Το φρούτο πετιμέζι είναι ένας μοναδικός καρπός από τις περιοχές των Άνδεων στη Νότια Αμερική, γνωστό για τη γλυκιά γεύση και την κρεμώδη υφή του. Ποιο είναι και ποια τα οφέλη του για την υγεία;
Ποιο είναι το φρούτο πετιμέζι και ποια τα οφέλη του για την υγεία
Το φρούτο πετιμέζι είναι ένας καρπός που ευδοκιμεί στις περιοχές των Άνδεων στη Νότια Αμερική, και ιδιαίτερα στη Χιλή, το Περού και το Εκουαδόρ. Είναι γνωστό ως «ο χρυσός των Ίνκας», καθώς έχει σκληρό, πράσινο εξωτερικό κέλυφος και μαλακή, κίτρινη σάρκα με ξηρή υφή, προσφέροντας μια μοναδική γλυκιά γεύση που συχνά συγκρίνεται με γλυκοπατάτα και καραμέλα βουτύρου.
Παραδοσιακά θεωρείται ότι έχει θεραπευτικές ιδιότητες γι’ αυτό και είναι βασικό τρόφιμο για αιώνες. Διατίθεται πλέον ευρέως και σε μορφή σκόνης ως συμπλήρωμα διατροφής, και εκτιμάται τόσο για τα πιθανά οφέλη του στην υγεία όσο και ως φυσικό υποκατάστατο της ζάχαρης, λόγω του χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη του.
Πώς χρησιμοποιείται
Είναι ευρέως αγαπητό τοπικές κουζίνες των Άνδεων και είναι πιο γνωστό για τη χρήση του σε επιδόρπια, ροφήματα και γλυκίσματα.
- Στο Περού, είναι η πιο δημοφιλής γεύση παγωτού μετά τη σοκολάτα και τη βανίλια, ενώ προστίθεται συχνά σε ροφήματα και χυμούς.
- Στη Χιλή, αποτελεί βασικό συστατικό σε παραδοσιακά γλυκά όπως τιραμισού, τούρτες με μαρέγκα, κρέμες, καθώς και σε σάλτσες, πίτες και αρτοσκευάσματα.
- Πέρα από τα κλασικά γλυκίσματα, η σκόνη του χρησιμοποιείται επίσης ως φυσικό γλυκαντικό σε smoothies, γιαούρτι, βρώμη και μπάρες, αποκτώντας όλο και μεγαλύτερη δημοτικότητα και εκτός Νότιας Αμερικής.
Ως συμπλήρωμα διατροφής
Σύμφωνα με εργασία του 2025 με τίτλο «A Comprehensive Analysis of the Nutritional Value, Antioxidant Potential and Fatty Acid Composition of Lucuma Fruit, Grown in the High‑Altitude Valleys of Bolivia», το φρούτο λούκουμα είναι πλούσιο σε υδατάνθρακες (41,7 %), φυτικές ίνες (2,4 %) και πρωτεΐνη (6,9 %), και περιέχει ισχυρά αντιοξειδωτικά όπως πολυφαινόλες, φλαβονοειδή και καροτενοειδή. Διαθέτει επίσης υγιεινό προφίλ λιπαρών, με χαμηλό λόγο ωμέγα-6 προς ωμέγα-3 (0,21), γεγονός που υποδηλώνει ότι θα μπορούσε να είναι ευεργετικό για την υγεία.
Λούκουμα: Οφέλη για την υγεία
Ακολουθούν 6 οφέλη της σκόνης λούκουμα.
1. Είναι πιο θρεπτικό από τα περισσότερα γλυκαντικά
Το λούκουμα μπορεί να καταναλωθεί ωμό, αλλά πιο συχνά διατίθεται σε αποξηραμένη, μορφή σκόνης που χρησιμοποιείται ως φυσικό γλυκαντικό.
Μία κουταλιά της σούπας (8 γραμμάρια) σκόνης λούκουμα παρέχει:
- Θερμίδες: 30
- Πρωτεΐνη: 1 γραμμάριο
- Λιπαρά: 0 γραμμάρια
- Υδατάνθρακες: 6 γραμμάρια
- Σάκχαρα: 3 γραμμάρια
- Φυτικές ίνες: 2 γραμμάρια
Το λούκουμα περιέχει λιγότερη ζάχαρη αλλά περισσότερα θρεπτικά συστατικά από τη λευκή ζάχαρη. Η σκόνη λούκουμα παρέχει επίσης σχετικά καλή ποσότητα διαλυτών και αδιάλυτων φυτικών ινών — σε αντίθεση με τα περισσότερα συνηθισμένα γλυκαντικά, όπως η λευκή ζάχαρη. Οι αδιάλυτες ίνες προσθέτουν όγκο στα κόπρανα και προλαμβάνουν τη δυσκοιλιότητα βοηθώντας την ομαλή διέλευση της τροφής από το έντερο.
Οι διαλυτές ίνες θρέφουν τα ευεργετικά βακτήρια του εντέρου, τα οποία με τη σειρά τους παράγουν λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας (SCFAs), όπως οξικό, προπιονικό και βουτυρικό οξύ. Αυτά με τη σειρά τους χρησιμοποιούνται ως τροφή από τα κύτταρα του εντέρου, διατηρώντας τα υγιή. Αυτά τα λιπαρά βραχείας αλυσίδας προστατεύουν επίσης από τη φλεγμονή και βελτιώνουν συμπτώματα εντερικών διαταραχών, συμπεριλαμβανομένου του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου (IBS), της νόσου του Κρον και της ελκώδους κολίτιδας.
Μία κουταλιά της σούπας (8 γραμμάρια) σκόνης λούκουμα παρέχει επίσης μικρές ποσότητες ασβεστίου, σιδήρου, καλίου, νιασίνης και βιταμίνης C — αν και αυτές οι ποσότητες γενικά καλύπτουν λιγότερο από το 1 % της ημερήσιας συνιστώμενης πρόσληψης. Παρ’ όλα αυτά, παραμένει πιο θρεπτικό από άλλα δημοφιλή γλυκαντικά.
Το Νο1 φρούτο για καλύτερο μικροβίωμα του εντέρου
2. Περιέχει ποικιλία αντιοξειδωτικών
Το λούκουμα περιέχει ποικιλία αντιοξειδωτικών — ισχυρών ενώσεων που βοηθούν στην προστασία των κυττάρων από βλάβες που προκαλούνται από πολύ δραστικά μόρια που ονομάζονται ελεύθερες ρίζες. Η κατανάλωση διατροφής πλούσιας σε αντιοξειδωτικά μπορεί να βοηθήσει στην προστασία από παθήσεις όπως οι καρδιακές νόσοι και ορισμένοι τύποι καρκίνου.
Για παράδειγμα, έρευνα δείχνει ότι το λούκουμα είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε πολυφαινόλες και καροτενοειδή — δύο ομάδες αντιοξειδωτικών που είναι γνωστές για τις αντιφλεγμονώδεις, αντικαρκινικές και καρδιοπροστατευτικές τους ιδιότητες. Είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε ξανθοφύλλες — ομάδα καροτενοειδών που είναι υπεύθυνα για το κίτρινο χρώμα του λούκουμα και θεωρείται ότι προάγουν την υγεία των ματιών και την καλή όραση.
Το λούκουμα είναι επίσης πλούσιο σε βιταμίνη C — ένα θρεπτικό συστατικό με αντιοξειδωτικές ιδιότητες που παίζει πολλούς σημαντικούς ρόλους στο σώμα, όπως η υποστήριξη της όρασης, ενός ισχυρού ανοσοποιητικού και της υγείας της καρδιάς.
Επιπλέον, οι πολυφαινόλες στο λούκουμα θεωρείται ότι προσφέρουν ισχυρή προστασία έναντι χρόνιων παθήσεων όπως ο διαβήτης και η καρδιοπάθεια. Ωστόσο, η έρευνα σχετικά με τους συγκεκριμένους τύπους αντιοξειδωτικών που περιέχει το λούκουμα είναι περιορισμένη, και απαιτούνται περισσότερες μελέτες για να κατανοηθεί πλήρως η πιθανή αντιοξειδωτική δράση του φρούτου.
3. Ελέγχει το σάκχαρο στο αίμα
Παρά την υψηλή περιεκτικότητά του σε υδατάνθρακες, το λούκουμα μπορεί να προσφέρει κάποια προστασία έναντι του διαβήτη τύπου 2. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι οι περισσότεροι από τους υδατάνθρακες του είναι σύνθετοι. Οι υδατάνθρακες χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:
- Σάκχαρο – Πρόκειται για υδατάνθρακες βραχείας αλυσίδας που βρίσκονται σε πολλές τροφές. Παραδείγματα είναι η γλυκόζη, η φρουκτόζη και η λακτόζη. Αυτά πέπτονται γρήγορα και μπορούν να προκαλέσουν απότομες αυξήσεις στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
- Άμυλο – Μακρές αλυσίδες σακχάρων που διασπώνται στο έντερο σε σάκχαρα. Πέπτονται πιο αργά και είναι λιγότερο πιθανό να προκαλέσουν απότομες αυξήσεις σακχάρου.
- Ίνες – Μη πέψιμοι υδατάνθρακες που διασπώνται και χρησιμοποιούνται ως τροφή από τα ευεργετικά βακτήρια του εντέρου. Συμβάλλουν στη σταθεροποίηση του σακχάρου στο αίμα.
Τα σάκχαρα θεωρούνται απλοί υδατάνθρακες, ενώ τα άμυλα και οι ίνες είναι σύνθετοι. Οι σύνθετοι υδατάνθρακες, όπως αυτοί που περιέχει το λούκουμα, έχουν αποδειχθεί ότι προάγουν υγιή επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Επιπλέον, οι διαλυτές ίνες στο λούκουμα μπορεί να προστατεύουν από τον διαβήτη βελτιώνοντας την ευαισθησία στην ινσουλίνη και προλαμβάνοντας τα «σκαμπανεβάσματα» του σακχάρου μετά από γεύμα ή σνακ.
Εργαστηριακές μελέτες δείχνουν επίσης ότι οι μηχανισμοί μείωσης του σακχάρου που έχει το λούκουμα είναι συγκρίσιμοι με εκείνους ορισμένων αντιδιαβητικών φαρμάκων. Συγκεκριμένα, παρεμποδίζει τη δράση του ενζύμου α-γλυκοσιδάση, το οποίο είναι υπεύθυνο για τη διάσπαση των σύνθετων υδατανθράκων σε απλά σάκχαρα που αυξάνουν το σάκχαρο του αίματος.
Το λούκουμα συχνά αναφέρεται ότι έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη (GI), που σημαίνει ότι ανεβάζει το σάκχαρο στο αίμα σε πολύ μικρότερο βαθμό σε σύγκριση με άλλα γλυκαντικά όπως η καθαρή ζάχαρη.
Αν ισχύει, αυτό αποτελεί έναν ακόμη λόγο που το λούκουμα μπορεί να βοηθά στον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα. Ωστόσο, καμία μελέτη δεν έχει επιβεβαιώσει τον χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη του λούκουμα. Όπως με όλα τα γλυκαντικά, είναι προτιμότερο να καταναλώνεται με μέτρο. Συνολικά, απαιτείται περισσότερη έρευνα για τα πιθανά ευεργετικά αποτελέσματα του λούκουμα στον έλεγχο του σακχάρου.
4. Προάγει την υγεία της καρδιάς
Το λούκουμα μπορεί να προσφέρει κάποια προστασία έναντι των καρδιακών παθήσεων, πιθανόν λόγω της περιεκτικότητάς του σε πολυφαινόλες. Οι πολυφαινόλες είναι ευεργετικές φυτικές ενώσεις που θεωρείται ότι προστατεύουν από την υψηλή αρτηριακή πίεση και τις καρδιοπάθειες. Εργαστηριακή μελέτη έδειξε ότι το λούκουμα μπορεί να αναστείλει τη δράση του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης (ACE), που συμμετέχει στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
Μέσω αυτής της δράσης, το λούκουμα μπορεί να συμβάλει στη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Αν και τα αρχικά αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, η έρευνα είναι περιορισμένη και χρειάζονται περισσότερες μελέτες για να επιβεβαιωθούν αυτά τα καρδιοπροστατευτικά οφέλη στον άνθρωπο.
5. Χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο της ζάχαρης
Η σκόνη λούκουμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως υποκατάστατο της ζάχαρης σε πίτες, κέικ και άλλα γλυκά ή αρτοσκευάσματα. Η υφή του λούκουμα είναι παρόμοια με εκείνη της κρυσταλλικής ζάχαρης, αλλά η γεύση του μοιάζει περισσότερο με καστανή ζάχαρη. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αναλογία 1:2 σε όγκο για να αντικαταστήσετε την καστανή ζάχαρη με λούκουμα. Για παράδειγμα, χρησιμοποιήστε 1 φλιτζάνι (120 γραμμάρια) σκόνης λούκουμα αντί για 1/2 φλιτζάνι (200 γραμμάρια) καστανής ζάχαρης.
Ωστόσο, ίσως χρειαστεί να πειραματιστείτε, καθώς δεν λειτουργεί εξίσου καλά σε όλες τις συνταγές. Το λούκουμα είναι επίσης δημοφιλές ως αρωματικό συστατικό σε πιάτα όπως παγωτά και άλλα επιδόρπια. Επιπλέον, μπορεί να προστεθεί σε γιαούρτι, βρώμη, smoothies και σπιτικά φυτικά γάλατα, προσφέροντας μια φυσική γλυκύτητα που αρέσει τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά.
6. Είναι εύκολο να προστεθεί στη διατροφή
Ο φρέσκος καρπός λούκουμα μπορεί να είναι δύσκολο να βρεθεί, αλλά η σκόνη λούκουμα είναι ευρέως διαθέσιμη, τόσο στο διαδίκτυο όσο και σε καταστήματα με είδη υγιεινής διατροφής. Μπορείτε εύκολα να δοκιμάσετε σκόνη λούκουμα πασπαλίζοντας λίγη πάνω σε μούσλι, βρώμη ή δημητριακά.
Το φρούτο του βασιλιά Βαραββά που ρίχνει τη χοληστερίνη, βοηθάει στην πέψη και είναι αντικαρκινικό
Εναλλακτικά, προσθέστε τη σε smoothies ή χρησιμοποιήστε την αντί για ζάχαρη σε συνταγές για επιδόρπια ή αρτοσκευάσματα. Αν και το λούκουμα μπορεί να ενταχθεί στη διατροφή με πολλούς τρόπους, λάβετε υπόψη ότι η έρευνα σχετικά με αυτό το συμπλήρωμα είναι περιορισμένη και οι πιθανές παρενέργειές του παραμένουν άγνωστες.