Η σπερμιδίνη έχει μπει δυναμικά στο προσκήνιο της ευεξίας, με ειδικούς να υποστηρίζουν ότι μπορεί να συμβάλλει στην υγεία των μαλλιών και στη λάμψη του προσώπου. Πώς ακριβώς λειτουργεί αυτό το μόριο και τι δείχνουν οι μελέτες;
Τριχόπτωση: 5 τρόποι για να την αντιμετωπίσετε φυσικά – Ποιες κακές συνήθειες να αποφεύγετε
Σπερμιδίνη: Χαρίζει μακροζωία, λαμπερό δέρμα και υγιή μαλλιά
Η σπερμιδίνη είναι μια φυσική πολυαμίνη που βρίσκεται σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς και παίζει κρίσιμο ρόλο στη διατήρηση της κυτταρικής ομοιόστασης. Σύμφωνα με δημοσίευση στο Autophagy, συμμετέχει σε πολλαπλές βιολογικές διαδικασίες, όπως ο κυτταρικός πολλαπλασιασμός, η αναγέννηση των ιστών, η σταθεροποίηση του DNA και RNA, καθώς και η ρύθμιση της μετάφρασης πρωτεϊνών. Τα συμπληρώματα σπερμιδίνης έχει αποδειχθεί ότι παρατείνουν το προσδόκιμο ζωής και την υγεία διαφόρων οργανισμών.
Τα επίπεδα σπερμιδίνης μειώνονται με τη γήρανση και αυτό έχει συσχετιστεί με ενδεχόμενη σχέση μεταξύ χαμηλότερης ενδογενούς σπερμιδίνης και εκφυλιστικών καταστάσεων λόγω ηλικίας, ενώ πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα δείχνουν πως η αυξημένη πρόσληψη σπερμιδίνης μέσω τροφής συμβάλλει στη μείωση του ποσοστού θανάτου από καρδιαγγειακές νόσους και καρκίνο.
«Η σπερμιδίνη είναι ο ελβετικός σουγιάς της μακροζωίας», δήλωσε στη «The Post» η Leslie Kenny, ιδρύτρια της Oxford Health Span και συνιδρύτρια του Oxford Longevity Project.
Και ενώ οι φυσικές πηγές της περιλαμβάνουν, όπως υποδηλώνει και το όνομα, το σπέρμα, μπορεί επίσης να βρεθεί στο μητρικό γάλα, καθώς και σε τρόφιμα όπως το φύτρο σιταριού, η σόγια, τα ώριμα τυριά, τα μανιτάρια και τα μπιζέλια.
Η σπερμιδίνη παίζει βασικό ρόλο στην επιβράδυνση της γήρανσης, την προστασία από ασθένειες, την καταπολέμηση της φλεγμονής και τη διατήρηση του μεταβολισμού ενεργοποιώντας μια διαδικασία που απομακρύνει τα κατεστραμμένα μέρη των κυττάρων και τα ανακυκλώνει.
«Υπάρχει σε τεράστιες ποσότητες στο σπέρμα», εξήγησε η Kenny. «Βρίσκεται στο ενδόσπερμα όλων των σπόρων ώστε να εξασφαλιστεί η επιβίωση της επόμενης γενιάς φυτών. Παράγεται στους ιστούς μας και στο μικροβίωμα του εντέρου μας για κάποιο λόγο και τα φυτά τη δημιουργούν επίσης για κάποιο λόγο».
Η άσκηση, η νηστεία, η εγκυμοσύνη ή οι οξείες λοιμώξεις μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα σπερμιδίνης στο σώμα, αλλά η φυσική παραγωγή της μειώνεται σημαντικά καθώς μεγαλώνουμε.
Ωστόσο, ειδικοί στη μακροζωία όπως η Kenny υποστηρίζουν ότι η ενσωμάτωση τροφών πλούσιων σε σπερμιδίνη και συμπληρωμάτων σπερμιδίνης μπορεί να κρατήσει το μυαλό μας κοφτερό, το δέρμα μας ελαστικό και την καρδιά μας δυνατή.
Η Kenny, η οποία αντιμετώπισε αυτοάνοσα νοσήματα και ρευματοειδή αρθρίτιδα στα 30 της, γνώρισε τη σπερμιδίνη μέσω ερευνητών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, των οποίων η εργασία έδειξε ότι μπορούσε να αναζωογονήσει το ανοσοποιητικό σύστημα ποντικιών.
«Αν το ανοσοποιητικό λειτουργεί σωστά, μπορεί να μας προστατεύσει από τον καρκίνο, τα παθογόνα και τις αυτοάνοσες επιθέσεις. Η σπερμιδίνη είναι πολύτιμη για ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα επειδή έχει ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση», εξήγησε.
Η χρόνια φλεγμονή σχετίζεται με σακχαρώδη διαβήτη, καρδιοπάθειες και μυϊκούς πόνους, οπότε η μείωσή της μπορεί να επιφέρει πολλαπλά οφέλη για την υγεία.
Η λήψη συμπληρωμάτων σπερμιδίνης θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει στην απομάκρυνση τοξικών πρωτεϊνών όπως η αμυλοειδής-βήτα και η tau, των οποίων η συσσώρευση σχετίζεται με τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Ορμονική ισορροπία
Μια μελέτη του 2023 χαρακτήρισε τη σπερμιδίνη «πρωτοποριακή» για την ορμονική υγεία και τη γονιμότητα, καθώς έδειξε ότι βελτιώνει την ποιότητα των ωαρίων σε ηλικιωμένα ποντίκια.
Η ίδια μελέτη έδειξε ότι μπορεί να βοηθήσει στην εξισορρόπηση των ορμονών και την αντιμετώπιση της ακράτειας. Σχεδόν σε όλα τα άτομα που έλαβαν συμπληρώματα σπερμιδίνης, τα επίπεδα της ορμόνης του στρες, κορτιζόλης, μειώθηκαν σημαντικά, ενώ στους άνδρες, η τεστοστερόνη αυξήθηκε κατά 50%.
«Στις γυναίκες, η προγεστερόνη, τα οιστρογόνα και η τεστοστερόνη αυξήθηκαν, όπως και οι πρόδρομες ορμόνες DHEA και pregnenolone», ανέφερε η Kenny.
«Μερικές γυναίκες μάλιστα ανέφεραν σημαντική μείωση στην ακράτεια και στην επείγουσα ανάγκη ούρησης. Νομίζω ότι ο λόγος είναι πως η ταχύτερη κυτταρική ανανέωση βοηθά την επένδυση της ουροδόχου κύστης».
Διατηρήσετε τα χέρια σας νεανικά με μια φυσική κρέμα που μπορείτε να φτιάξετε μόνοι σας
Ανάπτυξη μαλλιών και καθυστέρηση του γκριζαρίσματος
Αυτή η ταχεία κυτταρική ανανέωση ωφελεί άμεσα τα μαλλιά, το δέρμα και τα νύχια.
Το φυσικό χρώμα των μαλλιών μας προέρχεται από τη μελανίνη. Καθώς μεγαλώνουμε, παράγουμε λιγότερη μελανίνη και άρα, λιγότερη χρωστική στα μαλλιά. Αυτό σταδιακά οδηγεί σε γκρίζα ή λευκά μαλλιά.
Η σπερμιδίνη, όμως, διατηρεί τον θύλακα της τρίχας στη φάση ανάπτυξης του κύκλου ζωής της τρίχας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, οδηγώντας σε πιο μακριά μαλλιά και λιγότερες γκρίζες τρίχες.
Βελτίωση εγκεφαλικής λειτουργίας
Μια μελέτη του 2020 διαπίστωσε ότι η συμπλήρωση με σπερμιδίνη προστατεύει τον εγκέφαλο από νευροεκφυλισμό, γνωστική εξασθένηση, απώλεια μνήμης και κινητική δυσλειτουργία που σχετίζονται με τη γήρανση.
«Η σπερμιδίνη είναι ο σκουπιδιάρης. Αν δεν βγάζεις τα σκουπίδια, αυτά συσσωρεύονται, τίποτα δεν λειτουργεί — και έτσι είναι με τον εγκέφαλο», δήλωσε η Kenny, η οποία ανέπτυξε το δικό της συμπλήρωμα σπερμιδίνης.
Υγεία της καρδιάς
Σε μελέτη του 2018, η σπερμιδίνη βελτίωσε τη λειτουργία της καρδιάς σε ποντίκια, οδηγώντας σε καλύτερη υγεία και αυξημένο προσδόκιμο ζωής. Παρόμοια αποτελέσματα έχουν μελετηθεί και στους ανθρώπους.
«Έχουμε κύτταρα που ονομάζονται καρδιομυοκύτταρα, τα οποία ρυθμίζουν τον ρυθμό της καρδιάς, και αυτά δεν ανανεώνονται εύκολα», εξήγησε η Kenny, προσθέτοντας ότι η σπερμιδίνη μπορεί να τα διατηρεί σε άριστη λειτουργική κατάσταση.
Sydney Sweeney: Οι 5 συμβουλές της για φυσικά λαμπερό και λείο δέρμα
Μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος (NAFLD)
Η NAFLD χαρακτηρίζεται από υπερβολικό λίπος στο ήπαρ ανθρώπων που καταναλώνουν ελάχιστο ή καθόλου αλκοόλ. Η κύρια αιτία είναι η παχυσαρκία, μαζί με μεταβολικούς παράγοντες κινδύνου όπως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, η υπέρταση, η υψηλή χοληστερίνη και η αποφρακτική υπνική άπνοια.
Σε προκλινικές δοκιμές και μελέτες σε ζώα, όπως αναφέρει η Kenny, η σπερμιδίνη αντιστρέφει τα αποτελέσματα της NAFLD.
«Βελτιώνει τη μεταβολική λειτουργία, μειώνει τα τριγλυκερίδια και φαίνεται να βοηθά και με την κακή (LDL) χοληστερίνη», ανέφερε.
Πώς να εντάξετε τη σπερμιδίνη στη διατροφή σας;
Η ελάχιστη αποτελεσματική δόση σπερμιδίνης είναι ένα χιλιοστόγραμμο την ημέρα, σύμφωνα με την Kenny, ένα επίπεδο που είναι δύσκολο να επιτευχθεί μόνο μέσω της διατροφής.
«Είναι δύσκολο να εξασφαλίσει κανείς αυτή την ποσότητα από τις τροφές, αλλά τα συμπληρώματα εγγυώνται ότι λαμβάνετε την κατάλληλη δόση για να βοηθηθείτε στη μνήμη και τις γνωστικές λειτουργίες. Όμως εξακολουθώ να θέλω οι άνθρωποι να καταφεύγουν στα φυτά, εφόσον μπορούν, επειδή οι φυτικές ίνες είναι πολύτιμες», τόνισε.
Η σπερμιδίνη προέρχεται από φυτικές πηγές και είναι φυσικά εξαγόμενη, γεγονός που την καθιστά πιο καθαρή και ασφαλή επιλογή σε σχέση με τις συνθετικές.
Όσον αφορά τις ολόκληρες φυτικές πηγές, τα μανιτάρια και τα όσπρια είναι πλούσια σε σπερμιδίνη, ενώ σε μικρότερο βαθμό περιέχεται και σε σπανάκι και μπρόκολο.
Μια μελέτη του 2016, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Medicine, ανέφερε ότι η κατανάλωση παλαιωμένων τυριών που περιέχουν σπερμιδίνη συνδέθηκε με μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής σε πειραματόζωα, υποδεικνύοντας ότι δεν χρειάζεται να διαλέξει κανείς ανάμεσα στο να τρώει πλούσια και να ζει πολύ.
Όσον αφορά τη λήψη σπερμιδίνης από ανθρώπινο σπέρμα, αν κάποιος το επιθυμεί, η Kenny σημειώνει ότι τα επίπεδα ποικίλλουν και η ποιότητα εξαρτάται από τη γενική υγεία του άνδρα.
«Είναι η πηγή της νεότητας! Από έναν υγιή άνδρα, θα πάρεις πολλή και κατά την άποψή μου, θα ήταν πολύ ωφέλιμη».