Αναρωτιέστε αν μπορείτε να φροντίσετε τον εγκέφαλό σας χωρίς καν να σηκωθείτε από την καρέκλα σας; Ορισμένες απλές ασκήσεις που μπορείτε να κάνετε στο γραφείο φαίνεται πως δεν ωφελούν μόνο το σώμα, αλλά και τη μνήμη.
Οι αλλαγές στην όραση που είναι σημάδι άνοιας – Πώς το βλέμμα προδίδει τον κίνδυνο
Παράγοντες κινδύνου για την άνοια – Πώς να μειώσετε τον κίνδυνο
Παρόλο που δεν μπορούμε να ελέγξουμε όλους τους παράγοντες κινδύνου για την άνοια, υπάρχουν πολλά που μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε τις πιθανότητες εμφάνισής της. Υιοθετώντας έναν υγιεινό τρόπο ζωής, όπως η τακτική σωματική άσκηση, η σωστή διατροφή, η κοινωνική επαφή, η πνευματική δραστηριότητα και η καλή διαχείριση του στρες, μπορούμε να προστατεύσουμε τη λειτουργία του εγκεφάλου μας και να μειώσουμε τον κίνδυνο γνωστικής εξασθένησης.
Επιστήμονες έχουν εντοπίσει τρεις απλές ασκήσεις που μπορούν να εκτελεστούν ενώ είστε καθισμένοι στο γραφείο και ενδέχεται να συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου άνοιας.
Στην Ελλάδα, εκτιμάται ότι περίπου 200.000 άτομα πάσχουν από άνοια. Επιπλέον, περίπου 350.000 άνθρωποι αντιμετωπίζουν ήπια νοητική διαταραχή, η οποία μπορεί να είναι προάγγελος της άνοιας.
Η άνοια περιλαμβάνει ένα φάσμα συμπτωμάτων που σχετίζονται με την προοδευτική εξασθένιση της εγκεφαλικής λειτουργίας, με διάφορους τύπους και πολλαπλά αίτια.
Η ηλικία αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα κινδύνου για άνοια, γεγονός που προκαλεί ανησυχία λόγω της αυξανόμενης ηλικιακής γήρανσης του πληθυσμού. Άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν περιλαμβάνουν την κληρονομικότητα, τις χρόνιες παθήσεις, επιλογές τρόπου ζωής όπως η κατανάλωση αλκοόλ ή το κάπνισμα και χαρακτηριστικά που σχετίζονται με το φύλο.
Τα πρώιμα σημάδια της άνοιας που θεωρούμε φυσιολογικά όσο μεγαλώνουμε – Πώς θα τα διακρίνουμε
Πώς μπορώ να προλάβω την άνοια;
Η «γνωσιακή εφεδρεία» είναι ένα ακόμη στοιχείο που επηρεάζει τον κίνδυνο άνοιας. Αντιπροσωπεύει την ικανότητα του εγκεφάλου να συνεχίζει να λειτουργεί, παρά την παρουσία της νόσου.
Το Alzheimers.org.uk εξηγεί ότι η γνωσιακή εφεδρεία «χτίζεται με το να διατηρεί κανείς τον εγκέφαλό του ενεργό σε όλη τη διάρκεια της ζωής του», σύμφωνα με το Bristol Live.
Ο οργανισμός αναφέρει: «Όσο μεγαλύτερη γνωσιακή εφεδρεία έχει ένα άτομο, τόσο περισσότερο καθυστερεί η εμφάνιση προβλημάτων στις καθημερινές του δραστηριότητες λόγω κάποιας νόσου στον εγκέφαλο. Αυτό σημαίνει ότι τα άτομα με μεγαλύτερη γνωσιακή εφεδρεία μπορούν να καθυστερήσουν την εμφάνιση των συμπτωμάτων της άνοιας. Τα άτομα με μικρότερη γνωσιακή εφεδρεία διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας κατά τη διάρκεια της ζωής τους».
Η μελέτη υποδεικνύει τρεις παράγοντες που συντελούν στη μείωση της γνωσιακής εφεδρείας: η πρόωρη διακοπή της εκπαίδευσης, η απουσία επαγγελματικής πολυπλοκότητας και η κοινωνική απομόνωση. Συνεπώς, η διατήρηση της πνευματικής ευελιξίας είναι ουσιώδους σημασίας.
Οι τρεις ασκήσεις που μειώνουν τον κίνδυνο για άνοια
Ειδικοί από το Zest έχουν προσδιορίσει μια τριάδα ασκήσεων που στοχεύουν στην ενίσχυση της πνευματικής οξύτητας:
- Αντίθετα σκαλοπάτια με τους αντίχειρες – Ξεκινήστε αγγίζοντας τον αντίχειρα με το μικρό δάχτυλο στο ένα χέρι και τον αντίχειρα με τον δείκτη στο άλλο χέρι, έπειτα μετακινείτε ταυτόχρονα τους αντίχειρες προς αντίθετες κατευθύνσεις κατά μήκος των δακτύλων.
- Εναλλαγή 1-4 – Δείξτε το «ένα» με τον δείκτη του ενός χεριού και το «τέσσερα» με το αντίθετο χέρι, έπειτα εναλλάξτε γρήγορα ανάμεσά τους.
- Αντίθετοι κύκλοι – Σχεδιάστε ταυτόχρονα κύκλους δεξιόστροφα με το ένα χέρι και αριστερόστροφα με το άλλο.
Ένας ειδικός του Zest σχολίασε:
«Η έρευνα δείχνει ότι ο συνδυασμός πνευματικής πρόκλησης με κίνηση ενισχύει τη γνωσιακή εφεδρεία, δηλαδή την “ανθεκτική ασπίδα” του εγκεφάλου ενάντια στη γήρανση και την ασθένεια. Δεν πρόκειται για θεραπεία, αλλά ίσως συμβάλλει στην προστασία του εγκεφάλου με την πάροδο του χρόνου».
Διατροφή και άνοια: Η δίαιτα που μειώνει τον κίνδυνο κατά 25%
Τα συμπτώματα της άνοιας
Το Εθνικό Σύστημα Υγεία του Ην. Βασιλείου (NHS) καταγράφει τα πιο συχνά συμπτώματα άνοιας ως εξής:
Κύρια συμπτώματα άνοιας, σύμφωνα με το NHS, περιλαμβάνουν την απώλεια ενδιαφέροντος για γνωστά χόμπι, δυσκολία στη διαχείριση συναισθημάτων ή συμπεριφοράς, προκλήσεις στις κοινωνικές καταστάσεις και έλλειψη ενδιαφέροντος για σχέσεις και κοινωνική δραστηριότητα.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του NHS: «Τα άτομα με άνοια μπορεί να χάσουν το ενδιαφέρον τους για τις συνηθισμένες τους δραστηριότητες και να αντιμετωπίζουν προβλήματα διαχείρισης της συμπεριφοράς ή των συναισθημάτων τους. Μπορεί επίσης να δυσκολεύονται σε κοινωνικές καταστάσεις και να χάσουν το ενδιαφέρον τους για τις σχέσεις και την κοινωνικοποίηση.
Μπορεί να αλλάξουν πλευρές της προσωπικότητάς τους και να χάσουν την ενσυναίσθηση (κατανόηση και συμπόνια). Ένα άτομο με άνοια μπορεί να βλέπει ή να ακούει πράγματα που οι άλλοι δεν αντιλαμβάνονται (παραισθήσεις και φωνές).
Επειδή τα άτομα με άνοια μπορεί να χάνουν την ικανότητα να θυμούνται γεγονότα ή να μην κατανοούν πλήρως το περιβάλλον ή τις καταστάσεις τους, μπορεί να φαίνεται ότι δεν λένε την αλήθεια ή ότι αγνοούν σκόπιμα προβλήματα».