Νέα έρευνα δείχνει πως οι ενώσεις από αυτό το γνωστό δέντρο και αγαπημένο συμπλήρωμα διατροφής μπορούν να ενισχύσουν το κυκλοφορικό, άρα και τις φλέβες. Ποιο είναι το φυσικό συστατικό του μπορεί να προλάβει ακόμα και τους θρόμβους;
Οι τρεις πρώτες καρδιαγγειακές αιτίες θανάτου παγκοσμίως οφείλονται στη θρόμβωση
Τα φύλλα από αυτό το δέντρο πιθανώς αναστρέφουν τη φλεβική ανεπάρκεια και την κακή κυκλοφορία
Οι κιρσοί, που επηρεάζουν έως και το 30% των ενηλίκων, συστρέφονται και διογκώνονται κάτω από το δέρμα όταν το αίμα λιμνάζει αντί να κυκλοφορεί αποτελεσματικά προς την καρδιά. Η παρατεταμένη αργή ροή αίματος μπορεί να ενθαρρύνει τον σχηματισμό θρόμβων, αυξάνοντας τον κίνδυνο σπάνιων αλλά σοβαρών επιπλοκών, εάν φτάσουν στους πνεύμονες ή τον εγκέφαλο.
Οι αρχαίοι Κινέζοι ιατροί χρησιμοποιούσαν το Ginkgo biloba για να φτιάξουν τσάι από τα φύλλα του και να βελτιώσουν τη μνήμη τους. Σήμερα, οι επιστήμονες διερευνούν κατά πόσο το τσάι από αυτό το δέντρο μπορεί να ενισχύει την υγεία των βλεφών στα πόδια και να μειώνει τον κίνδυνο μικρών θρόμβων.
Πώς σχετίζονται οι θρόμβοι με την κακή κυκλοφορία και τους κιρσούς;
Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι οι κιρσοί—που οφείλονται σε παλινδρόμηση των βαλβίδων και χρόνια φλεβική ανεπάρκεια που προκαλεί λιμνάζον αίμα και φλεβική υπέρταση—προδιαθέτουν έντονα τους ασθενείς σε επιφανειακή φλεβική θρόμβωση (SVT) και εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (DVT).
Για παράδειγμα, πάνω από το 80–90% των περιστατικών επιφανειακής φλεβικής θρόμβωσης εμφανίζονται σε κιρσούς, ενώ πρόσφατη μετα-ανάλυση ανέφερε ποσοστό εμφάνισης φλεβικής θρόμβωσης 13% σε ασθενείς με επιφανειακή φλεβική θρόμβωση—6,3% όταν υπήρχαν κιρσοί. Η επιφανειακή φλεβική θρόμβωση μπορεί επίσης να εξελιχθεί σε εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση ή πνευμονική εμβολή σε περίπου 10–13% των περιπτώσεων εντός τριμήνου.
Μεγάλη αναδρομική μελέτη διαπίστωσε ότι η στρατηγική δύο σταδίων για την επιφανειακή φλεβική θρόμβωση σε κιρσούς μείωσε τις μετεγχειρητικές επιπλοκές και βελτίωσε την ανάρρωση σε σύγκριση με την προσέγγιση ενός σταδίου. Επιπλέον, η χρόνια φλεβική ανεπάρκεια, που συχνά ακολουθεί την εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση ή την επίμονη φλεβική υπέρταση, δρα ως ένας φαύλος κύκλος που ενισχύει τον σχηματισμό νέων θρόμβων.
Βασικές στρατηγικές πρόληψης περιλαμβάνουν τη χρήση καλτσών συμπίεσης, φλεβοδραστικών ενώσεων, αλλαγές στον τρόπο ζωής και στοχευμένες επεμβάσεις—σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του 2025 που συστήνουν υπερηχογραφική αξιολόγηση, συμπίεση και επιλεκτική απολίνωση ή αφαίρεση σε ασθενείς με κιρσούς.
Γιατί αποδυναμώνεται η κυκλοφορία
Το αίμα που ανεβαίνει από τα πόδια πρέπει να υπερνικήσει τη βαρύτητα και οι ελαττωματικές βαλβίδες μπορούν να αφήσουν τις φλέβες να διαταθούν και τις βαλβίδες να γίνουν διαρροϊκές. Η παρατεταμένη πίεση διαστέλλει τα τοιχώματα των φλεβών, ενθαρρύνει τη φλεγμονή και επιβραδύνει τη συγκόλληση των αιμοπεταλίων, το πρώτο στάδιο του σχηματισμού θρόμβων.
Η αργή φλεβική επιστροφή δημιουργεί το υπόβαθρο για εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση αλλά και τα συμπτώματα πόνου και παλμών που νιώθουν πολλοί ασθενείς στο τέλος μιας ημέρας ορθοστασίας. Αυτή η επικάλυψη έχει ωθήσει τους ειδικούς να διερευνήσουν φυτικές ενώσεις που ενδέχεται να τονώνουν το φλεβικό τοίχωμα και να περιορίζουν τα αιμοπετάλια.
Μετά την καταγραφή περιστατικών εγκεφαλικών επεισοδίων στο νοσοκομείο Xuanwu στο Πεκίνο, ο νευρολόγος Xiangqian Huang του Capital Medical University ξεκίνησε να μελετά τις επιδράσεις του ginkgo στη «συμπεριφορά» των θρόμβων στον εγκέφαλο—μια εργασία που τώρα πληροφορεί την έρευνα για τις φλέβες στα πόδια.
Φύλλα ginkgo και ροή αίματος
Το εκχύλισμα ginkgo έκανε τα αιμοπετάλια του αίματος λιγότερο κολλώδη όταν διεγέρθηκαν από έναν τύπο χημικής ουσίας, αλλά δεν είχε μεγάλη επίδραση όταν προκλήθηκαν από άλλον τύπο. Ο Dr. Xiangqian Huang και η ομάδα του παρατήρησαν επίσης ότι το αίμα πήρε ελαφρώς περισσότερο χρόνο να πήξει μετά από θεραπεία με το εκχύλισμα.
Το φύλλο περιέχει φυσικές ενώσεις που φαίνεται να αλληλεπιδρούν με ένζυμα υπεύθυνα για τον σχηματισμό θρόμβων. Σε μελέτη του 2025 σε ζώα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το ginkgo μείωσε τις βλάβες στο εσωτερικό των αιμοφόρων αγγείων σε αρουραίους με προβλήματα πήξης και αύξησε ελαφρώς τον χρόνο που χρειαζόταν για να πήξει το αίμα τους.
Η μελέτη του Huang σε πραγματικούς ασθενείς παρακολούθησε 99 άτομα για πέντε ημέρες. Μεταξύ των επιζώντων εγκεφαλικού επεισοδίου που έλαβαν ginkgo μαζί με ασπιρίνη, η συγκόλληση αιμοπεταλίων από αραχιδονικό οξύ μειώθηκε περισσότερο από ό,τι σε συνομηλίκους που έλαβαν μόνο ασπιρίνη, ενώ δεν αυξήθηκε η σοβαρή αιμορραγία.
Ήπιες ρινορραγίες ή αιμορραγίες από τα ούλα εμφανίστηκαν σε τέσσερις από τους τριάντα τρεις ασθενείς που έλαβαν τον συνδυασμό, ένα σημάδι ότι η ενισχυμένη αντιπηκτική δράση αξίζει παρακολούθηση. Δεν σημειώθηκαν σοβαρές αιμορραγίες, κάτι που υποδηλώνει βραχυπρόθεσμη ασφάλεια όταν οι δόσεις παραμένουν χαμηλές.
Ο σχεδιασμός της μελέτης περιέλαβε επίσης συμμετέχοντες με στένωση έσω σφαγίτιδας φλέβας—μια ομάδα με θρόμβους που μοιάζουν με εκείνους στις φλέβες των ποδιών. Σε αυτό το σκέλος, το ginkgo από μόνο του περιόρισε την κολλητικότητα των αιμοπεταλίων εντός 24 ωρών, και η επίδραση διατηρήθηκε έως και την πέμπτη ημέρα.
Ασπιρίνη, ginkgo και θρόμβοι στο αίμα
Ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον αμερικανό Christopher Gardner από το Stanford Department of Medicine εξέτασε τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες του συνδυασμού ασπιρίνης και Ginkgo biloba στη λειτουργία των αιμοπεταλίων μετά από χορήγηση σε ηλικιωμένους για τέσσερις εβδομάδες. Η ανησυχία ήταν ότι τα βότανα μπορεί να εξασθενούν ή να ενισχύουν κοινά φάρμακα.
Ο Gardner και οι συνεργάτες του δεν εντόπισαν επικίνδυνες αιμορραγίες, αλλά εργαστηριακές δοκιμές έδειξαν προσθετική αναστολή των αιμοπεταλίων, κάτι που δείχνει ότι οι συνδυασμοί χαμηλής δόσης θα μπορούσαν να προστατεύουν ασθενείς υψηλού κινδύνου που δεν μπορούν να ανεχθούν ισχυρότερα φαρμακευτικά σκευάσματα.
Οι γιατροί, ωστόσο, θα πρέπει να προσαρμόζουν τη θεραπεία γύρω από επεμβάσεις ή όταν προστίθενται άλλα αντιπηκτικά. Επειδή το φύλλο στοχεύει μονοπάτια του αραχιδονικού οξέος που ήδη επηρεάζει η ασπιρίνη, ο συνδυασμός έχει φαρμακολογική λογική. Ωστόσο, όσοι παίρνουν μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη θα πρέπει να συζητούν τον χρόνο και τη δοσολογία για να αποφύγουν πιθανές επιπλοκές.
Ανάλαφρα πόδια
Οι φλέβες δεν είναι το μόνο σημείο όπου τα ενδοθηλιακά κύτταρα αποκολλώνται υπό πίεση. Σε επιστημονικό άρθρο, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μια κάψουλα που συνδύαζε ginkgo, troxerutin και heptaminol μείωσε τον αριθμό των κυκλοφορούντων ενδοθηλιακών κυττάρων κατά 14,5% σε ασθενείς με χρόνιους κιρσούς – το εικονικό φάρμακο πέτυχε μόνο 8,4%.
Τα ενδοθηλιακά κύτταρα είναι πρώιμοι δείκτες φλεβικής βλάβης, οπότε η μείωσή τους δείχνει πραγματική δομική επούλωση. Οι συμμετέχοντες ανέφεραν επίσης μείωση στο πρήξιμο των αστραγάλων και τις κράμπες τη νύχτα – οφέλη που επιβεβαιώθηκαν από μεταγενέστερες ρωσικές και ιταλικές μελέτες που κατέγραψαν τη μείωση της περιφέρειας των ποδιών.
Θρόμβωση: Ποια είναι τα συμπτώματα και πώς να την προλάβετε – Σε ποια σημεία εμφανίζεται ο θρόμβος
Η σύγχρονη φλεβολογία εξακολουθεί να βασίζεται σε κάλτσες συμπίεσης και σε λέιζερ, αλλά πολλοί πάσχοντες ζητούν πιο ήπια πρώτα βήματα. Μια σταθερή φόρμουλα ginkgo, που έχει ήδη εγκριθεί για αγγειακές διαταραχές σε ορισμένες χώρες της Ευρώπης, μπορεί να αποτελέσει μια ενδιάμεση λύση ανάμεσα στις αλλαγές τρόπου ζωής και τις επεμβάσεις.