Μερικά από τα πιο συνηθισμένα ροφήματα που πολλοί απολαμβάνουν καθημερινά μπορεί να κρύβουν συστατικά που βλάπτουν τον οργανισμό με την πάροδο του χρόνου. Πρόσφατες προειδοποιήσεις τονίζουν ότι ορισμένα δημοφιλή ποτά μπορεί να περιέχουν ουσίες που σχετίζονται με τον καρκίνο, τη βλάβη των νεύρων και άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας. Τι συμβουλεύει ειδικός;
Αυστηρή προειδοποίηση: Γιατί τα παιδιά δεν πρέπει να καταναλώνουν γρανίτες;
Τρία κοινά ροφήματα που μπορεί να προκαλούν τοξικότητα και να βλάπτουν την υγεία
Ειδικός εξέδωσε σοβαρή προειδοποίηση για τρία τοξικά ποτά στους λάτρεις του καφέ, του τσαγιού και των αθλητικών ποτών, επισημαίνοντας κρυφές τοξίνες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου και να βλάψουν το νευρικό σύστημα.
Η Dr. Alessia Roehnelt, ενδοκρινολόγος από το New Jersey, εξήγησε ότι ο καφές που συσκευάζετε σε πλαστικές κάψουλες μιας χρήσης μπορεί να απελευθερώνει μικροπλαστικά που διαταράσσουν τις ορμόνες, ότι τα αθλητικά ποτά συχνά περιέχουν τεχνητές χρωστικές που συνδέονται με τον καρκίνο και ότι ο καφές χωρίς καφεΐνη ή το τσάι μπορεί να φέρει επικίνδυνα χημικά υπολείμματα από τη διαδικασία αποκαφεΐνωσης.
Οι ανησυχίες αυτές είναι σημαντικές, δεδομένου ότι οι περισσότεροι ενήλικες στην Ελλάδα καταναλώνουν καφέ ή τσάι καθημερινά και χιλιάδες πίνουν τακτικά αθλητικά και ενεργειακά ποτά. Η Dr. Roehnelt έχει εντοπίσει τρία δημοφιλή ροφήματα που μπορεί να προκαλέσουν μακροχρόνια βλάβη στον οργανισμό.
Πού είναι πιο συγκεντρωμένα τα μικροπλαστικά; Σε ποια ροφήματα; Υπάρχουν και στον καφέ;
Σύμφωνα με μελέτη του 2024 με τίτλο «Microplastics contamination in food products: Occurrence, analytical techniques and potential impacts on human health», μικροσκοπικά πλαστικά σωματίδια, γνωστά ως μικροπλαστικά, έχουν βρεθεί σε πολλές καθημερινές τροφές όπως το πόσιμο νερό, τα αναψυκτικά, τα θαλασσινά, τα φρούτα και τα λαχανικά, το αλάτι, τη ζάχαρη και το μέλι.
Η μελέτη προειδοποιεί ότι αυτά τα σωματίδια μπορούν να βλάψουν την υγεία προκαλώντας προβλήματα όπως φλεγμονή, στρες στα κύτταρα, αλλαγές στο ανοσοποιητικό σύστημα, διαταραχές ορμονών και μεταβολισμού, βλάβη στα νεύρα, ανισορροπία στη μικροχλωρίδα του εντέρου και επιπτώσεις στην αναπαραγωγή.
Άλλες πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι τα μικροπλαστικά βρίσκονται σε πολλά ροφήματα και ότι ορισμένες συσκευασίες απελευθερώνουν πολύ περισσότερα από άλλες. Τα γυάλινα μπουκάλια με βαμμένα μεταλλικά καπάκια μπορεί να έχουν πολύ υψηλότερα επίπεδα από τα πλαστικά μπουκάλια ή τα κουτάκια, ενώ τα ζεστά ροφήματα όπως ο καφές κινδυνεύουν ιδιαίτερα όταν σερβίρονται σε χάρτινα ή πλαστικά ποτήρια μιας χρήσης ή από πλαστικές κάψουλες, επειδή η θερμότητα κάνει τα πλαστικά σωματίδια να διαρρέουν.
Περισσότερα τα μικροπλαστικά σε:
- Αναψυκτικά, παγωμένο τσάι, λεμονάδα, μπύρα σε γυάλινα μπουκάλια – έως ~100 μικροπλαστικά σωματίδια ανά λίτρο (υψηλότερα από πλαστικά μπουκάλια ή κουτάκια).
- Νερό και κρασί σε γυάλινα μπουκάλια – χαμηλότερη επιμόλυνση, ειδικά με φελλούς αντί για βαμμένα μεταλλικά καπάκια.
- Ζεστά ροφήματα σε ποτήρια μιας χρήσης – 675–5.984 σωματίδια ανά λίτρο, ανάλογα με τον τύπο ποτηριού και τη θερμοκρασία.
- Καφέ – δεν υπάρχουν άμεσες μελέτες για τον καφέ που παρασκευάζεται, αλλά ο κίνδυνος είναι υψηλός σε ποτήρια μιας χρήσης ή κάψουλες λόγω θερμότητας και επαφής με πλαστικό.
Τρία κοινά τοξικά ποτά που μπορεί να βλάψουν την υγεία, σύμφωνα με την ειδικό
1. Κάψουλες καφέ
Οι κάψουλες καφέ, που χρησιμοποιούνται σε καφετιέρες, περιέχουν κόκκους καφέ ή φύλλα τσαγιού σφραγισμένα σε πλαστική κάψουλα μιας χρήσης με επάνω μέρος από φύλλο αλουμινίου και εσωτερικό φίλτρο. Αν και είναι βολικές, η Dr. Roehnelt προειδοποιεί ότι αυτή η μέθοδος μπορεί να προκαλέσει συσσώρευση μικροπλαστικών στο ρόφημα και να αυξήσει τον κίνδυνο χημικής έκθεσης με «κάθε γουλιά».
7 ροφήματα που καίνε λίπος και βοηθούν στην απώλεια βάρους μέσα σε 1 μήνα
Τα μικρο- και νανοπλαστικά (MNPs) — μικροσκοπικά κομμάτια πλαστικού μικρότερα από πέντε χιλιοστά — μπορούν να βλάψουν το DNA, να συσσωρευτούν σε ζωτικά όργανα και έχουν συνδεθεί με φλεγμονή, καρκίνο του παχέος εντέρου και καρδιοπάθειες.
Μελέτη του 2025 βρήκε μικροπλαστικά και νανοπλαστικά, καθώς και τις τοξίνες τους στον ανθρώπινο εγκέφαλο, δείχνοντας επίπεδα τρεις έως πέντε φορές υψηλότερα σε άτομα με άνοια, και τα συνέδεσε με φλεγμονή, εγκεφαλική βλάβη, κυτταρικό θάνατο, αλλαγές στη μικροχλωρίδα του εντέρου και θρόμβους. Η Dr. Roehnelt προτείνει τη χρήση γαλλικής πρέσας ή καφετιέρας εσπρέσο για μάτι (moka pot), που δεν απαιτούν πλαστικά κυπελλάκια.
2. Ντεκαφεϊνέ καφές ή τσάι
Ο ντεκαφεϊνέ καφές και τσάι έχουν γίνει όλο και πιο δημοφιλή, με εκατομμύρια να τα καταναλώνουν καθημερινά για τη γεύση τους χωρίς την καφεΐνη. Ωστόσο, η Dr. Roehnelt προειδοποιεί ότι πολλά από αυτά επεξεργάζονται με χημικούς διαλύτες, κυρίως μεθυλενοχλωρίδιο και οξικό αιθυλεστέρα, για την αφαίρεση της καφεΐνης.
Έρευνες έχουν συνδέσει την έκθεση σε μεθυλενοχλωρίδιο με καρκίνο του ήπατος, των πνευμόνων, του μαστού και του εγκεφάλου, λευχαιμία, νευροτοξικότητα, ηπατική βλάβη και ακόμη και θάνατο. Το 2024, η Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ (EPA) απαγόρευσε τις περισσότερες βιομηχανικές χρήσεις του μετά την καταγραφή 88 θανάτων από το 1980, ωστόσο συνεχίζει να χρησιμοποιείται στην παραγωγή ντεκαφεϊνέ.
Το οξικός αιθυλεστέρας, αν και λιγότερο επικίνδυνος σε μικρές ποσότητες, μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικό ερεθισμό και, σε υψηλές δόσεις, καταστολή του κεντρικού νευρικού συστήματος — επιβραδύνοντας τον καρδιακό ρυθμό και την αναπνοή και προκαλώντας βλάβες στα όργανα. Η Dr. Roehnelt προτείνει να προτιμάτε ροφήματα όπως το χαμομήλι ή τη μέντα, τα οποία είναι φυσικά δεν περιέχουν καφεΐνη και δεν απαιτούν χημική επεξεργασία.
3. Έτοιμα αθλητικά ποτά με ηλεκτρολύτες
Η Dr. Roehnelt συμβουλεύει να αποφεύγονται τα ποτά ηλεκτρολυτών και τα ενεργειακά ποτά, λέγοντας ότι είναι «γεμάτα με τεχνητές γλυκαντικές ουσίες, χρωστικές τροφίμων και άλλες χημικές ουσίες» όπως η Blue 2, σύμφωνα με το Daily Mail. Αυτή η συνθετική χρωστική, που προέρχεται από το φυσικό ινδικό, χρησιμοποιείται σε αθλητικά ποτά, αρτοσκευάσματα, δημητριακά, καραμέλες, λουκάνικα, παγωτά και άλλα.
Μελέτες έχουν συνδέσει την υψηλή κατανάλωση Blue 2 με όγκους στην ουροδόχο κύστη και τους όρχεις, ενώ έρευνα σε ζώα δείχνει επίσης σύνδεση με όγκους στον εγκέφαλο. Επιπλέον, έχει συσχετιστεί με αλλεργικές αντιδράσεις και υπερκινητικότητα στα παιδιά.
Το Νο1 cortisol mocktail που μειώνει το άγχος – Πώς να το φτιάξετε γρήγορα στο σπίτι;
Από τότε που ανέλαβε καθήκοντα, ο Υπουργός Υγείας των ΗΠΑ Robert F. Kennedy Jr. έχει κινηθεί για να απαγορεύσει πανεθνικά πολλές χρωστικές, συμπεριλαμβανομένης της Blue 2, ενώ μεγάλες εταιρείες έχουν δεσμευθεί να τις αφαιρέσουν μέσα σε τρία χρόνια. Ως πιο ασφαλή εναλλακτική, η Dr. Roehnelt προτείνει νερό με μια πρέζα αλάτι και λίγο χυμό λεμονιού.
Πηγές: Daily Mail, PubMed, Frontiers, ScienceDirect, ScienceDirect, PMC, ResearchGate