Νέα μελέτη του ΕΦΕΤ αποκαλύπτει αύξηση στην περιεκτικότητα αλατιού παρά το Πρωτόκολλο Συνεργασίας με την Ομοσπονδία Αρτοποιών Ελλάδας.
Παρά τις προσπάθειες που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια μέσα από το Πρωτόκολλο Συνεργασίας του ΕΦΕΤ με την Ομοσπονδία Αρτοποιών Ελλάδας για εθελοντική μείωση του αλατιού στο ψωμί, τα πρόσφατα στοιχεία αποκαλύπτουν μια αντίθετη και ανησυχητική τάση.
Νέα μελέτη του ΕΦΕΤ καταδεικνύει αύξηση κατά 6,8% στην περιεκτικότητα αλατιού στο ψωμί από φούρνους μέσα σε διάστημα δώδεκα ετών. Συγκεκριμένα, η μέση περιεκτικότητα σε αλάτι στο μη συσκευασμένο ψωμί που πωλείται στα αρτοποιεία αυξήθηκε από 1,32% το 2012 σε 1,41% το 2024. Μόλις το 19,4% των δειγμάτων φάνηκε να συμμορφώνονται με το όριο του 1,2% που προέβλεπε Μνημόνιο Συνεργασίας (MoU) μεταξύ του ΕΦΕΤ και της Ομοσπονδίας Αρτοποιών Ελλάδας. Αντιθέτως, το 2012 το ποσοστό αυτό ανερχόταν σε 31,8%, σχεδόν διπλάσιο από το σημερινό.
Ψωμί ολικής ή πολύσπορο; Ποιο είναι πιο υγιεινό, σύμφωνα με τους ειδικούς;
Τα ευρήματα αυτά εγείρουν σοβαρά ζητήματα δημόσιας υγείας, καθώς το ψωμί αποτελεί μία από τις κύριες πηγές αλατιού στη διατροφή των Ελλήνων. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) συστήνει η ημερήσια πρόσληψη αλατιού να μην υπερβαίνει τα 5 γραμμάρια για τους ενήλικες, ωστόσο οι περισσότεροι Έλληνες καταναλώνουν σχεδόν διπλάσια ποσότητα.
Η υπερβολική κατανάλωση αλατιού συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο υπέρτασης, καρδιαγγειακών νοσημάτων, εγκεφαλικών επεισοδίων και νεφρικής νόσου, επιβαρύνοντας όχι μόνο την υγεία των πολιτών αλλά και τις αντοχές του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης.
Ο ΠΟΥ εκτιμά ότι η μείωση της κατανάλωσης αλατιού στα συνιστώμενα επίπεδα θα μπορούσε να αποτρέψει έως και 2,5 εκατομμύρια θανάτους ετησίως παγκοσμίως.
Απαιτείται νομοθετική ρύθμιση
Η αύξηση στην περιεκτικότητα αλατιού που καταγράφηκε στην Ελλάδα ήταν απροσδόκητη διότι παρόμοιες εθελοντικές δράσεις ανασύστασης τροφίμων με στόχο τη μείωση αλατιού κατέληξαν σε θετικά αποτελέσματα σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Η αποτυχία της πρωτοβουλίας αυτής στην Ελλάδα ενδέχεται να οφείλεται σε ανησυχίες των αρτοποιών για πιθανή μείωση της αποδοχής του ψωμιού από τους καταναλωτές, αλλά και στο γεγονός ότι η εφαρμογή της συμφωνίας δεν ήταν υποχρεωτική. Επομένως, για να επιτευχθεί ουσιαστική και βιώσιμη μείωση του αλατιού, ολοένα και περισσότεροι ειδικοί θεωρούν ότι απαιτείται νομοθετική ρύθμιση και όχι αποκλειστικά εθελοντικές δράσεις.
Η διεθνής εμπειρία και τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι η μείωση του αλατιού στο ψωμί είναι εφικτή, δεν απαιτεί αλλαγή συνταγής, είναι αποδεκτή από τους καταναλωτές και δεν επηρεάζει αρνητικά τις πωλήσεις, καθώς οι σταδιακές μειώσεις έως και 30– 40% δεν γίνονται εύκολα αντιληπτές στη γεύση.
Όπως δήλωσε ο Πρόεδρος του ΕΦΕΤ Α. Ζαμπέλας, Καθηγητής Διατροφής του Ανθρώπου στο Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Ανθρώπου του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια Τροφίμων: «Η Ελλάδα χρειάζεται μια ρεαλιστική, αλλά δεσμευτική πολιτική για το αλάτι. Η μείωση της πρόσληψης αλατιού αποτελεί ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέτρα πρόληψης χρόνιων νοσημάτων. Ήρθε η ώρα η χώρα μας να περάσει από τις καλές προθέσεις σε πιο ουσιαστικές και συστηματικές δράσεις».
Η αποτυχία της εθελοντικής πρωτοβουλίας στην Ελλάδα, σε αντίθεση με τα θετικά αποτελέσματα αντίστοιχων δράσεων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αναδεικνύει την ανάγκη για πιο δεσμευτικές πολιτικές.