Μια ιστορία που σοκάρει αλλά και προβληματίζει ήρθε στο φως της δημοσιότητας, φέρνοντας στο επίκεντρο τη συζήτηση γύρω από την αιμομιξία και τις συνέπειές της. Πρωταγωνιστές, δύο ενήλικες που ήρθαν κοντά ενώ ήταν ξαδέρφια. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η αιμομιξία μπορεί να αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο για σοβαρά προβλήματα υγείας στα παιδιά.
Η ιστορία αιμομιξίας που σοκάρει και οι ανησυχίες της επιστημονικής κοινότητας
Η αιμομιξία, δηλαδή η σεξουαλική επαφή μεταξύ ατόμων πρώτου βαθμού συγγένειας, που είναι παράνομη σε πολλές χώρες, συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο γενετικών και αναπτυξιακών προβλημάτων στους απογόνους τους, σύμφωνα με το ScienceDirect. Αυτό οφείλεται στην αυξημένη πιθανότητα κληρονομικής μετάδοσης υπολειπόμενων επιβλαβών γονιδίων, τα οποία μπορεί να εκδηλωθούν σε ομόζυγη κατάσταση, οδηγώντας σε διαταραχές όπως νοητική αναπηρία, σωματικές ανωμαλίες και αυξημένη βρεφική θνησιμότητα.
Η Angela Peang και ο Michael Lee, πρώτα ξαδέλφια, αποκηρύχθηκαν και χαρακτηρίστηκαν «αηδιαστικοί» από μέλη της οικογένειάς τους όταν ξεκίνησαν μια ερωτική σχέση, σύμφωνα με τη Mirror.
Μια γυναίκα που παντρεύτηκε και απέκτησε παιδί με τον πρώτο της ξάδελφο μίλησε για τη σχέση τους μετά τον θάνατό του. Η Angela Peang καταρρακώθηκε όταν ο Michael Lee πέθανε από υπερβολική δόση ναρκωτικών, μετά από μια περίπλοκη σχέση που ξεκίνησε όταν «φιλήθηκαν μέσα σε μια ντουλάπα» κατά την παιδική τους ηλικία.
Η Angela, της οποίας ο πατέρας είναι ο μεγαλύτερος αδελφός της μητέρας του Lee, είπε ότι τα μέλη της οικογένειας τούς αποκήρυξαν και τους χαρακτήρισαν «αηδιαστικούς» όταν ανακοίνωσαν αποφασιστικά τη σχέση τους. Ο Michael, ο οποίος εργαζόταν ως πωλητής αυτοκινήτων, πέθανε μόλις 14 μήνες μετά τη γέννηση του γιου τους, Eric.
Μιλώντας σε συνέντευξη, η Angela ανέφερε:
«Υπάρχουν κι άλλοι φυσιολογικοί άνθρωποι εκεί έξω που, όπως εμείς, έτυχε να ερωτευτούν τον ξάδελφό τους σε μια στιγμή και έναν τόπο όπου αυτό δεν είναι αποδεκτό ή δημοφιλές».
«Με βοηθά να αντιμετωπίζω τον θάνατο του Michael το να μοιράζομαι την ιστορία αγάπης μας. Δεν νιώθω ότι είμαι ένα απομονωμένο, διεστραμμένο τέρας. Γινόμαστε μέρος ενός πράγματος τόσο μεγάλο, τόσο ξεχωριστό, τόσο ασυνήθιστο και τόσο σπάνιο».
Η Angela και ο Michael ξεκίνησαν καμπάνια για τη νομιμοποίηση των γάμων μεταξύ πρώτων ξαδέλφων στη Utah. Όταν αυτό απέτυχε, αποφάσισαν να παντρευτούν στο Colorado, μία από τις 18 πολιτείες στις ΗΠΑ όπου δεν υπάρχουν νομικοί περιορισμοί για τον γάμο ξαδέλφων.
Η Angela και ο Michael προέρχονταν από συντηρητική Μορμονική οικογένεια στο Eagle Mountain της Utah.
Ο γάμος μεταξύ πρώτων ξαδέλφων είναι παράνομος σε 24 πολιτείες των ΗΠΑ, αλλά επιτρέπεται στο Ηνωμένο Βασίλειο, αν και οι ιατρικοί ειδικοί έχουν ζητήσει επανειλημμένα την απαγόρευσή του.
Γιατί, όμως, επιμένουν οι επιστήμονες; Ας δούμε αναλυτικά τους κινδύνους.
Κίνδυνοι της αιμομιξίας
Η αιμομιξία αναφέρεται στην αναπαραγωγή μεταξύ ατόμων που έχουν στενή συγγένεια εξ αίματος. Αυτή η πρακτική αντιβαίνει στον βασικό βιολογικό σκοπό της αναπαραγωγής, που είναι η προώθηση της γενετικής ποικιλότητας μέσω της ανάμειξης του DNA.
Το ανθρώπινο DNA είναι οργανωμένο σε 23 ζεύγη χρωμοσωμάτων, και κάθε χρωμόσωμα περιέχει εκατοντάδες χιλιάδες γονίδια. Κάθε γονίδιο έχει δύο εκδοχές, που ονομάζονται αλληλόμορφα, τα οποία καθορίζουν τα πάντα, από σωματικά χαρακτηριστικά όπως το χρώμα των μαλλιών και των ματιών, μέχρι βιολογικούς παράγοντες όπως η ομάδα αίματος.
Τα γονίδια ταξινομούνται είτε ως επικρατή είτε ως υπολειπόμενα. Αν ένα από τα αλληλόμορφα είναι επικρατές, τα χαρακτηριστικά του θα εκφραστούν συνήθως. Όμως, για να εμφανιστεί ένα χαρακτηριστικό που συνδέεται με υπολειπόμενο αλληλόμορφο και τα δύο αλληλόμορφα πρέπει να είναι υπολειπόμενα.
Αυτό έχει μεγάλη σημασία στην περίπτωση των κληρονομικών παθήσεων. Πολλές συγγενείς ανωμαλίες και κληρονομικές ασθένειες, όπως η κυστική ίνωση, μεταφέρονται μέσω υπολειπόμενων αλληλόμορφων.
Η αιμομιξία αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα να έχουν και οι δύο γονείς τα ίδια υπολειπόμενα γονίδια, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες να κληρονομήσουν τα παιδιά τους τις ίδιες γενετικές ανωμαλίες. Μια μελέτη του 2011 διαπίστωσε ότι τα παιδιά που γεννιούνται από πρώτα ξαδέλφια διατρέχουν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο νεογνικού ή παιδικού θανάτου, σχεδόν διπλάσιο σε ορισμένες περιοχές.
Τα πιο πρόσφατα στοιχεία, που δημοσιεύθηκαν από το Πανεπιστήμιο του Bradford στο Ηνωμένο Βασίλειο τον Φεβρουάριο, έδειξαν ότι τα παιδιά που γεννιούνται από πρώτα ξαδέλφια έχουν διπλάσιες πιθανότητες να φέρουν υπολειπόμενες διαταραχές σε σύγκριση με τα παιδιά άσχετων γονέων. Το ποσοστό αυτό είναι 6%, έναντι 3% στον γενικό πληθυσμό. Τα παιδιά αυτά είναι επίσης πιο πιθανό να εμφανίσουν δυσκολίες ομιλίας, μαθησιακά προβλήματα και να έχουν φτωχότερη αναπτυξιακή πορεία.
Η Angela αναφέρει ότι ο γιος της Eric γεννήθηκε ευτυχώς χωρίς επιπλοκές.
Τι αναφέρει ο νόμος για την αιμομιξία
Στην Ελλάδα η νομοθεσία είναι σαφής: η σεξουαλική πράξη μεταξύ συγγενών θεωρείται ποινικό αδίκημα και τιμωρείται αυστηρά, σύμφωνα με το Άρθρο 345 του Ποινικού Κώδικα (Νόμος 4619/2019) – Γενετήσια πράξη μεταξύ συγγενών. Αν αφορά γονέα και παιδί (ανιόντες και κατιόντες συγγενείς), η πράξη τιμωρείται με κάθειρξη έως 10 χρόνια, δηλαδή ως κακούργημα.
Αν γίνει από το παιδί προς τον γονιό, προβλέπεται ποινή φυλάκισης, ενώ αν πρόκειται για αδέλφια, η ποινή είναι φυλάκιση έως 2 έτη. Με τις πρόσφατες αλλαγές, το νομικό πλαίσιο έχει γίνει πιο αυστηρό, αναβαθμίζοντας την πράξη από πλημμέλημα σε κακούργημα στις σοβαρότερες περιπτώσεις.