Μια νέα συζήτηση ανοίγει γύρω από τη βιταμίνη D, καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα νεφρά. Το ερώτημα παραμένει, ποια θεωρείται η σωστή δοσολογία για ασφάλεια;
Πώς η υπερδοσολογία βιταμίνης D επηρεάζει τα νεφρά
Η βιταμίνη D προσφέρει σημαντικά οφέλη πέραν της παραδοσιακής της λειτουργίας στην υγεία των οστών. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο PubMed Central το 2023, το συμπλήρωμα με βιταμίνη D μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση (συστολική και διαστολική), να βελτιώσει το προφίλ λιπιδίων (μείωση ολικής χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων, αύξηση HDL) και να μειώσει τα επίπεδα φλεγμονής, όπως μετράται από την υψηλής ευαισθησίας C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (hs-CRP). Ακόμη βοηθά το σώμα να απορροφά αποτελεσματικά το ασβέστιο.
Ωστόσο, η πρόσφατη αύξηση στη χρήση συμπληρωμάτων έχει εντείνει τον κίνδυνο υπερδοσολογίας (υπερβιταμίνωση D), που συχνά προκύπτει όταν κάποιος λαμβάνει υψηλές δόσεις χωρίς ιατρική παρακολούθηση.
Ο κύριος κίνδυνος σχετίζεται με την υπερασβεστιαιμία, την υπερβολική ποσότητα ασβεστίου στο αίμα. Τα νεφρά αναγκάζονται να φιλτράρουν αυτήν την υπερφόρτωση, οδηγώντας στη συσσώρευση ασβεστίου στους ιστούς τους, μια κατάσταση γνωστή ως νεφρασβέστωση. Η παρατεταμένη καταπόνηση μπορεί να βλάψει σοβαρά τις μονάδες διήθησης των νεφρών, οδηγώντας σε οξεία νεφρική βλάβη ή μη αναστρέψιμη ανεπάρκεια.
Η αναγνώριση των έμμεσων προειδοποιητικών σημείων είναι κρίσιμη, καθώς τα πρώιμα συμπτώματα, όπως η ναυτία, η επίμονη δίψα και η συχνή ούρηση, υποδεικνύουν σοβαρή διαταραχή των ηλεκτρολυτών και αυξανόμενο κίνδυνο για τη νεφρική λειτουργία.
3 κοινά συμπληρώματα που μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στο νευρικό σύστημα, σύμφωνα με ειδικό
Πώς η υπερδοσολογία βιταμίνης D επηρεάζει τα νεφρά
Η υπερβολική πρόσληψη βιταμίνης D αναγκάζει τα νεφρά να φιλτράρουν μεγάλες ποσότητες ασβεστίου για παρατεταμένα χρονικά διαστήματα. Αυτό μπορεί να προκαλέσει την εναπόθεση ασβεστίου στους ιστούς των νεφρών, οδηγώντας σταδιακά σε πέτρες στα νεφρά ή μόνιμες αποθέσεις ασβεστίου, γνωστές ως νεφρασβέστωση.
Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η υπερφόρτωση ενδέχεται να βλάψει τις μονάδες διήθησης των νεφρών, οδηγώντας σε οξεία νεφρική βλάβη ή, σε σοβαρές περιπτώσεις, σε μη αναστρέψιμη νεφρική ανεπάρκεια. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Renal Injury Prevention, η δηλητηρίαση από βιταμίνη D μπορεί να οδηγήσει τόσο σε οξεία όσο και σε χρόνια νεφρική βλάβη και μπορεί να προκύψει όχι μόνο από την αυτοχορήγηση, αλλά και από λάθη στη συνταγογράφηση ή τη διάθεση.
Η διάγνωση καθυστερεί συχνά λόγω μη ειδικών συμπτωμάτων όπως η ναυτία, ο έμετος και η σύγχυση. Η χρόνια υπερασβεστιαιμία μπορεί επίσης να επηρεάσει άλλα όργανα, οδηγώντας σε καρδιαγγειακές επιπλοκές και διαταραχές στην ισορροπία των ηλεκτρολυτών.
Βιταμίνη D: Ποια είναι η καλύτερη ώρα να την πάρετε για μέγιστη απορρόφηση;
Συχνά συμπτώματα υπερδοσολογίας βιταμίνης D
Ναυτία και έμετος: Η υπερβολική βιταμίνη D αυξάνει τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα, γεγονός που μπορεί να ερεθίσει το στομάχι και το πεπτικό σύστημα. Αυτό προκαλεί συχνά επίμονη ναυτία και επεισόδια εμέτου, τα οποία αποτελούν από τα πρώτα σημάδια υπερδοσολογίας.
Επίμονη δίψα και συχνή ούρηση: Τα υψηλά επίπεδα βιταμίνης D προκαλούν υπερασβεστιαιμία, αναγκάζοντας τα νεφρά να δουλέψουν εντατικά για να την αποβάλουν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα συχνή ούρηση και έντονη δίψα, καθώς το σώμα προσπαθεί να διατηρήσει την ισορροπία των υγρών.
Μυϊκή αδυναμία και κόπωση: Τα αυξημένα επίπεδα ασβεστίου επηρεάζουν τη μυϊκή λειτουργία, προκαλώντας γενική αδυναμία και κόπωση. Ακόμη και οι απλές δραστηριότητες μπορεί να φαίνονται εξαντλητικές, και οι μύες μπορεί να είναι πιασμένοι ή ασυνήθιστα κουρασμένοι.
Σύγχυση και γνωστικά προβλήματα: Η υπερβολική βιταμίνη D μπορεί να επηρεάσει το νευρικό σύστημα, προκαλώντας συμπτώματα όπως σύγχυση, δυσκολία συγκέντρωσης ή αποπροσανατολισμό. Αυτά τα γνωστικά συμπτώματα μπορεί αρχικά να είναι ήπια, αλλά επιδεινώνονται αν συνεχιστεί η υπερδοσολογία.
Πόνος στη μέση ή στα πλευρά: Ο πόνος στη μέση ή στα πλευρά μπορεί να υποδηλώνει ότι τα νεφρά καταπονούνται. Τα υψηλά επίπεδα ασβεστίου μπορεί να προκαλέσουν πέτρες στα νεφρά ή να επηρεάσουν τη λειτουργία τους, προκαλώντας δυσφορία σε αυτές τις περιοχές.
Πρήξιμο στα πόδια και δυσκολία στην αναπνοή: Σε σοβαρές περιπτώσεις, η παρατεταμένη υπερδοσολογία βιταμίνης D μπορεί να προκαλέσει βλάβες στα νεφρά, οδηγώντας σε κατακράτηση υγρών. Αυτό μπορεί να εκδηλωθεί ως πρήξιμο στα πόδια και τους αστραγάλους, καθώς και δυσκολία στην αναπνοή λόγω συγκέντρωσης υγρών – σοβαρά προειδοποιητικά σημάδια πιθανής νεφρικής ανεπάρκειας.
Βιταμίνη D: Το λάθος που κάνουμε στη λήψη της και μπορεί να αποδυναμώσει το ανοσοποιητικό
Πόση βιταμίνη D χρειάζονται οι ενήλικες;
Σύμφωνα με το National Institutes of Health, οι περισσότεροι ενήλικες χρειάζονται μόνο μικρή ποσότητα βιταμίνης D καθημερινά, συνήθως από 400 έως 1.000 IU (διεθνείς μονάδες).
Η τακτική λήψη άνω των 4.000 IU μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνα επίπεδα, ειδικά όταν πολύ υψηλές δόσεις των 8.000–12.000 IU λαμβάνονται συνεχώς για μήνες ή χρόνια. Ένας ακόμη κοινός λόγος υπερδοσολογίας είναι η τυχαία καθημερινή λήψη κάψουλων υψηλής δόσης που προορίζονται για εβδομαδιαία χρήση, όπως οι κάψουλες 60.000 IU.
Η περίσσεια βιταμίνης D προκαλεί συσσώρευση ασβεστίου στο αίμα (υπερασβεστιαιμία), το οποίο πρέπει να φιλτραριστεί από τα νεφρά, καταπονώντας τις ευαίσθητες δομές τους. Επομένως, αν και η βιταμίνη D είναι απαραίτητη, οι ειδικοί τονίζουν ότι είναι ασφαλέστερο να γίνεται έλεγχος επιπέδων και λήψη μόνο υπό ιατρική καθοδήγηση.
Πώς να αποτρέψετε την υπερδοσολογία βιταμίνης D
Η υπερδοσολογία συμβαίνει συνήθως όταν τα συμπληρώματα λαμβάνονται χωρίς ιατρική καθοδήγηση, όταν χρησιμοποιούνται πολλαπλά προϊόντα που περιέχουν βιταμίνη D ταυτόχρονα, ή όταν χορηγούνται ενέσεις υψηλής δόσης χωρίς έλεγχο.
Για την αποφυγή επιπλοκών:
Η βιταμίνη D πρέπει να λαμβάνεται μόνο με ιατρική σύσταση.
Να μην υπερβαίνονται οι συνιστώμενες δόσεις, ακόμη και αν φαίνεται ότι μεγαλύτερη ποσότητα θα είναι πιο ωφέλιμη.
Όσοι λαμβάνουν μακροχρόνια συμπληρώματα πρέπει να υποβάλλονται σε περιοδικές αιματολογικές εξετάσεις για να παρακολουθούνται τα επίπεδα βιταμίνης D και ασβεστίου.
Αυτό διασφαλίζει ότι το σώμα λαμβάνει επαρκή αλλά ασφαλή ποσότητα, ελαχιστοποιώντας τον κίνδυνο για τα νεφρά και άλλες επιπλοκές.
Η βιταμίνη D είναι αναμφίβολα σημαντική για την υγεία, αλλά το περισσότερο δεν είναι πάντα καλύτερο. Η προσεκτική χρήση υπό ιατρική καθοδήγηση διασφαλίζει τα οφέλη της, αποτρέποντας παράλληλα πιθανούς κινδύνους. Η σωστή καθοδήγηση, η τακτική παρακολούθηση και η επαγρύπνηση για τα συμπτώματα υπερδοσολογίας μπορούν να προστατεύσουν τα νεφρά και άλλα όργανα από τις αρνητικές συνέπειες της υπερβολικής βιταμίνης D.
Είναι επίσης σημαντικό να υπάρχει ισορροπία στην πρόσληψη βιταμίνης D με ασβέστιο και άλλα θρεπτικά συστατικά, να διατηρείται ένας υγιεινός τρόπος ζωής και να λαμβάνονται υπόψη οι ατομικοί παράγοντες κινδύνου.
Ακολουθώντας αυτές τις προφυλάξεις, οι άνθρωποι μπορούν να ενισχύσουν με ασφάλεια τη δύναμη των οστών, την ανοσία και τη γενική ευεξία χωρίς να διακινδυνεύσουν μακροχρόνιες επιπλοκές.
Μακροζωία: Ποια βιταμίνη επιβραδύνει τη γήρανση του DNA – Τι έδειξε μελέτη του Harvard
Το παρόν άρθρο παρέχεται για γενικούς ενημερωτικούς σκοπούς και δεν υποκαθιστά ιατρική συμβουλή, διάγνωση ή θεραπεία. Συμβουλευτείτε πάντοτε επαγγελματία υγειονομικό για οποιαδήποτε ιατρική κατάσταση ή αλλαγή στον τρόπο ζωής.