Ένας βήχας που δεν υποχωρεί – ειδικά όταν συνοδεύεται από πυρετό – μπορεί να είναι είναι ένδειξη σοβαρής πάθησης. Όταν επιμένει για εβδομάδες, συχνά δεν ευθύνεται μόνο ένα κρυολόγημα. Τι μπορεί να το προκαλεί και τι να κάνετε για να το αντιμετωπίσετε.
Κρυολόγημα: Η αρχαία ινδική μέθοδος που ανακουφίζει από τα συμπτώματα – Τεκμηριώνεται επιστημονικά
Πότε μπορεί να μην ευθύνεται ο επίμονος βήχας σε ένα απλό κρυολόγημα – Τι μπορεί να τον προκαλεί
Ένας βήχας, ειδικά όταν συνοδεύεται από πυρετό, μπορεί να φαίνεται σαν τυπικό φθινοπωρινό ή χειμερινό σύμπτωμα, αλλά όταν επιμένει για πάνω από δύο ή τρεις εβδομάδες, μπορεί να είναι ένδειξη κάποιου σοβαρότερου προβλήματος. Ένας επίμονος βήχας μπορεί να είναι ένδειξη ότι αντιμετωπίζει το σώμα σας μια λοίμωξη ή φλεγμονή που δεν μπορεί να βελτιωθεί με τις κοινές συντηρητικές και σπιτικές θεραπείες.
Αιτίες επίμονου βήχα
Ο επίμονος βήχας (διάρκειας άνω των 8 εβδομάδων) συνδέεται συνήθως με ερεθισμό των αεραγωγών, υποκείμενα αναπνευστικά προβλήματα, παλινδρόμηση ή περιβαλλοντικούς παράγοντες. Σύμφωνα με άρθρο του 2025 με τίτλο «The Clinical Approach to Chronic Cough», οι πιο κοινές αιτίες ενός μακροχρόνιου βήχα είναι η μεταρινική καταρροή, το άσθμα, η ηωσινοφιλική βρογχίτιδα και η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, είτε μεμονωμένα είτε σε συνδυασμό. Το άρθρο εξηγεί επίσης ότι το κάπνισμα σε άτομα με ΧΑΠ επιδεινώνει τον βήχα και σχετίζεται με περισσότερες εξάρσεις.
Άλλες πρόσφατες μελέτες δείχνουν επίσης ότι για πολλούς, το ίδιο το αντανακλαστικό του βήχα γίνεται υπερευαίσθητο – έτσι ο βήχας συνεχίζεται ακόμη και μετά την αντιμετώπιση της αρχικής αιτίας.
Πιθανά αίτια περιλαμβάνουν:
- Υπερευαίσθητο αντανακλαστικό βήχα (ο βήχας γίνεται αυτόνομη πάθηση)
- Άσθμα / βήχας-παραλλαγή του άσθματος
- ΧΑΠ ή άλλες πνευμονικές παθήσεις
- Μεταρινική καταρροή / βήχας που σχετίζεται με τα ιγμόρεια
- Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ)
- Περιβαλλοντικοί ή επαγγελματικοί ερεθιστικοί παράγοντες (καπνός, ρύπανση, σκόνη)
- Παράγοντες κινδύνου (ηλικία, παχυσαρκία, κάπνισμα, γυναικείο φύλο)
Τι μπορεί να ευθύνεται για τον επίμονο βήχα
1. Λοιμώξεις του άνω αναπνευστικού
Όταν ο βήχας δεν σταματά, αυτό συνήθως είναι ένδειξη ότι οι πνεύμονες ή οι αεραγωγοί δυσκολεύονται να καθαρίσουν βλέννες, λοίμωξη ή ερεθιστικούς παράγοντες. Ο πυρετός δείχνει ότι το σώμα πολεμά κάτι. Μπορεί να υποδηλώνει σοβαρές νόσους όπως πνευμονία, βρογχίτιδα ή ακόμα και φυματίωση. Μερικές φορές, αυτός ο συνδυασμός συμπτωμάτων σχετίζεται με μετα-ιικές καταστάσεις, όπως μακροχρόνια φλεγμονή μετά την COVID-19. Ο κίνδυνος να μη ληφθούν σοβαρά αυτά τα συμπτώματα είναι ότι επιδεινώνονται με τον χρόνο. Η πνευμονία οδηγεί σε συσσώρευση υγρού στους πνεύμονες και δυσκολία στην αναπνοή – η φυματίωση, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να εξαπλωθεί εσωτερικά και να γίνει ιδιαίτερα μεταδοτική.
2. Επίμονος βήχας από το κάπνισμα, ή αλλιώς, «τσιγαρόβηχας»
Οι καπνιστές συχνά υποτιμούν τον βήχα τους με το να θεωρούν ότι είναι αποτέλεσμα του καπνίσματος. Όμως αυτό δεν ισχύει πάντα. Μπορεί να οφείλεται σε ΧΑΠ. Επίσης, οι διάμεσες πνευμονικές παθήσεις είναι πλέον αρκετά συχνές στους καπνιστές και, αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα, μπορεί να οδηγήσουν σε επιπλοκές. Ο επίμονος βήχας στους καπνιστές μπορεί επίσης να αποτελεί ένδειξη καρκίνου.
3. Εξασθενημένο ανοσοποιητικό
Οι πιο ευάλωτοι είναι όσοι έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό, όπως τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι ή άτομα με χρόνιες παθήσεις όπως διαβήτης ή άσθμα. Σε αυτούς, ο χρόνιος βήχας και ο πυρετός μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές αν δεν ξεκινήσει εγκαίρως θεραπεία. Ακόμα και σε κατά τα άλλα υγιή άτομα, η μακροχρόνια αμέλεια αυτών των συμπτωμάτων μπορεί να είναι επικίνδυνη, καθώς οι επανειλημμένες λοιμώξεις προκαλούν μόνιμες ουλές στους πνεύμονες και μη αναστρέψιμη βλάβη στη λειτουργία τους.
4. Άλλα, μη αναπνευστικά αίτια
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι δεν είναι πάντα ο βήχας αποτέλεσμα λοίμωξης. Κάποιες φορές μπορεί να προέρχεται από αλλεργικές αντιδράσεις, παλινδρόμηση ή ακόμη και συνεχή έκθεση σε ατμοσφαιρική ρύπανση. Σε κάθε περίπτωση, όταν ο πυρετός εμφανίζεται μαζί με τον βήχα, η λοίμωξη είναι η πιο πιθανή αιτία. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να εντοπιστεί έγκαιρα η αιτία μέσω απλών εξετάσεων όπως ακτινογραφία θώρακος ή αιματολογικός έλεγχος, αντί να επιμένετε στις σπιτικές θεραπείες για εβδομάδες.
Επίμονος βήχας: Πότε μπορεί να είναι κάτι πιο σοβαρό από ένα απλό κρυολόγημα
Τι μπορείτε να κάνετε για να το αντιμετωπίσετε
Η φροντίδα των πνευμόνων θα πρέπει να είναι κομμάτι της καθημερινότητας. Η κατανάλωση υγρών βοηθά στην απομάκρυνση της βλέννας από το σώμα – η αποφυγή καπνίσματος και ρυπασμένων περιβαλλόντων ωφελεί τους αεραγωγούς. Άλλοι τρόποι φροντίδας των πνευμόνων περιλαμβάνουν τη χρήση μάσκας σε ημέρες με υψηλή ρύπανση, καλό αερισμό των χώρων και τη λήψη εμβολίων που συστήνονται από ειδικούς.
Πηγές: MSN, JACI, LWW Medicine, Springer Nature Link, Pneumon, Springer Nature Link, PMC, ScienceDirect