Για χρόνια το κοτόπουλο θεωρούνταν η «ασφαλής» πρωτεΐνη. Μια νέα μελέτη, όμως, έρχεται να ταράξει τα νερά, αποκαλύπτοντας σύνδεση ανάμεσα στην κατανάλωσή του και τον αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας και καρκίνου του πεπτικού. Το πλέον ανησυχητικό είναι ότι η μελέτη υποδεικνύει ότι οι κίνδυνοι αυτοί αυξάνονται ακόμη και μικρές ποσότητες πουλερικών.
Πόσες μέρες είναι ασφαλές να έχετε μαγειρεμένο κοτόπουλο στο ψυγείο; Απάντηση από τους ειδικούς
Κοτόπουλο: Πώς από «ασφαλής» τροφή εξελίχθηκε σε κίνδυνο για την υγεία
Το κοτόπουλο θεωρείται μια υγιεινή εναλλακτική λύση στα κόκκινα και επεξεργασμένα κρέατα, τα οποία έχουν συνδεθεί με διαβήτη, καρδιακές παθήσεις και διάφορους καρκίνους. Ωστόσο, η νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nutrients διαπίστωσε μια τρομακτική σύνδεση μεταξύ της κατανάλωσης κοτόπουλου, της συνολικής θνησιμότητας και του γαστρεντερικού καρκίνου. Η ποσότητα που σχετίζεται με αυτές τις αρνητικές επιπτώσεις, μάλιστα, είναι αρκετά μικρή.
Το 2015, ο Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (IARC) δήλωσε ότι το κόκκινο κρέας -όπως το βοδινό, το μοσχάρι, το χοιρινό, το αρνί και το κατσίκι- είναι πιθανώς καρκινογόνο για τον άνθρωπο, ενώ τα πουλερικά δεν συμπεριλαμβάνονταν στους παράγοντες κινδύνου.
Οι Διατροφικές Οδηγίες για τους Αμερικανούς ορίζουν το κοτόπουλο ως «ευγενή τροφή» επειδή έχει υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες και χαμηλότερη περιεκτικότητα σε λιπαρά από άλλα ζωικά κρέατα. Προτείνουν, μάλιστα, μια τυπική μερίδα πουλερικών 100 γραμμαρίων και συνιστούν την κατανάλωσή τη μία έως τρεις φορές την εβδομάδα.
Ωστόσο, Ιταλοί ερευνητές διαπίστωσαν πρόσφατα ότι οι άνθρωποι που τρώνε περισσότερα από 300 γραμμάρια κοτόπουλου την εβδομάδα (δηλαδή λίγο λιγότερο από τέσσερις μερίδες), έχουν 27% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από οποιαδήποτε αιτία σε σχέση με εκείνους που τρώνε λιγότερο από 100 γραμμάρια (λίγο περισσότερο από μία μερίδα).
Πώς διεξήχθη η μελέτη για το κοτόπουλο και τον κίνδυνο καρκίνου και θανάτου
Ερευνητές από το Εθνικό Ινστιτούτο Γαστρεντερολογίας στην Ιταλία συνέλεξαν δεδομένα για τη διατροφή 4.869 ενηλίκων και παρακολούθησαν την υγεία τους για 19 χρόνια. Κατέγραψαν το ύψος, το βάρος και η αρτηριακή πίεση των συμμετεχόντων, καθώς και πληροφορίες για τις διατροφικές τους συνήθειες. Επιπλέον, οι συμμετέχοντες έδωσαν πληροφορίες για το δημογραφικό τους υπόβαθρο, τη γενική υγεία, τις συνήθειες του τρόπου ζωής τους και το ιατρικό ιστορικό τους.
Τους ζητήθηκε να αναφέρουν την ποσότητα πουλερικών, κόκκινου κρέατος και του συνολικού κρέατος που κατανάλωναν. Αυτά τα δεδομένα στη συνέχεια οργανώθηκαν σε τέσσερα επίπεδα πρόσληψης πρωτεΐνης. Από τους 1.028 συμμετέχοντες που πέθαναν κατά τη διάρκεια της μελέτης, το λευκό κρέας (κουνέλια και πουλερικά) αντιπροσώπευε περίπου το 41% της εβδομαδιαίας πρόσληψης κρέατος, με τα πουλερικά να αποτελούν το 29% αυτού του συνόλου.
Τα 300 γραμμάρια πουλερικών την εβδομάδα συνδέονται 2,27 με φορές περισσότερες πιθανότητες θανάτου από καρκίνο
Όσοι κατανάλωναν περισσότερα από 300 γραμμάρια πουλερικών την εβδομάδα είχαν 2,27 φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από καρκίνο του πεπτικού συστήματος σε σχέση με όσους έτρωγαν λιγότερα από 100 γραμμάρια. Είναι ενδιαφέρον ότι οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο κίνδυνος αυξανόταν όσο υψηλότερη ήταν η πρόσληψη λευκού κρέατος και ήταν υψηλότερος σε σύγκριση με την κατανάλωση της ίδιας μερίδας κόκκινου κρέατος.
Επιπλέον, ο κίνδυνος ήταν υψηλότερος για τους άνδρες παρά για τις γυναίκες. Οι άνδρες που κατανάλωναν περισσότερα από 300 γραμμάρια πουλερικών την εβδομάδα είχαν 2,6 φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από καρκίνο του πεπτικού συστήματος σε σχέση με εκείνους που έτρωγαν λιγότερα από 100 γραμμάρια.
«Τα αποτελέσματά μας έδειξαν ότι οι άνδρες έχουν υψηλότερο κίνδυνο από τις γυναίκες να πεθάνουν από καρκίνο του γαστρεντερικού συστήματος για την ίδια αναλογία πουλερικών που καταναλώνονται», ανέφεραν οι συγγραφείς.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η διαφορά στις ορμόνες του φύλου, και συγκεκριμένα η παρουσία οιστρογόνων στις γυναίκες, μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα του σώματος να μεταβολίζει τα θρεπτικά συστατικά και να αναπτύσσει ορισμένες ασθένειες.
Σε προηγούμενη μελέτη, οι ερευνητές έδειξαν ότι ο συνδυασμός της κατανάλωσης κόκκινου κρέατος με μια μερίδα λαχανικών μείωσε τους κινδύνους που σχετίζονται με την κατανάλωση κρέατος. Ωστόσο, αυτό το φαινόμενο δεν παρατηρήθηκε για το λευκό κρέας.
Γιατί συνδέεται το κοτόπουλο με υψηλότερη θνησιμότητα;
Τα συμπεράσματα των ερευνητών παραμένουν ασαφή όσον αφορά στο γιατί η αύξηση της κατανάλωσης λευκού κρέατος αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου, αλλά πιστεύουν ότι θα μπορούσε εν μέρει να οφείλεται στο υπερβολικό μαγείρεμα του κοτόπουλου.
Υποστηρίζουν ότι η καύση του στήθους του κρέατος μπορεί να δημιουργήσει υψηλά επίπεδα μεταλλαξιογόνων, ουσιών που προκαλούν γενετική μετάλλαξη. Επιπλέον, η βιομηχανοποιημένη παραγωγή και επεξεργασία κοτόπουλων μπορεί να συμβάλει σε αυξημένο κίνδυνο καρκίνου.
Τα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται στις ζωοτροφές ή/και τα φάρμακα ή οι ορμόνες που χορηγούνται στα κοτόπουλα μπορούν να δημιουργήσουν τοξικά υπολείμματα που παραμένουν στο κρέας, εκθέτοντας έτσι τους καταναλωτές σε καρκινογόνες ουσίες. Πολλοί άνθρωποι επιλέγουν βιολογικό κοτόπουλο για να μειώσουν την πιθανή έκθεση σε αυτές τις χημικές ουσίες.
Πάντως, οι συγγραφείς της μελέτης αναγνώρισαν τους περιορισμούς της έρευνάς τους, όπως το γεγονός ότι ερωτηματολόγιο δεν διευκρίνιζε τα διαφορετικά κομμάτια πουλερικών που καταναλώνονταν, μεθόδους παρασκευής ή τον τρόπο επεξεργασίας του κρέατος, παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τα αποτελέσματα για την υγεία.
Η ερευνητική ομάδα ελπίζει ότι η έρευνά της θα εμπνεύσει περαιτέρω μελέτες για να διερευνήσουν τις επιπτώσεις των επεξεργασμένων πουλερικών. Σε κάθε περίπτωση, συμβουλεύει για μετριοπάθεια στην κατανάλωση πουλερικών.
Πρέπει να πλένετε το κοτόπουλο πριν από το μαγείρεμα;
«Πιστεύουμε ότι είναι ωφέλιμο να μετριάσουμε την κατανάλωση πουλερικών, εναλλάσσοντάς την με άλλες εξίσου πολύτιμες πηγές πρωτεΐνης, όπως το ψάρι. Πιστεύουμε επίσης ότι είναι απαραίτητο να επικεντρωθούμε περισσότερο στις μεθόδους μαγειρέματος, αποφεύγοντας τις υψηλές θερμοκρασίες και τους παρατεταμένους χρόνους μαγειρέματος», καταλήγουν οι επιστήμονες.
Πηγές: New York Post, Advances in Nutrition, Nutrients(1), IARC, The Dietary Guidelines for Americans, Nutrients(2)