Εάν νιώθετε πόνο, φαγούρα ή έχετε πυρετό στις διακοπές σας εξετάστε μήπως έχετε το αυτί του κολυμβητή. Η θεραπεία είναι εύκολη!
Το αυτί του κολυμβητή και γενικά οι ωτίτιδες εμφανίζονται συχνά το καλοκαίρι λόγω της αυξημένης χρήσης του ντους, των θαλασσινών μπάνιων και της ανόδου της θερμοκρασίας, παράγοντες που οδηγούν στην αύξηση της υγρασίας στο αυτί και συγκεκριμένα στον έξω ακουστικό πόρο.
Τι είναι το αυτί του κολυμβητή;
Αυτό το φαινόμενο, της αυξημένης υγρασίας στο αυτί, το ονομάζουμε εξωτερική ωτίτιδα ή αλλιώς swimmer’s ear – το αυτί του κολυμβητή. Έχουμε λοιπόν, μια φλεγμονή του δέρματος του έξω ακουστικού πόρου δηλαδή, του σωλήνα που ξεκινά από το πτερύγιο και φτάνει έως το τύμπανο. Περίπου το 1% των ανθρώπων νοσεί από αυτήν κάθε χρόνο, κυρίως το καλοκαίρι, ενώ το 10% των ανθρώπων συνολικά θα εκδηλώσουν τη λοίμωξη τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους.
Είναι πολύ σημαντικό να είμαστε καλά ενημερωμένοι ώστε να γνωρίζουμε πώς να αντιμετωπίζουμε τη συγκεκριμένη λοίμωξη και να αποφεύγουμε την ταλαιπωρία της ωτίτιδας. Εξηγεί πώς μπορεί να προκληθεί η ωτίτιδα, τα συμπτώματα, τη θεραπευτική αντιμετώπισή της, αλλά κυρίως παραθέτει οδηγίες που βοηθούν στην προστασία των αυτιών από καλοκαιρινές ωτίτιδες.
Από τι προκαλείται το αυτί του κολυμβητή;
Προκαλείται κυρίως από βακτήρια με συνηθέστερα την ψευδομονάδα και τον σταφυλόκοκκο και σπανιότερα από μύκητες (ωτομύκωση), μικρόβια που φιλοξενούνται ούτως ή άλλως στο δέρμα του πόρου και υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν προκαλούν προβλήματα.
Όμως, εξαιτίας διαφόρων παραγόντων, βρίσκουν την ευκαιρία να αναπτυχθούν και να εμφανίσουν λοιμογόνο δράση, προκαλώντας την ωτίτιδα.
Ποιοι παράγοντες συμβάλλουν στην εμφάνιση του;
Οι παράγοντες ποικίλλουν, ανάμεσα τους περιβαλλοντικοί, όπως η υγρασία, η συχνή έκθεση σε νερό λόγω κολύμβησης και θαλάσσιων σπορ, ανατομικοί στους ασθενείς με στενό έξω ακουστικό πόρο, παθήσεις του δέρματος, όπως το έκζεμα και η ψωρίαση αλλά και οργανικές παθήσεις, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, τραύματα από ξένα σώματα με τη χρήση μπατονέτας και ακουστικά βαρηκοΐας, αλλά και ερεθιστικούς παράγοντες όπως κάποιο σαπούνι, η ακτινοθεραπεία, η χημειοθεραπεία, οι χειρουργικές επεμβάσεις και το στρες.
Ποια είναι τα πιο συχνά συμπτώματα
Στα παιδιά τα πιο συχνά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- πόνο στο αυτί, ειδικά όταν είναι ξαπλωμένα,
- πυρετό 38 ˚C ή υψηλότερο,
- έντονο πονοκέφαλο,
- δυσκολία στην ακοή,
- απώλεια ισορροπίας,
- εκροή υγρού από των έξω ακουστικό πόρο (ωτόρροια),
- προβλήματα στον ύπνο,
- ευερεθιστότητα.
Στους ενήλικες τα συμπτώματα είναι από ήπια μέχρι πιο έντονα:
- πόνος,
- αίσθημα κνησμού,
- αίσθημα βάρους στο αυτί,
- πυρετός,
- ερεθισμός
- ευαισθησία στην περιοχή,
- απόφραξη του πόρου,
- βαρηκοΐα
- διόγκωση των λεμφαδένων του τραχήλου
Η μη έγκαιρη και σωστή αντιμετώπισή της μπορεί να προκαλέσει περιχονδρίτιδα του ωτός, μια κατάσταση που απαιτεί αρκετές φορές νοσηλεία και ενδοφλέβια αγωγή.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση γίνεται από τον ωτορινολαρυγγολόγο με βάση το ιστορικό, την κλινική εξέταση (ωτοσκόπηση και ωτομικροσκόπηση), ενώ, αν συνυπάρχει ωτόρροια, ενδέχεται να χρειαστεί και καλλιέργεια του εκκρίματος, ώστε να προσδιοριστεί ο αιτιολογικός παράγοντας.
Ποια είναι η θεραπεία;
Η θεραπεία πρέπει να ξεκινήσει με τον προσεκτικό και επιμελή καθαρισμό του έξω ακουστικού πόρου και με τη χορήγηση τοπικής και συστηματικής αγωγής με αντιβίωση και στεροειδή.
Με την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων, ξεκινάμε με τη χορήγηση αναλγητικών, ώστε να καταπολεμηθεί ο πόνος.
Επιπλέον, είναι σημαντικό εξαρχής να αποφεύγουμε τους αιτιολογικούς παράγοντες, με κυριότερη προφύλαξη την αποφυγή της διαβροχής.
Αν η λοίμωξη είναι ήπια, τα συμπτώματα συνήθως βελτιώνονται μέσα στις πρώτες δύο ημέρες, ενώ οι περισσότερες ωτίτιδες υποχωρούν από μόνες τους σε διάστημα μίας με δύο εβδομάδων. Αν όμως τα συμπτώματα επιμένουν, πρέπει να συμβουλευτούμε το γιατρό μας και να προχωρήσουμε στην κατάλληλη θεραπεία, ανάλογα με την υποκείμενη αιτία της μόλυνσης.
H θεραπεία είναι εύκολη και διαρκεί εφτά με δέκα ημέρες αν ξεκινήσει νωρίς, συνήθως με τη χορήγηση τοπικής θεραπείας με τη μορφή σταγόνων, που μπορεί να περιέχουν αντιβιοτικό ή/και κορτικοστεροειδές ή αντιμυκητιασικό, ανάλογα με το υπεύθυνο μικρόβιο.
Σε κάποιες περιπτώσεις, όταν η λοίμωξη έχει προχωρήσει τόσο ώστε να αποφράξει τον πόρο του αυτιού, μπορεί να χρειαστεί η τοποθέτηση μιας μικρής γάζας εμποτισμένης με φάρμακο σε αυτόν.
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, είτε όταν η φλεγμονή έχει παραμεληθεί, είτε όταν υπάρχουν σοβαροί προδιαθεσικοί παράγοντες, όπως ο διαβήτης, είτε αν δεν υπάρχει βελτίωση με την παραπάνω θεραπεία, μπορεί να απαιτηθεί η χορήγηση αντιβιοτικών από το στόμα, και σπανιότερα νοσηλεία
Πώς να προστατέψετε τα αυτιά σας το καλοκαίρι
Για να αποφύγετε δυσάρεστες εκπλήξεις, υπάρχουν κάποιες οδηγίες που μπορελιτε να ακολουθήσετε για να διαφυλάξετε τις διακοπές σας:
Κάντε προληπτικό καθαρισμό των αυτιών σε ειδικό ωτορινολαρυγγολόγο, κάθε χρόνο πριν από την καλοκαιρινή περίοδο για να μην παγιδεύεται νερό στον έξω ακουστικό πόρο.
Επιλέγετε προσεκτικά τη θαλάσσια περιοχή ή την πισίνα όπου θα κολυμπήσετε και αποφεύγετε εκείνες με περιορισμένη ή πλημμελή ανανέωση και απολύμανση του νερού, καθώς σε τέτοια νερά «συχνάζει» ένα βακτήριο που ονομάζεται Pseudomonas aeruginosa.
Αποφεύγετε τη χρήση μπατονέτας ή ξένου σώματος πριν ή μετά την κολύμβηση για τον καθαρισμό του αυτιού, ώστε να μην προκαλέσετε ερεθισμό ή τραυματισμό του, καθώς η φύση έχει προνοήσει και υπάρχει μηχανισμός αυτοκαθαρισμού. Το μόνο που καταφέρνετε με τη χρήση της μπατονέτας είναι να τραυματίσετε τον έξω ακουστικό πόρο και να σπρώξετε προς τα μέσα το κερί. Καλύτερα προτιμήστε μια καθαρή πετσέτα ή βαμβάκι και καθαρίστε μέχρι εκεί που φθάνει το δάχτυλό σας, ενώ μπορείτε να ενσταλάξετε σταγόνες καθαρού οινοπνεύματος ή διαλύματος οξικού οξέος στον έξω ακουστικό πόρο, εφόσον είναι ακέραιος ο τυμπανικός υμένας και δεν φέρει σωληνίσκους αερισμού.
Προστατεύστε τα αυτιά σας με ωτοασπίδες σιλικόνης όσο κολυμπάτε ή απολαμβάνετε τα θαλάσσια σπορ.
Μην κάνετε βουτιές από ύψος για να αποφύγετε την πίεση στην οποία εκτίθενται τα αυτιά σας.
Αποφεύγετε την υπερβολική χρήση κλιματιστικού.
Αποφεύγετε τους τραυματισμούς των αυτιών εξαιτίας της ατμοσφαιρικής πίεσης. Στις περιπτώσεις που έχετε ευαίσθητα αυτιά και θέλετε να ταξιδέψετε με το αεροπλάνο, καλό είναι να πίνετε συχνά νερό ή να μασάτε τσίχλα κατά τη διάρκεια της πτήσης.
Προστατεύστε τα αυτιά από τους δυνατούς ήχους. Ειδικά το καλοκαίρι που πηγαίνουμε σε πολλές συναυλίες και μουσικές παραστάσεις, καλό είναι να επιλέγουμε μια θέση όπου ο ήχος δεν είναι εκκωφαντικός, δηλαδή μακριά από τα ηχεία».