Τα ευρήματα μιας νέας μελέτης, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό eLife, υποδηλώνουν ότι η μαννόζη, η ζάχαρη που είναι γνωστό ότι αναστέλλει την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων, θα μπορούσε να είναι μια βοηθητική δευτερογενής θεραπεία για τον καρκίνο.
«Αυτή η ζάχαρη θα μπορούσε να προστεθεί στα θεραπευτικά σχήματα για την αντιμετώπιση του καρκίνου. Και επειδή η μαννόζη βρίσκεται στο σώμα φυσικά, θα μπορούσε να βελτιώσει τη θεραπεία του καρκίνου χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες», σημειώνει ο Hudson Freeze, Ph.D., διευθυντής του Προγράμματος Ανθρώπινης Γενετικής στο Sanford Burnham Prebys και ένας εκ των συγγραφέων της μελέτης.
Η μαννόζη είναι ένα σάκχαρο που το σώμα προσθέτει στις πρωτεΐνες για να σταθεροποιήσει τη δομή τους και να τις βοηθήσει να αλληλεπιδράσουν με άλλα μόρια. Αυτή η διαδικασία, που ονομάζεται γλυκοζυλίωση, είναι απαραίτητη για τη ζωή. Και οι δυσλειτουργίες στη γλυκοζυλίωση συνδέονται με σπάνιες, αλλά συχνά απειλητικές για την ανθρώπινη ζωή, ασθένειες.
Οι επιστήμονες αναδημιούργησαν το σύνδρομο των μελισσών στο εργαστήριο και ανακάλυψαν ότι χωρίς το ένζυμο που απαιτείται για τον μεταβολισμό της μαννόζης, τα κύτταρα αναπαράγονται αργά και είναι σημαντικά πιο ευάλωτα στη χημειοθεραπεία.
«Μέχρι τώρα, η πιο πολλά υποσχόμενη θεραπευτική χρήση της μαννόζης ήταν η θεραπεία συγγενών διαταραχών της γλυκοζυλίωσης, ασθενειών που μπορούν να προκαλέσουν ένα ευρύ φάσμα σοβαρών συμπτωμάτων σε όλο το σώμα. Αλλά πιστεύουμε ότι μπορεί να υπάρχουν τρόποι για την μόχλευση της μαννόζης κατά του καρκίνου και άλλων ασθενειών», τονίζει ο Δρ. Freeze.
Η μαννόζη και το σύνδρομο των μελισσών
Έχει ήδη αποδειχθεί ότι η μαννόζη αναστέλλει την ανάπτυξη αρκετών τύπων καρκίνου στο εργαστήριο, αλλά οι επιστήμονες δεν κατανοούν πλήρως γιατί συμβαίνει αυτό. Για να μάθουν περισσότερα, η ερευνητική ομάδα έστρεψε την προσοχή της σε μια ασυνήθιστη ιδιότητα της μαννόζης που παρατηρήθηκε στις μέλισσες.
«Είναι γνωστό εδώ και πάνω από έναν αιώνα ότι η μαννόζη είναι θανατηφόρα για τις μέλισσες επειδή δεν μπορούν να την επεξεργαστούν όπως οι άνθρωποι (σύνδρομο μελισσών). Θέλαμε να δούμε αν υπάρχει κάποια σχέση μεταξύ αυτού του συνδρόμου των μελισσών και των αντικαρκινικών ιδιοτήτων της μαννόζης, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια εντελώς νέα προσέγγιση για την καταπολέμηση του καρκίνου», εξηγεί ο ειδικός.
Χρησιμοποιώντας γενετικά τροποποιημένα ανθρώπινα καρκινικά κύτταρα από ινοσάρκωμα -έναν σπάνιο τύπο καρκίνου που επηρεάζει τον συνδετικό ιστό- η ερευνητική ομάδα αναδημιούργησε το σύνδρομο των μελισσών και ανακάλυψε ότι χωρίς το ένζυμο που απαιτείται για τον μεταβολισμό της μαννόζης, τα κύτταρα αναπαράγονται αργά και είναι σημαντικά πιο ευάλωτα στη χημειοθεραπεία.
«Βρήκαμε ότι η ενεργοποίηση του συνδρόμου των μελισσών σε αυτά τα καρκινικά κύτταρα τα έκανε να μην μπορούν να συνθέσουν τα δομικά στοιχεία του DNA και να αναπαραχθούν κανονικά. Αυτό βοηθά να εξηγηθούν οι αντικαρκινικές επιδράσεις της μαννόζης που έχουμε παρατηρήσει στο εργαστήριο», αναφέρει ο Δρ. Freeze.
Αναξιοποίητος θησαυρός για τη θεραπεία του καρκίνου
Ενώ η μόχλευση του συνδρόμου των μελισσών θα μπορούσε να είναι μια πολλά υποσχόμενη συμπληρωματική θεραπεία για τον καρκίνο, οι ερευνητές προειδοποιούν ότι επειδή το αποτέλεσμα εξαρτάται από ζωτικές μεταβολικές διεργασίες, χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να προσδιοριστεί ποιοι τύποι καρκίνου θα ήταν πιο ευάλωτοι στη μαννόζη.
«Εάν μπορούμε να βρούμε καρκίνους που έχουν χαμηλή δραστηριότητα του ενζύμου που επεξεργάζεται τη μαννόζη, η θεραπεία τους με αυτή τη ζάχαρη θα μπορούσε να δώσει αρκετή ώθηση για να κάνει τη χημειοθεραπεία πιο αποτελεσματική», επισημαίνει ο ερευνητής.
Παράλληλα, η μελέτη μιλά για το ευρύτερο δυναμικό των γλυκοζυλιωτικών σακχάρων για τη θεραπεία του καρκίνου, το οποίο εξακολουθεί να είναι ένας αναδυόμενος τομέας έρευνας.
«Η γλυκοβιολογία του μεταβολισμού του σακχάρου μέσα στα καρκινικά κύτταρα είναι ακόμα ένα ανεξερεύνητο σημείο και θα μπορούσε να αποτελεί έναν αναξιοποίητο θησαυρό για πιθανές θεραπείες που δεν έχουν ανακαλυφθεί ακόμη», καταλήγει ο Δρ. Freeze.