξεργάζονται τον πόνο, ακόμη κι αν οι άνθρωποι δεν νιώθουν πάντα μεγάλη διαφορά
- Στην οδοντιατρική, το έλαιο μέντας (πλούσιο σε μενθόλη) λειτούργησε καλύτερα από το σπρέι λιδοκαΐνης ως αναισθητικό πριν την ένεση στα παιδιά
- Επιθέματα μενθόλης μείωσαν τον πόνο σε ασθενείς που είχαν τοποθετήσει διαχωριστικά ορθοδοντικής
- Έλαια μέντας που περιέχουν μενθόλη μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση των βακτηρίων που σχετίζονται με την τερηδόνα και την ουλίτιδα
Διατροφική αξία δυόσμου
Μερίδα, 1 φύλλου δυόσμου (0,05g ανά φύλλο):
- Θερμίδες: 0
- Λιπαρά: 0g (0%)
- Κορεσμένα λιπαρά: 0g (0%)
- Τρανς λιπαρά: –
- Χοληστερίνη: 0mg (0%)
- Νάτριο: 0mg (0%)
- Υδατάνθρακες: 0g (0%)
- Καθαροί υδατάνθρακες: 0g
- Φυτικές ίνες: 0g (0%)
- Σάκχαρα: –
- Πρωτεΐνη: 0g
Μέντα: Οφέλη για την υγεία
1. Μπορεί να καταπολεμήσει το φούσκωμα
«Η μέντα βοηθά στη χαλάρωση των μυών στο στομάχι, γεγονός που με τη σειρά του μειώνει τη δυσφορία», εξηγεί η Cassandra Neal, διαιτολόγος του Hartford HealthCare Medical Group, σε σχετική δήλωση, σύμφωνα με το Independent. «Είναι επίσης γνωστό ότι διεγείρει τη ροή της χολής, γεγονός που βοηθά στη διάσπαση των λιπαρών», σημειώνει, προσθέτοντας ότι μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα σε άτομα με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, οξύ παλινδρομικό σύνδρομο ή χρόνιες παθήσεις της χοληδόχου κύστης, ή να αλληλεπιδράσει με συγκεκριμένα φάρμακα.
Ωστόσο, δύο ή τρεις σταγόνες ελαίου μέντας έχουν φανεί ότι καταπραΰνουν τα συμπτώματα του ευερέθιστου εντέρου και βοηθούν στη μείωση των αερίων και της ερυγής (ρεψίματος). «Για ορισμένα άτομα με γαστρεντερική δυσφορία όπως αέρια, φούσκωμα και κράμπες, μερικές φορές η μέντα λειτουργεί πολύ, πολύ καλά», λέει η Cara Marrs, διαιτολόγος-διατροφολόγος στο UCHealth Yampa Valley Medical Center. «Όμως για άλλα άτομα, η μέντα ή άλλα είδη μέντας μπορεί να προκαλέσουν παλινδρόμηση. Δεν υπάρχει κάτι που να λειτουργεί για όλους».
2. Μπορεί να αντιμετωπίσει τον πονοκέφαλο
Η μέντα μπορεί επίσης να βοηθήσει στον μυϊκό πόνο και τους πονοκεφάλους έντασης, λένε οι ειδικοί. Αρκεί να τρίψετε μια σταγόνα ελαίου μέντας στο μέτωπο. «Η δροσιστική αίσθηση της μέντας μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος και στη χαλάρωση των σφιγμένων μυών, κάτι που μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα του πονοκεφάλου», λέει η Neal. Το ίδιο ισχύει και για τους πόνους περιόδου, με λίγη ποσότητα να τρίβεται στην κοιλιά. Ακόμα, μελέτη Ιρανών ερευνητών του 2013 έδειξε ότι το έλαιο μέντας λειτούργησε στην χαλάρωση των μυών των αεραγωγών.
Ποιοι να το αποφεύγουν
Το έλαιο μέντας δεν πρέπει να χρησιμοποιείται αδιάλυτο, καθώς μπορεί να προκαλέσει εξανθήματα ή ερεθισμό στο δέρμα. Ορισμένοι ενδέχεται να έχουν αλλεργία στο έλαιο. Οι έγκυες θα πρέπει να αποφεύγουν τα αιθέρια έλαια, λόγω του κινδύνου πρόκλησης συσπάσεων της μήτρας κατά το πρώτο τρίμηνο, σύμφωνα με το National Capital Poison Center.
Ωστόσο, οι περισσότεροι ενήλικες και παιδιά άνω των 12 ετών μπορούν να λάβουν κάψουλες με έλαιο μέντας και οι περισσότεροι παρουσιάζουν ήπιες παρενέργειες, σύμφωνα με το Εθνικό Σύστημα Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου, NHS. Όσοι θέλουν να αποφύγουν τους πιθανούς κινδύνους του ελαίου, μπορούν να πιουν ένα φλιτζάνι ζεστό τσάι μέντας για παρόμοια αποτελέσματα. Πάντα να συμβουλεύεστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας πριν ξεκινήσετε τη συστηματική κατανάλωση ή χρήση κάποιου αιθέριου ελαίου.
Πηγές: Independent, Eat This Much, Frontiers, MDPI, Journal of Dental Anesthesia and Pain Medicine, Taylor & Francis Online, PMC, PMC