Αν βλέπετε περισσότερες τρίχες στη βούρτσα σας, μην πανικοβληθείτε — δεν είστε οι μόνοι. Δερματολόγοι λένε ότι η «φθινοπωρινή τριχόπτωση» είναι πραγματική. Είναι μια εποχική διαδικασία του οργανισμού όπου πέφτουν περισσότερα μαλλιά καθώς παγώνει ο καιρός. Συνήθως είναι προσωρινό και δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Τι μπορείτε να κάνετε για να την αντιμετωπίσετε;
Γκρίζα μαλλιά: 5 τροφές που μπορεί να σας βοηθήσουν να τα προλάβετε
Τι είναι η φθινοπωρινή τριχόπτωση; Πώς επηρεάζει το κρύο το τριχωτό της κεφαλής και πώς μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε
Αν έχετε παρατηρήσει περισσότερες τρίχες στη βούρτσα σας τώρα τελευταία, δεν είστε οι μόνοι. Καθώς η θερμοκρασία πέφτει, πολλοί αρχίζουν να χάνουν περισσότερα μαλλιά – και συνήθως δεν είναι κάτι ανησυχητικό. Για ορισμένους, η αλλαγή είναι ανεπαίσθητη, ενώ άλλοι παρατηρούν πιο έντονη διαφορά.
«Κατά μέσο όρο έχουμε περίπου 100.000 τρίχες στο κεφάλι μας και περίπου το 10% αυτών βρίσκεται στη φάση της πτώσης ανά πάσα στιγμή», εξηγεί ο Βρετανός Dr Paul Farrant, δερματολόγος με ειδίκευση στις παθήσεις του τριχωτού της κεφαλής. «Αλλαγές στο περιβάλλον –όπως η θερμοκρασία– μπορούν να επηρεάσουν τους κύκλους ανάπτυξης, οδηγώντας σε πιο εμφανή πτώση των μαλλιών τους ψυχρότερους μήνες. Αυτό είναι το φαινόμενο της εποχικής τριχόπτωσης».
Είναι η τριχόπτωση εποχική;
Ναι – η έρευνα δείχνει πως η τριχόπτωση στους ανθρώπους είναι ελαφρώς εποχική, με κορύφωση στα τέλη του καλοκαιριού και στις αρχές του φθινοπώρου. Η επίδραση είναι ήπια αλλά σταθερή σε όλες τις μελέτες. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι σχετίζεται με περιβαλλοντικά και ορμονικά ερεθίσματα, αλλά δεν είναι πλήρως κατανοητό.
Σύμφωνα με μελέτη του 2009 με τίτλο «Seasonality of hair shedding in healthy women complaining of hair loss», οι ερευνητές μελέτησαν 823 γυναίκες και διαπίστωσαν αύξηση της τριχόπτωσης το καλοκαίρι και ελαφρώς την άνοιξη, ενώ τα χαμηλότερα επίπεδα καταγράφηκαν στα τέλη του χειμώνα. Η μελέτη έδειξε ότι οι εποχικές αλλαγές επηρεάζουν τον κύκλο ανάπτυξης των μαλλιών ακόμη και σε υγιείς γυναίκες.
- Άνδρες: Μελέτη στο British Journal of Dermatology έδειξε ότι η τριχόπτωση κορυφώνεται τον Αύγουστο–Σεπτέμβριο, όταν το μικρότερο ποσοστό τριχών βρίσκεται στη φάση ανάπτυξης.
- Γυναίκες: Έρευνα 6 ετών σε 823 γυναίκες έδειξε ότι περισσότερες τρίχες εισέρχονται στη φάση ανάπαυσης το καλοκαίρι, με τη μικρότερη δραστηριότητα στα τέλη του χειμώνα.
- Τάσεις: Παγκόσμια δεδομένα από αναζητήσεις στο Google δείχνουν αυξημένο ενδιαφέρον για τον όρο «hair loss» κατά το καλοκαίρι και τις αρχές του φθινοπώρου.
Πιθανές αιτίες περιλαμβάνουν:
- Η αλλαγή της διάρκειας ημέρας και των ορμονών ενδέχεται να επηρεάζει τον κύκλο ανάπτυξης των μαλλιών.
- Η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία και η ζέστη μπορεί να στρεσάρουν το τριχωτό και τους θύλακες.
- Ίσως πρόκειται για εξελικτικό κατάλοιπο – διατήρηση περισσότερων μαλλιών το καλοκαίρι για προστασία από την UV ακτινοβολία, και πτώση αργότερα.
Ποιος είναι ο κύκλος ζωής των μαλλιών – Τι μπορεί να προκαλεί την εποχική τριχόπτωση
Τα μαλλιά αναπτύσσονται σε τέσσερα διακριτά στάδια, με το τελικό στάδιο να περιλαμβάνει την αποβολή των παλιών τριχών, ώστε να δημιουργηθεί χώρος για νέα ανάπτυξη. Τα τρία πρώτα στάδια –αναγενές, καταγενές και τελογενές– περιγράφουν την ανάπτυξη και την ωρίμανση της τρίχας και τη δραστηριότητα των θυλάκων που παράγουν κάθε τρίχα.
«Κάθε θύλακας έχει το δικό του χρονοδιάγραμμα, που σημαίνει ότι από περίπου την ηλικία του 1 έτους, κάθε θύλακας λειτουργεί ανεξάρτητα. Καθώς πλησιάζει στο τέλος του κύκλου, ο θύλακας συρρικνώνεται και εισέρχεται στη φάση ανάπαυσης – γνωστή ως τελογενής. Η τρίχα αποβάλλεται από το τριχωτό καθώς ο θύλακας επιμηκύνεται μέσα στο δέρμα, ωθώντας έξω την παλιά τρίχα ώστε να δημιουργηθεί χώρος για νέα ανάπτυξη. Στην εποχική τριχόπτωση, ωστόσο, υπάρχει κάποιος βαθμός συγχρονισμού, οπότε μεγαλύτερο ποσοστό των τριχών σταματά να αναπτύσσεται ταυτόχρονα», λέει ο Dr Farrant, σύμφωνα με το Daily Mail.
Πώς συνδέεται η γυροειδής αλωπεκία με φλεγμονώδεις νόσους; Νέα μελέτη απαντά
Παρότι υπάρχουν ακόμη πολλές υποθέσεις για το γιατί συμβαίνει αυτό, ο Dr Farrant υποπτεύεται ότι η εποχική τριχόπτωση σχετίζεται περισσότερο με κάτι που συμβαίνει κατά τους θερινούς μήνες – όπως η αυξημένη έκθεση στη βιταμίνη D – το οποίο προκαλεί περισσότερες τρίχες να εισέλθουν στη φάση εξόδου ταυτόχρονα όταν η θερμοκρασία πέφτει. «Αλλά, τα καλά νέα είναι ότι η εποχική τριχόπτωση διαρκεί σχετικά λίγο – περίπου 3 μήνες – και δεν χάνετε ποτέ τεράστιες ποσότητες μαλλιών», πρόσθεσε.
Και παρόλο που το φαινόμενο συνήθως δεν αποτελεί λόγο ανησυχίας, με το 90% των μαλλιών μας να παραμένουν στη φάση ανάπτυξης ενώ τα υπόλοιπα πέφτουν, ο Dr Farrant προειδοποιεί ότι μερικές φορές μπορεί να είναι ένδειξη κάποιου σοβαρότερου προβλήματος – όπως η ανδρογενετική αλωπεκία, η ψωρίαση ή προβλήματα με τον θυρεοειδή.
«Η εποχική τριχόπτωση τείνει να είναι αρκετά ήπια. Αν χάνετε τούφες μαλλιών ή εμφανίζονται κενά σημεία χωρίς τρίχες, αυτό μπορεί να αποτελεί αιτία ανησυχίας. Ομοίως, αν η κορυφή του κεφαλιού σας αρχίζει να φαίνεται πολύ αραιή και έχετε οικογενειακό ιστορικό τριχόπτωσης, τότε ίσως πρέπει να σκεφτείτε την πιθανότητα ανδρογενετικής αλωπεκίας», είπε.
Πώς να φροντίζετε τα μαλλιά σας φθινόπωρο και χειμώνα και να μειώσετε την εποχική τριχόπτωση
Η υγεία και η πυκνότητα των μαλλιών εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη γενετική και τα επίπεδα ορμονών – παράγοντες που δεν μπορούμε να ελέγξουμε πλήρως, εξήγησε ο Dr Farrant. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα πράγματα που μπορείτε να κάνετε στο σπίτι για να μειώσετε τον κίνδυνο θραύσης ή ξηρότητας στο τριχωτό – και τα δύο μπορούν να συμβάλουν στην εποχική τριχόπτωση. Επειδή τα μαλλιά αποτελούνται κυρίως από πρωτεΐνη, ο Dr Farrant προτείνει να ακολουθείτε μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε πρωτεΐνη, για να ενισχύσετε τα μαλλιά σας τους χειμερινούς μήνες.
«Προσπαθήστε να μαγειρεύετε φρέσκα γεύματα, να δίνετε προτεραιότητα στον ύπνο και να διαχειρίζεστε το στρες – όλα αυτά τα στοιχεία του τρόπου ζωής βοηθούν να ακολουθείτε μια πιο αντιφλεγμονώδη προσέγγιση στη ζωή, μειώνοντας τον κίνδυνο τριχόπτωσης», πρόσθεσε. Οι διατροφικές ελλείψεις μπορεί επίσης να προκαλέσουν τριχόπτωση, είπε. Γι’ αυτό, ο Dr Farrant συνιστά την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε σίδηρο, ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, ψευδάργυρο και φυλλικό οξύ για την υγιή ανάπτυξη των μαλλιών.
Και παρόλο που μπορεί να είναι δελεαστικό να πάρετε ένα συμπλήρωμα διατροφής για την ανάπτυξη των μαλλιών, ο Dr Farrant συμβουλεύει να συμβουλευτείτε πρώτα έναν δερματολόγο, ώστε να βρείτε την αιτία του προβλήματος. «Η ρουτίνα περιποίησης των μαλλιών σας μπορεί επίσης να χρειαστεί να αλλάξει ανάλογα με την εποχή», συμβούλεψε ο ειδικός.
«Τους καλοκαιρινούς μήνες ιδρώνουμε περισσότερο, οπότε μπορεί να χρειάζεται να λούζουμε τα μαλλιά μας πιο συχνά για να αποτρέψουμε τη συσσώρευση λιπαρότητας και το φράξιμο των πόρων. Τον χειμώνα, το τριχωτό της κεφαλής τείνει να είναι πιο ξηρό, οπότε μπορούμε να λούζουμε τα μαλλιά μας λιγότερο συχνά, καθώς το υπερβολικό λούσιμο μπορεί να απομακρύνει τα απαραίτητα φυσικά έλαια και να ξηράνει το τριχωτό, προκαλώντας φαγούρα και φλεγμονή, κάτι που με τη σειρά του μπορεί να συμβάλει στην τριχόπτωση».
Το σωματικό και ψυχικό στρες μπορεί επίσης να συμβάλει στην τριχόπτωση, πυροδοτώντας παθήσεις όπως η γυροειδής αλωπεκία, κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται σε υγιείς θύλακες. «Αν η τριχόπτωση επιμένει και δεν μπορεί να εξηγηθεί από διατροφικές ελλείψεις ή προβλήματα με τον θυρεοειδή, τότε υπάρχουν θεραπείες, ανάλογα με την αιτία – όπως οι ενέσεις πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια (PRP) για την τριχόπτωση». Η μέθοδος PRP περιλαμβάνει την εξαγωγή μικρής ποσότητας αίματος από τον ασθενή και την έγχυση αυτού απευθείας στο τριχωτό, για να ενισχυθεί η ανάπτυξη των μαλλιών.
Οι αυξητικοί παράγοντες στο πλάσμα διεγείρουν τον σχηματισμό νέων αιμοφόρων αγγείων γύρω από τους θύλακες, ώστε να απορροφούν καλύτερα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται για να αναπτυχθούν. Αν επιπλέον εξετάσεις και αιματολογικός έλεγχος δείξουν ότι η τριχόπτωση είναι κληρονομική, ο γιατρός σας μπορεί να προτείνει φαρμακευτική αγωγή, όπως η μινοξιδίλη, η οποία δρα αυξάνοντας τη ροή του αίματος προς τη ρίζα της τρίχας.
Λούσιμο και άλλα 5 πράγματα που δεν πρέπει να κάνουμε πριν πάμε στο κομμωτήριο, σύμφωνα με ειδικούς
Ωστόσο, ο Dr Farrant προειδοποίησε ότι αυτό λειτουργεί μόνο όταν υπάρχει και άλλη αιτία παράλληλα με την εποχική τριχόπτωση, όπως η ανδρογενετική αλωπεκία, καθώς οι ασθενείς συνήθως πρέπει να συνεχίσουν τη θεραπεία μακροπρόθεσμα – διαφορετικά η τριχόπτωση επανέρχεται όταν διακοπεί η αγωγή.
Πηγές: Daily Mail, PubMed, PubMed, ResearchGate