Είναι γνωστό ότι η υπερβολική καθιστική ζωή μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης πολλών ασθενειών, από τον διαβήτη έως την άνοια. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες δραστηριότητες που βελτιώνουν τη μνήμη.
Ωστόσο, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι, όταν πρόκειται για την προστασία του εγκεφάλου από τη φθορά που σχετίζεται με την ηλικία, υπάρχουν κάποιες καθιστικές δραστηριότητες που μπορεί να είναι ωφέλιμες.
Αλτσχάιμερ: Το «κρυφό» λίπος στο σώμα που προβλέπει τον κίνδυνο 20 χρόνια πριν τα συμπτώματα
Οι δραστηριότητες που κάνουν καλό στη μνήμη μας
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Αυστραλίας ανέπτυξαν μια «ιεραρχία» δραστηριοτήτων που εκτελούνται ενώ κάθεστε, κατατάσσοντάς τες ανάλογα με τις θετικές επιπτώσεις τους στον εγκέφαλο.
Στην κορυφή της «ευεργετικής λίστας» βρίσκονται δραστηριότητες που είναι διανοητικά ή κοινωνικά διεγερτικές – όπως το διάβασμα, η ακρόαση μουσικής, η προσευχή, οι χειροτεχνίες, η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου ή η συνομιλία με άλλους.
Οι επιστήμονες ανέφεραν ότι αυτές οι δραστηριότητες βελτιώνουν τη μνήμη και τις γνωστικές ικανότητες, προστατεύοντας έτσι από την άνοια στην τρίτη ηλικία.
Σημαντική ανακάλυψη για το Αλτσχάιμερ: Δεν είναι νόσος του εγκεφάλου – Από ποια διαταραχή ξεκινά
Οι χειρότερες δραστηριότητες που μπορούν να προκαλέσουν άνοια
Αντίθετα, οι χειρότερες δραστηριότητες για τον εγκέφαλο είναι η παρακολούθηση τηλεόρασης και το παιχνίδι βιντεοπαιχνιδιών.
Πλήθος ερευνών έχει υποδείξει ότι η παρατεταμένη παρακολούθηση τηλεόρασης συνδέεται με μείωση της φαιάς ουσίας στον εγκέφαλο – η οποία είναι κρίσιμη για τη σκέψη, τη λογική, τη λήψη αποφάσεων και άλλες γνωστικές λειτουργίες.
Οι απεικονιστικές μελέτες δείχνουν ότι όσο λιγότερη φαιά ουσία έχει ο εγκέφαλος ενός ατόμου, τόσο χειρότερες είναι οι γνωστικές του δεξιότητες.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτό μπορεί να οφείλεται στην έλλειψη διέγερσης, που οδηγεί στον θάνατο των συνδέσεων μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων. Στη νέα μελέτη, οι ερευνητές αξιολόγησαν τα μοτίβα δραστηριότητας 24 ωρών 397 ατόμων άνω των 60 ετών.
Στη συνέχεια, δοκίμασαν τις γνωστικές ικανότητες των συμμετεχόντων χρησιμοποιώντας δύο γραπτές εξετάσεις που χρησιμοποιούν οι ειδικοί για τον εντοπισμό σημείων άνοιας ή γνωστικής έκπτωσης.
Στο ιατρικό περιοδικό The Journals of Gerontology Series A, οι επιστήμονες ανέφεραν ότι όσοι αφιέρωναν περισσότερο χρόνο σε «διανοητικά διεγερτικές» καθιστικές δραστηριότητες είχαν πολύ καλύτερη απόδοση στις γνωστικές δοκιμασίες.
Μνήμη: 8 συμβουλές για να μην ξεχάσετε ποτέ ξανά
Η σημασία της διέγερσης του εγκεφάλου
«Γνωρίζουμε ήδη ότι η σωματική δραστηριότητα είναι ένας ισχυρός παράγοντας προστασίας έναντι του κινδύνου άνοιας», ανέφερε η συν-συγγραφέας Dr. Maddison Mellow.
«Αυτό πρέπει σίγουρα να είναι προτεραιότητα αν θέλετε να βελτιώσετε την υγεία του εγκεφάλου σας. Αλλά μέχρι τώρα, δεν είχαμε εξετάσει άμεσα αν μπορούμε να ωφελήσουμε την υγεία του εγκεφάλου μας αντικαθιστώντας μια καθιστική συμπεριφορά με μια άλλη», εξηγεί.
«Διαπιστώσαμε ότι οι καθιστικές δραστηριότητες που προάγουν τη διανοητική διέγερση ή την κοινωνική αλληλεπίδραση – όπως το διάβασμα ή η συνομιλία με φίλους – είναι ευεργετικές για τη γνωστική λειτουργία, ενώ άλλες, όπως η παρακολούθηση τηλεόρασης ή το gaming, έχουν αρνητική επίδραση».
Η Dr. Mellow συμβουλεύει τους ηλικιωμένους να διακόπτουν τις πιο παθητικές δραστηριότητες με πιο ενεργητικές, ακόμα και για πέντε λεπτά κάθε φορά.
Το τεστ του ροζ ελέφαντα δείχνει εάν έχετε αφαντασία – Κατά πόσο ελέγχετε τις σκέψεις σας;
Μικρές αλλαγές, μεγάλα οφέλη
«Μικρές αλλαγές πέντε λεπτών μπορούν να έχουν οφέλη», επισήμανε. «Έτσι, αν έχετε αποφασίσει να κάνετε μαραθώνιο ταινιών, προσπαθήστε να διακόψετε αυτό τον χρόνο με κάποια σωματική δραστηριότητα ή μια διανοητικά εμπλεκόμενη καθιστική δραστηριότητα, όπως το διάβασμα, σε κάποιο σημείο. Με αυτόν τον τρόπο, μπορείτε να χτίσετε σταδιακά πιο υγιεινές συνήθειες».
Η νέα μελέτη επαναλαμβάνει προηγούμενα ευρήματα για τους κινδύνους των μαραθωνίων παρακολούθησης τηλεόρασης για την υγεία του εγκεφάλου.
Το 2019, Βρετανοί ερευνητές δημοσίευσαν έρευνα που αποκάλυψε ότι η παρακολούθηση τηλεόρασης για πάνω από τρεισήμισι ώρες την ημέρα συνδέεται με πτώση στις επιδόσεις σε ασκήσεις εκμάθησης και ανάκλησης λέξεων. Στην έρευνα συμμετείχαν 3.590 άτομα άνω των 50 ετών.